کشورهای در حال عمران و تازه توسعه‌یافته، به نظر می‌رسد از نظر قدرت اقتصادی تقدم را از یک‌دیگر ربوده و با سرعتی بالا پیش‌رفت می‌کنند. برترین اقتصادهای جهان، کشورهایی‌اند که دنیای اقتصادی را در دست گرفته و سرمایه بیش‌تری در دوران دارند. آن‌ها بازوها و شریان اصلی اقتصاد دنیا محسوب می‌شوند. جدیدترین گزارش ارایه‌شده توسط بانک جهانی به رتبه‌بندی کشورها بر اساس تولید ناخالص داخلی آن‌ها تا پایان سال ۲۰۱۹ پرداخته است. فرازونشیب‌های اقتصادی همواره چرخه اقتصاد کشورهای مختلف در سراسر دنیا را دست‌خوش تغییر و تلاطم می‌کند. فرایند گوناگون گردش اقتصادی باعث پراکنده‌شدن اقتصادها در سرتاسر جهان شده است. با این حال، جالب است بدانید که اقتصادهای برتر دنیا به راحتی جایگاه‌شان را از دست نمی‌دهند. وقتی به لیست ۲۰ اقتصاد برتر دنیا در سال ۱۹۸۰ نگاهی می‌اندازیم، مشاهده می‌کنیم که نام ۱۷ کشور هم‌چنان در این فهرست قرار دارد و نشان می‌دهد که طی این سال‌ها، فقط سه اقتصاد نوظهور وارد این لیست بیست‌تایی شده‌اند. علاوه براین، بازیکنان کلیدی اقتصاد جهان یک‌سان باقی مانده‌اند. تجزیه و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که این اقتصادها نیروی محرک رشد بوده و بخش بزرگ ثروت جهانی را هدایت می‌کنند. تولید ناخالص داخلی (GDP) ۱۰ اقتصاد برتر دنیا حدود ۶۶ درصد از اقتصاد جهان را تشکیل می‌دهد در حالی که ۲۰ اقتصاد برتر، نزدیک به سهم ۷۹ درصدی در تشکیل اقتصاد دنیا دارند. ۱۷۳ کشور دیگر، جمله‌گی کم‌تر از یک چهارم اقتصاد جهان را تشکیل می‌‌دهند. میزان تولید ناخالص داخلی (GDP) یکی از جمله مهم‌ترین فاکتورها به منظور ارزیابی قدرت اقتصادی است. GDP یا همان تولید ناخالص داخلی، متشکل از مجموع ارزش کالا و خدمات نهایی تولیدشده در یک کشور طی یک دوره معین است و این دوره به گونه‌ی معمول، یک‌سال در نظر گرفته می‌شود. گاهی GDP هر سه ماه یک‌بار نیز محاسبه می‌گردد. در نظر داشته باشید کالا و خدمات نهایی، مواردی هستند که در انتهای زنجیر تولید قرار گرفته و خود به منظور تولید یا سرویس‌های دیگری خریداری نمی‌شوند. بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان بر این بنیاد، بر اساس آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول (International Monetary Fund) مشخص شده‌اند. برای کسب اطلاعات بیش‌تر می‌توانید به وب‌سایت اختصاصی آن به نشانی imf.org مراجعه کنید. تصویر بالایی، خلاصه‌ای از سهم کشورهای برتر در اقتصاد دنیا را نشان می‌دهد. در ادامه ۲۰ اقتصاد برتر جهان بر اساس گزارش بانک جهانی را مرور می‌کنیم. در جایگاه نخست ایالات متحده امریکا با داشتن ۲۱.۴۴ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۲۱.۴۴ تریلیون تولید ناخالص داخلی بر اساس (ppp) یا برابری قدرت خرید، قرار دارد. چین با داشتن ۱۴.۱۴ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۲۷.۳۱ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید، در جایگاه دوم جهان قرار دارد. در رده سوم، جاپان با داشتن ۵.۱۵ تریلیون دالر تولید ناخالص اسمی و ۵.۷۵ تریلیون دالر بر اساس برابری قدرت خرید، قرار دارد. آلمان با داشتن ۳.۸۶ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۴.۴۴ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید، در رده چهارم جهان قرار دارد. هندوستان با داشتن ۲.۹۶ تریلیون تولید ناخالص داخلی اسمی و ۱۰.۵۱ تریلیون دالر تولید ناخالص بر اساس برابری قدرت خرید، در رده پنجم جهان قرار دارد. انگلستان با داشتن ۲.۸۳ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۳.۰۴ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید، در رده ششم قرار دارد. پس از انگلستان، کشورهای فرانسه (۲.۷۱ تولید ناخالص داخلی اسمی و ۲.۹۶ تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید)، ایتالیا (۱.۹۹ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۲.۴۰ تریلیون دالر بر اساس قدرت خرید)، برازیل (۱.۸۵ تریلیون تولید ناخالص داخلی اسمی و ۳.۳۷ تریلیون تولید بر اساس برابری قدرت خرید)، کانادا (۱.۷۳ تریلیون تولید ناخالص داخلی اسمی و ۱.۸۴ تریلیون تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید)، روسیه (۱.۶۴ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۴.۲۱ تریلیون تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید)، کوریای جنوبی (۱.۶۳ تریلیون تولید ناخالص داخلی اسمی و ۲.۱۴ تریلیون تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید)، اسپانیا (۱.۴ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۱.۸۶ تریلیون تولید بر اساس برابری قدرت خرید)، استرالیا (۱.۴ تریلیون تولید ناخالص داخلی اسمی و ۱.۸۶ تریلیون تولید بر اساس برابری قدرت خرید)، مکسیکو (۱.۲۷ تریلیون دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۲.۵۷ تریلیون دالر تولید بر اساس برابری قدرت خرید)، اندونزیا (۱.۱۱ تریلیون تولید ناخالص داخلی اسمی و ۳.۵۰ تریلیون تولید بر اساس برابری قدرت خرید)، هالند (۹۰۲.۳۶ میلیارد دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۹۶۹.۲۳ میلیارد تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید)، عربستان سعودی (۷۷۹.۲۹ میلیارد دالر تولید ناخاص داخلی اسمی و ۱.۸۶ تریلیون بر اساس برابری قدرت خرید)، ترکیه (۷۴۳.۷۱ میلیارد دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۲.۲۹ تریلیون دالر بر اساس برابری قدرت خرید) و در نهایت سویس (۷۱۵.۳۶ میلیارد دالر تولید ناخالص داخلی اسمی و ۵۴۸.۴۵ میلیارد دالر تولید ناخالص داخلی بر اساس برابری قدرت خرید) در رده‌های بعدی قرار دارند. در سال ۲۰۱۷ بنابر گزارش سازمان ملل متحد افغانستان با تولید ناخالص داخلی ۲۱.۹۹۲ میلیون دالر در رده ۱۱۰ کشورهای جهان بر پایه تولیدات ناخالص داخلی موقعیت حاصل نمود و از آن زمان به بعد موقعیتش را نتوانست حفظ کند. در همین حال، بنابر گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۸ افغانستان با تولید ناخالص داخلی ۱۹.۳۶۳ میلیون دالر در رتبه ۱۱۱ کشورها قرار گرفته بود. بنا بر داده‌های صندوق بین‌المللی پول، افغانستان با پشت سر گذاشتن ۷۶ کشور از مجموعه ۱۹۰ کشور با تولید ناخالص داخلی ۱۸.۷۳۴ میلیون دالر در سال ۲۰۱۹ به رتبه ۱۱۳ سقوط کرده است. در حالی که مطابق مسوده استراتژی افغانستان مولد ۲۰۱۹ الی ۲۰۲۵ انتظار می‌رفت تا آخر سال‌های ۲۰۲۰، ۲۰۲۱، ۲۰۲۲، ۲۰۲۳، ۲۰۲۴، ۲۰۲۵ درآمد داخلی این کشور به ۲۱.۲، ۲۲.۰، ۲۳.۰، ۲۴.۱، ۲۵.۳ و ۲۶.۷ میلیون دالر افزایش یابد و در آن سطح، قرار گیرد. به نظر می‌رسد اپیدمی کرونا تاثیرات بدش را روی اقتصاد افغانستان در سال ۲۰۲۰ خواهد گذاشت.
محمدقیس رضوانی، کاندیدای دکترای مدیریت منابع انسانی در دانشگاه کروکشترای هندوستان
