نمایشگاه صنعتی هرات؛ تاجران از اخاذی و فساد در گمرک‌ها شاکی‌اند

کنفرانس و نمایشگاه صنعتی هرات با حضور ۱۰۰ شرکت تولیدی و صنعتی، روز جمعه، بیست‌وهشتم قوس، گشایش یافت. در این نمایشگاه ۷۵ غرفه برای زنان و ۲۵ غرفه برای تولیدات محصولات شهرک/پارک صنعتی هرات اختصاص یافته است. مقام‌های اتاق صنایع و معادن افغانستان تأکید دارند که در گذشته ۲۵ سکتور در کشور به خودکفایی رسیده بودند، اما اکنون صنعت‌گران در ۵۵ سکتور تولیدی به خودکفایی رسیده‌اند و تلاش‌ها برای صادرات کالاهای داخلی به خارج از کشور، آغاز شده است.
مقام‌ها در وزارت تجارت و صنایع کشور باور دارند، افرادی که خلاف قانون اجناس بی‌کیفیت را بدون پرداخت محصول گمرکی و قاچاقی وارد می‌کنند، از «هراس‌افگنان و انتحاری‌ها» بدتر هستند و حکومت تلاش دارد مانع آنان شود. سرمایه‌گذاران و صنعت‌گران، از فساد در گمرک‌ها، اخاذی در مسیر بزرگ‌راه‌ها و نبود بازارهای فروش برای محصولات تولیدی در کشور شکایت دارند و از حکومت می‌خواهند که افزون بر تأمین امنیت، سهولت‌های بیش‌تری برای آنان ایجاد کند.
گشایش کنفرانس و نمایشگاه صنعتی هرات
کنفرانس و نمایشگاه صنعتی هرات قرار بود چند ماه پیش برگزار شود، اما به دلیل شرایط ویژه همه‌گیری کرونا، با چند ماه تأخیر روز جمعه در هرات گشایش یافت. بر‌اساس معلومات اتاق صنایع و معادن هرات، در این نمایشگاه ۱۰۰ غرفه‌دار حضور دارند و ۷۵ غرفه برای زنان اختصاص یافته است.
حمیدالله خادم، رییس اتاق صنایع و معادن هرات، در مراسم گشایش نمایشگاه تأکید کرد که این نهاد تلاش دارد برای بازاریابی و زمینه‌سازی فروشِ محصولات تولیدی زنان، اقدامات مشخص را روی دست گیرد. به گفته او، افزون بر این، در ۲۵ غرفه دیگر محصولات تولیدی کارخانه‌های شهرک/پارک صنعتی هرات به نمایش و فروش گذاشته شده است. آقای خادم افزود که اگر حکومت شرایط لازم را فراهم سازد، کارخانه‌های صنعتی هرات می‌توانند ۱۰۰هزار کارگر جدید جذب کنند. قرار است تا چند ماه آینده یک نمایشگاه مشترک با حضور کشورهای عضو «سازمان ایکو» در هرات برگزار شود و آماده‌گی‌ها و هماهنگی‌های لازم برای برپایی این نمایشگاه بین‌المللی روی دست گرفته شده است.
خودکفایی تولیدات داخلی در ۵۵ سکتور
با وجود مشکلات گوناگون که دامن‌گیر صنعت‌گران در کشور است، کارخانه‌داران در ولایت‌های مختلف موفق شده‌اند تا در ۵۵ سکتور تولیدی افغانستان را به خودکفایی برسانند. مقام‌های اتاق صنایع و معادن افغانستان می‌گویند که تا چند سال پیش افغانستان در ۱۶ سکتور تولیدی خودکفا بود، اما اکنون در ۵۵ سکتور خودکفا شده است.
شیرباز کمین‌زاده، رییس اتاق صنایع و معادن افغانستان، می‌گوید خروج نیروهای خارجی و کاهش کمک‌های مالی جامعه جهانی به افغانستان، بر سکتور تولید تأثیر منفی گذاشت، با این حال صنعت‌گران روند تولید محصولات داخلی را ادامه دادند. او در مراسم گشایش نمایشگاه صنعتی هرات تصریح کرد که در جریان چند سال اخیر حکومت نتوانست نیروی کاری جوان و سرمایه‌های خارجی را در کشور جهت دهد و هزاران تن از جوانان کشور در نبود فرصت‌های کاری، به کشورهای خارجی مهاجر شدند.
آقای کمین‌زاده پافشاری دارد که طی شش سال گذشته، شورای عالی اقتصادی دست‌کم ۳۶ اقدام مشخص برای رشد و حمایت از صنعت‌گران در کشور انجام داد و شخص رییس ‌جمهور در نشست‌های جداگانه و جلسات شورای عالی اقتصادی، به خواست‌ها و پیشنهادهای صنعت‌گران و کارخانه‌داران رسیده‌گی کرد.
جلو ورود کالاهای مشابه داخلی را بگیرید
شماری از فعالان اقتصادی و صنعت‌گران که در نمایشگاه صنعتی هرات اشتراک کرده‌اند، جلوگیری از ورود محصولات وارداتی مشابه تولیدات داخلی را مهم‌ترین خواست خود از حکومت عنوان می‌کنند. نفس‌گل جامی، از زنان صنعت‌گر در هرات، که در شرکت تولیدی او ۱۵ نفر مشغول‌اند، از نبود بازار فروش نگران است. او تأکید دارد که محصولات صنایع غذایی را با کیفیت خوب تولید می‌کند، اما محصولات مشابه خارجی با «کیفیت و قیمت پایین» به کشور وارد می‌شود و این مسأله سبب شده تا تولیدکننده‌گان داخلی نتوانند محصولات‌شان را بفروشند.
عبدالرشید عظیمی، یکی دیگر از غرفه‌داران نمایشگاه صنعتی هرات، از حکومت می‌خواهد که با جلوگیری از ورود محصولات مشابه داخلی، از تولیدکننده‌گان داخلی پشتی‌بانی کند.
سیدزمان هاشمی، رییس عامل اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان، باور دارد که همه‌گیری ویروس کرونا و بسته شدن مرزهای کشورهای خارجی، تأثیر منفی بر سکتورهای تولیدی و تجارتی در کشور داشته است. او می‌افزاید که بازرگانان در زمان سرپرست وزارت تجارت و صنایع، برای رساندن مشکلات‌شان به گوش وی «باید با خود ترجمان می‌بُردند!» وی تأکید کرد، اتاق‌های تجارت و سرمایه‌گذاری و صنایع و معادن، باید در همکاری با یک‌دیگر زمینه‌ برای صادرات محصولات داخلی به کشورهای خارجی را فراهم سازند.
تلاش برای مهار اخاذی‌ها و فساد در گمرک‌ها‌
از دید مقام‌ها در اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان، فساد در گمرک‌ها و اخاذی در مسیر بزرگ‌راه‌های کشور، بزرگ‌ترین مشکلات بازرگانان و فعالان اقتصادی است. خان‌جان الکوزی، معاون این اتاق، از حکومت می‌خواهد که جلو فساد در گمرکات و اخاذی در بزرگ‌راه‌ها را بگیرد.
آقای الکوزی می‌افزاید که بازرگانان برای انتقال اموال‌شان مجبور اند رشوت پرداخت کنند و برخی پاسگاه‌های امنیتی از آنان اخاذی می‌کنند. او می‌گوید: «اسناد گمرکی حکومت از هرات به فراه و هلمند چلش ندارد، اما برگه‌های گمرکی طالبان در تمام مناطق زیر کنترل‌شان اعتبار دارد.»
نثاراحمد فیضی غوریانی، وزیر صنعت و تجارت کشور، که برای گشایش نمایشگاه صنعتی به هرات سفر کرده بود، وجود برخی مشکلات و فساد در گمرکات را می‌پذیرد. از دید او، افرادی که خلاف قانون کالاهای بی‌کیفیت را بدون پرداخت محصول گمرکی و قاچاقی به کشور وارد می‌کنند، از «هراس‌افگنان و انتحاری‌ها» بدتر هستند و حکومت تلاش دارد مانع آنان شود.
آقای غوریانی می‌افزاید، کسانی که اجناس مشابه تولیدات داخلی را قاچاقی وارد می‌کنند، مرتکب «خیانت ملی» می‌شوند. به گفته او، وزیر مالیه وعده سپرده تا برای جلوگیری از فساد در گمرک‌ها، اصلاحات جدی را اعمال کند و این روند همین اکنون آغاز شده است.
هرچند به تازه‌گی پنج کارخانه تولیدی با ارزش بیش‌تر از ۲۰ میلیون دالر امریکایی در شهرک/پارک صنعتی هرات به بهره‌برداری رسید، اما صنعت‌گران از فساد در گمرک‌ها، ناامنی و نبود حمایت حکومت از تولیدکننده‌گان داخلی، شکایت دارند.