فقر شدید در بامیان؛ برداشت کچالو، تنها دلخوشی دهقانان نیز کاهش یافته است

از چگونه‌گی حاصلات کچالو در بامیان آمار مشخصی در دست نیست؛ اما شماری از دهقانان و کسانی‌که مشغول خرید‌وفروش این محصول زراعتی‌اند، می‌گویند برداشت کچالو در بامیان امسال نسبت به سال‌های پیش کاهش چشم‌گیری یافته است. ریاست زراعت طالبان در ولایت بامیان، از مقدار حاصلات کچالو معلومات دقیق ارائه نمی‌کند.
قیام‌الدین فلاح، از تاجران محلی کچالو در بامیان، می‌گوید که دهقانان و زمین‌داران این ولایت امسال از حاصلات کشاورزی شان رضایت ندارند. به گفته فلاح، امسال به دلیل خرابی آب‌وهوا و خشک‌سالی، برداشت کچالو در بامیان به «نصف» کاهش یافته است. این بازرگان محلی کچالو معلومات می‌دهد که سال‌های پیش از یک تکه زمین که ۹۵ تا ۱۰۰ بوری کچالو برداشت می‌شد، امسال ۴۰ تا ۴۵ بوری جمع‌آوری شده است. او همه‌ساله حاصل کچالوی شماری از دهقانان بامیانی را از سرِ زمین‌های آنان خریداری می‌کند و برای فروش به کابل و شهرهای دیگر انتقال می‌دهد.
طبق معلومات این بازرگان محلی، افزون بر کاهش برداشت کچالو، بهای این محصول عمده زراعتی نیز در مارکیت به گونه کم‌پیشینه‌ای پایین آمده است. کاهش نرخ کچالو در این فصل سال، برای دهقانان بامیانی خبر خوبی نیست. تنها نبات مهم و مازاد کشاورزان در ولایت بامیان، کچالو است که دهقانان امسال از آن هم حاصل قناعت‌بخش به دست نیاروده‌اند.
مختار، از کشاورزان مرکز بامیان می‌گوید که حاصلات کچالو امسال تا حد زیادی از خشک‌سالی و کم‌آبی متأثر شده است. هرچند این دهقان نسبت به سال‌های پیش کچالوی کم‌تری برداشت کرده، اما راضی به نظر می‌رسد. او می‌افزاید با وجودی‌که خشک‌سالی شدید بود، حاصلاتش «نسبتاً» خوب است؛ اما مارکیت به نفع دهقانان نیست. به گفته این دهقان بامیانی، امسال کچالو بازار ثابتی ندارد و برخلاف سال‌های پیش، بازرگانان حاصل یک سال زحمت آن‌ها را به قیمت بسیار پایین خریداری می‌کنند. طبق معلومات وی، تاجران محلی هر ۷ کیلوگرام کچالو را ۶۰ تا ۷۰ افغانی از آن‌ها می‌خرند و به بازارهای کابل و دیگر ولایت‌ها عرضه می‌کنند. براساس گفته‌های دهقانان، بهترین کچالوی بامیان از نگاه کیفیت و ذائقه هر ۷ کیلوگرام آن امسال به ۶۸ افغانی فروخته شده که نسبت به سال‌های پیش، پایین‌ترین نرخ در بازار است. سال گذشته هر ۷ کیلوگرام کچالو پس از جمع‌آوری از سرِ زمین، ۱۱۰ تا ۱۲۰ افغانی فروخته می‌شده است. با این وجود دهقانان نمی‌توانند حاصل یک سال کار و زحمت‌شان را به قیمت مناسب به بازار عرضه کنند.
گفتنی است که بخش عمده کچالوی بامیان همه‌ساله پس از جمع‌آوری، به پاکستان صادر می‌شود. اما در اوایل بهار دوباره به بازارهای کشور وارد و به قیمت بسیار بلند به فروش می‌رسد. نبود سردخانه‌های معیاری برای نگهداری کچالو و سایر محصولات زراعتی و باغی، یکی از مشکلات عمده فراراه کشاورزان و باغداران در سطح کشور به‌ویژه در بامیان به شمار می‌رود. در سال‌های گذشته برخی سردخانه‌های کوچک کچالو توسط وزارت زراعت در این ولایت ساخته شده اما دهقانان می‌گویند که این سردخانه‌ها کافی نیست.
فقر زنده‌گی بامیانی‌ها را تهدید می‌کند
خریداران کچالو می‌گویند که بامیان در زمستان پیش رو با یک فاجعه خطرناک انسانی مواجه خواهد شد؛ زیرا دهقانان از کشت و زراعت‌شان حاصل خوبی نگرفته‌اند. آنان می‌افزایند که اقتصاد مردم زیر صفر است و زمستان دشواری در پیش. باشنده‌گان بامیان از نهادهای امدادرسان و جامعه جهانی می‌خواهند که به مردم فقیر و بی‌بضاعت کمک و از یک فاجعه احتمالی ناشی از گرسنه‌گی و سرما در زمستان پیشرو جلوگیری کنند. پیش از این برخی فعالان مدنی بامیان نیز هشدار داده بودند که اگر سازمان‌های امدادرسان داخلی و خارجی در اسرع وقت اقدام به کمک نکنند، زمستان پیش رو یک فاجعه انسانی در بامیان اتفاق خواهد افتاد. یک مقام اداره محلی پیشین بامیان پیش‌تر، از آمار بلند خانواده‌های بی‌بضاعت و فقیر در این ولایت ابراز نگرانی کرده بود. او هم‌چنان گفته بود که در سال جاری معضل خشک‌سالی نیز به آن افزوده شده است. بر‌بنیاد آماری که اداره محلی بامیان در گذشته منتشر کرده بود، بیش از ۶۰ درصد باشنده‌گان این ولایت زیر خط فقر به سر می‌برند. اما به تازه‌گی سازمان ملل متحد در گزارشی هشدار داده است که ممکن تا سال ۲۰۲۲ میلادی، ۹۷ درصد شهروندان افغانستان زیر خط فقر بروند.
با وجود اینکه دهقانان بامیانی از حاصلات کچالو رضایت ندارند، اما ذبیح‌الله رب‌دوست، رییس زراعت طالبان برای ولایت بامیان، در حالی‌که هیچ معلومات آماری و دقیق از چگونه‌گی برداشت این محصول زراعتی ارائه نمی‌کند، می‌گوید که حاصلات «نسبتاً» خوب بوده است. رب‌دوست در مورد جمع‌آوری عشر و زکات از دهقانان نیز گفت که طالبان از هر بیست سیر کچالو یک سیر آن را به‌عنوان «عشر» جمع‌آوری می‌کنند.
کچالو، از مهم‌ترین محصولات کشاورزی در بامیان است که سالانه دهاقین بیش از ۳۰۰ هزار تن کچالو برداشت می‌کنند. سال گذشته حاصلات کچالو در این ولایت به ۳۸۰ هزار متریک تُن رسیده بود که بیش‌ترین رقم نسبت به سال‌های قبل آن را نشان می‌داد. امسال آمار دقیق وجود ندارد؛ اما دهقانان و بازرگانان محلی کچالو می‌گویند که این محصول زراعتی به نصف کاهش یافته است. براساس آمار رسمی، بیش از ۸۰ درصد باشنده‌گان ولایت بامیان مشغول کشاورزی و مالداری هستند. اما موجودیت خشک‌سالی، حاصلات کشاورزی آنان را بسیار متأثر کرده است.