«طالبان تعهد خود را عملی نتوانستند»

افزایش ترور و اختطاف در روزهای اخیر، بیش‌ از هر زمان دیگر خواب خانواده‌های هراتی را پریشان کرده است. پس از ربودن سه دانش‌آموز یک مکتب در این ولایت، به‌تازه‌گی یکی از اعضای هیات مدیره اتحادیه صرافان هرات در نزدیکی‌ خانه‌اش ترور شد. باشنده‌گان این ولایت سریال تلخ اختطاف و ترور را بی‌پایان می‌دانند و می‌گویند که بیش‌تر خانواده‌ها درد و رنج ناشی از این پدیده خانمان‌سوز را تجربه کرده‌اند.
فهیم صدیقی، برادر عبدالرحیم صدیقی است که شب یک‌شنبه با ضرب گلوله افراد مسلح در مقابل خانه‌اش کشته شد. اندوه نشسته در درون و سنگینی غم از دست دادن برادر را می‌توان در نگاه اول به چشمانش حس کرد. چشمانی محاصره شده در حلقه‌های اشک که مجال صحبت کردن را از وی گرفته، اما با فریاد‌های غم‌انگیز می‌گوید که برادر او را تنها به جرم داشتن پول به قتل رسانده‌اند. به دلیل ناامنی و افزایش گراف رویدادهای جنایی در هرات، دیگر داشتن پول و ثروت نیز آرامش خاطر را از باشنده‌گان این ولایت گرفته است.
از عبدالرحیم صدیقی یک پسر و چهار دختر مانده است؛ دخترانی که نا‌امنی‌های اخیر هرات، فرصت دیدار دوباره پدرشان را گرفت. برادر صدیقی گفت: «غیر از برادر من در همین هفته‌ها هفت یا هشت نفر دیگر کشته و اختطاف شده‌اند. امنیت نیست، مردم در داخل خانه‌شان امنیت ندارند.»
یک منبع که نمی‌خواهد نامی از وی گرفته شود، گفت که هم اکنون شش جوان هراتی در قید آدم‌ربایان هستند. طالبان اما این ادعا‌ها را رد کرده و تاکید می‌کنند که هیچ باشنده هرات اکنون در قید آدم‌ربایان نیست.
زمری سلطانی، یکی از ساکنان هرات، نسبت به افزایش گراف ناامنی به‌ویژه ترور، اختطاف و سرقت‌ مسلحانه در این شهر سخت انتقاد دارد و نهادهای امنیتی حکومت سرپرست طالبان را در بخش تامین امنیت جان شهروندان به کوتاهی متهم می‌کند. این باشنده هرات گفت: «در روزهای اول طالبان قول دادند که امنیت را تامین می‌کنند. حالا هر روز یکی کشته و یکی زخمی و یا هم اختطاف می‌شود، اما طالبان امنیت را تامین نمی‌توانند.»
محمدنعیم غیور، نظامی پیشین و تحلیل‌گر مسایل سیاسی، شرایط کنونی را ناشی از بی‌اعتنایی مقام‌های حکومت سرپرست طالبان می‌داند و تاکید می‌کند که تداوم این روند می‌تواند به آغاز موج جدیدی از نارضایتی‌ها و فرار سرمایه‌ بینجامد. غیور گفت: «با روی‌ کار آمدن طالبان ساختار نظام فرو پاشیده و متاسفانه افراد مسلکی از بدنه نظام دور شده‌اند. با رویکرد و عملکرد فعلی طالبان، هیچ امیدواری‌ای نسبت به آینده و‌جود ندارد.»
در همین حال مقام‌های امنیتی حکومت سرپرست طالبان در هرات می‌گویند که هم اکنون جرایم در این ولایت به صفر رسیده است و آنان در تلاش‌اند تا از رویداد‌های کوچک نیز جلوگیری کنند. محمودشاه رسولی، سخنگوی فرماندهی پولیس طالبان برای هرات، می‌گوید که هم اکنون هیچ قضیه اختطاف در این ولایت وجود ندارد. با این حال رسولی افزود که در یک ماه گذشته نزدیک به ۱۰۰ رویداد جنایی، چون قتل، اختطاف و سرقت‌‌ مسلحانه در هرات رخ داده است و آنان در پیوند به این قضایا ۱۵۰ تن را بازداشت کرده‌اند.
سرمایه‌داران هدف اصلی آدم‌ربایان؛ طالبان چه می‌کنند؟
بیش‌تر رویدادهای اختطاف و ترور از گذشته تا کنون همواره سرمایه‌داران و بازرگانان را مورد هدف قرار داده است. رویداد‌های یکی دو هفته گذشته در هرات نیز نشان می‌دهد که سرمایه‌داران هدف اصلی آدم‌ربایان در این ولایت هستند.
بهاالدین رحیمی، رییس اتحادیه صرافان هرات، گفت که پدیده‌های اختطاف و ترور سال‌ها است که بر وضعیت مردم هرات، به‌ویژه بازرگانان و صرافان، سایه انداخته است. رحیمی افزود که در سال گذشته نزدیک به ۲۰ رویداد آدم‌ربایی از صرافان و نزدیکان‌شان در این ولایت به ثبت رسیده است. با روی کار آمدن حکومت سرپرست طالبان در کشور، بیش‌تر بازرگانان و صرافان کشور را ترک کردند. رییس اتحادیه صرافان هرات تصریح کرد: «از تمام موارد حکومت‌داری برای ما امنیت مهم است که متاسفانه ما نه در گذشته داشتیم و نه هم حالا داریم. با روی کار آمدن طالبان هم پدیده اختطاف و ترور از ما قربانی می‌گیرد و اگر این‌گونه ادامه پیدا کند، سرمایه‌های باقی‌مانده نیز از کشور خارج خواهد شد.»
روایت‌های مردم و فعالان مدنی در رابطه به عوامل ترور‌های اخیر در هرات متفاوت است. مسعود مسلم، فعال مدنی در هرات، بیش‌تر حکومت سرپرست طالبان را مقصر این ناامنی‌ها می‌خواند. به باور این فعال مدنی، در شرایط کنونی هیچ تفاوت ظاهری میان نیروهای مسلح طالبان و افراد اختطاف‌گر وجود ندارد. وی با اشاره به عدم رعایت اصول نظامی و نداشتن لباس منظم می‌گوید که بیش‌تر افراد مسلح طالبان امروز از خلای موجود برای عقده‌های شخصی‌شان استفاده می‌کنند. این فعال مدنی، فرار سرمایه از کشور، متوقف شدن پروژه‌ها و عدم فعالیت کارخانه‌های شهرک صنعتی را به نبود امنیت در این ولایت نسبت می‌دهد.
مسلم در صحبت گفت: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که در چند رویداد قتل و ترور و حتا سرقت‌های مسلحانه، نیروهای مسلح طالبان دست داشته‌اند.» طالبان اما این ادعا‌ها را رد می‌کنند. محمودشاه رسولی، سخنگوی فرماندهی پولیس هرات برای طالبان، ادعا دارد که آمار جرایم جنایی در این ولایت به صفر رسیده است. وی می‌گوید که در جریان یک ماه گذشته دو «باند» آدم‌ربایان را از ناحیه‌های مختلف شهر هرات بازداشت و متلاشی کرده‌اند. رسولی گفت: «ما قضیه اختطاف نداریم. برخی از ترورها و سرقت‌های مسلحانه وجود دارد که نیروهای امنیتی در تلاش پیدا کردن عاملان آن هستند و همه‌روزه برای کاهش آمار جرایم تلاش دارند.»
در روزهای نخستین حکومت سرپرست طالبان، مقام‌های امنیتی هرات چهار آدم‌ربا را پس از آن‌که در یک حمله روبه‌رو کشته شدند، در چوک‌های عمومی شهر هرات به دار آویختند؛ اما گذشت زمان نشان داد که این رویکرد طالبان نیز برای مهار آدم‌ربایی نتیجه چندانی نداشته است. به‌تازه‌گی نیروهای طالبان یک مانور خیابانی با استفاده از سلاح‌های سبک و سنگین در این ولایت راه‌اندازی کردند و در کنار آن روز گذشته نزدیک به ۵۰۰ نیروی تازه‌نفس تعیلم‌دیده را از قول‌اردوی الفاروق زون غرب به صفوف ارتش خود فرستادند.
فصیح‌الدین، رییس ستاد ارتش حکومت سرپرست طالبان، در مراسم فراغت این افراد گفت که بیش‌تر این نظامیان برای مهار جرایم و تامین امنیت شهروندان ولایت‌های زون غرب به‌ویژه ولایت هرات گماشته خواهند شد. با وجود این تلاش‌ها، باشنده‌گان هرات همه‌روزه از جرایم جنایی متضرر می‌شوند.