«مسوولان کوتاهی می‌کنند و یونسکو بی‌توجهی»

عبدل دانشیار، مسوول پیشین هماهنگی نهادهای جامعه مدنی در زون مناطق مرکزی کشور گفت که اداره محلی بامیان، وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست طالبان و سازمان یونسکو باید جلو نقض ماسترپلان فرهنگی شهر بامیان را بگیرند. به باور دانشیار، ایجاد غرفه‌ها و زغال‌فروشی‎ها روی زمین‌های ساحه سرخ و سبز ماسترپلان فرهنگی شهر بامیان، آسیب جدی به آن رسانده است. وی افزود: «جامعه جهانی و یونسکو سهل‌انگاری می‌کنند. آن‌ها (طالبان) هم توجه لازم و ضروری را برای حفظ و مراقبت آثار باستانی در بامیان ندارد.»
دانشیار تاکید کرد که به رغم سخنان مسوولان محلی در بامیان مبنی بر جلوگیری از فعالیت‌ غیرقانونی در ساحات سرخ و سبز، در عمل چیزی دیده نشده است. وی هشدار داد که ادامه استفاده بی‌رویه از ساحات سرخ و سبز ماسترپلان فرهنگی شهر بامیان، روند احتمالی حذف این ولایت از فهرست میراث‌های معروض به خطر یونسکو را چند برابر سرعت می‌بخشد. به گفته مسوول پیشین هماهنگی نهادهای جامعه مدنی در زون مناطق مرکزی کشور، برای حل این چالش‌ها اداره محلی بامیان، وزارت اطلاعات و فرهنگ و سازمان یونسکو باید به وضعیت آبدات تاریخی در این ولایت توجه جدی کنند و جلو سوءاستفاده‌گران را بگیرند.
هادی حیدری، باشنده‌ بامیان، نیز با اشاره به ایجاد دکان‌های زغال‌فروشی در مقابل رواق‌های خالی بودا گفت که ماسترپلان فرهنگی در این ولایت نقض می‌شود. به قول حیدری، ساخت‌وسازها در ساحات ماسترپلان فرهنگی جریان دارد و آثار باستانی در حال تخریب است. وی افزود: «ماسترپلان فرهنگی بامیان از سوی افراد خاص نقض می‌شود. نمونه‌ آن ایجاد زغال‌فروشی و چوب‌فروشی در پیش‌روی بودای بامیان است.» وی تاکید کرد که مطابق ماسترپلان فرهنگی در این ساحات هیچ کسی حق ساخت‌و‌ساز را ندارد. به گفته هادی حیدری، در صورتی ‌که ماسترپلان فرهنگی شهر بامیان نقض و آثار باستانی آن تخریب شود، در آینده قابل جبران نیست.
در همین حال مسوولان محلی طالبان در بامیان می‌گویند که برای بررسی نقض ماسترپلان فرهنگی این شهر، کمیته‌ای تشکیل داده‌اند. سیف‌الرحمن محمدی، رییس اطلاعات و فرهنگ طالبان برای بامیان، گفت که این کمیته به هدایت والی این ولایت و به هدف بررسی نگرانی‌ها از ساخت‌و‌سازهای خودسر و تخریب ساحات سرخ و سبز در ماسترپلان فرهنگی شهر بامیان ایجاد شده است. وی افزود که این کمیته به سرپرستی ریاست اطلاعات و فرهنگ و عضویت حدود هشت اداره‌ دیگر تشکیل شده است و تلاش خواهد کرد تا ملکیت شخصی و دولتی تثبیت شود.
شهرداری بامیان نیز در اوایل ماه قوس امسال فیصله کرد که چوب‌فروشی‌ها و زغال‌فروشی‌ها از اطراف بازار بامیان و ساحات سرخ و سبز جمع و به مکان تعیین شده‌ آن منتقل می‌شود؛ تصمیمی که تا هنوز عملی نشده است. عبدالهادی فروتن، شهردار طالبان برای بامیان، می‌گوید که در «کمیته‌ ماسترپلان فرهنگی» که به‌تازه‌گی تشکیل شده است، این فیصله پی‌گیری می‌شود. به گفته فروتن، ساحات سرخ و سبز باید طبق ماسترپلان فرهنگی و شهری بامیان محافظت شود و آن‌ها به نگرانی‌ها در پیوند به ایجاد دکان‌های زغال و چوب و ساخت‌و‌سازهای خودسر اقدام می‌کنند. فروتن افزود که مردم بی‌بضاعت شکایت دارند در صورتی‌که زغال‌فروشی‌ها به مکان مشخص شده‌ انتقال داده شود، کرایه موتر در این مسیر برای آنان دوچند می‌شود.
شهردار طالبان برای بامیان یادآور شد: «برخی افراد به‌گونه‌ مخفیانه دیوار تانک تیل ایجاد کرده بودند که مانع فعالیت‌شان شدیم و عرایض کسانی که می‌خواهند تانک تیل اعمار کنند، به مقام‌های ذی‌صلاح راجع می‌شود.» عبدالهادی فروتن افزود که مدیریت نفت و گاز بامیان به یک تانک تیل در ساحه «تی‌بوتی» شهر بامیان اجازه فعالیت داده است. با این حال این ساحه هم جزو حریم ساحات سرخ در ماسترپلان فرهنگی بامیان است.
بامیان از جمله معدود شهرهای کشور است که علاوه بر پلان کلان شهری، دارای ماسترپلان فرهنگی نیز است. ماسترپلان فرهنگی بامیان سال‌ها قبل از سوی متخصصان ملی و بین‌المللی و در هماهنگی با وزارت اطلاعات و فرهنگ وقت تهیه شده است.