بحران کم‌بود آب آشامیدنی در بادغیس هم‌چنان پابرجا است

نبود آب صحی آشامیدنی دیری است که زنده‌گی ساکنان شهر قلعه ‌نو، مرکز ولایت بادغیس را به چالش کشانده است. بسیاری‌ در این شهر، آب صحی را باید خریداری کنند و یا مسافت طولانی به درازای مسیر یک ولسوالی را بپیمایند.
گل‌محمد، باشنده قلعه ‌نو، همه‌روزه برای خرید آب آشامیدنی از ۱۰۰ افغانی تا ۲۵۰ افغانی هزینه می‌کند. وی گفت که پس از نماز صبح همه اعضای خانواده‌اش در انتظار‌ند تا موترهای آب شیرین برای فروش آب به درب خانه‌شان بیاید و آنان آب بخرند. گل‌محمد گفت: «اگر کار باشد، ما روزی ۲۰۰ یا ۳۰۰ افغانی پیدا می‌کنیم و این پول را هم ناچاریم که برای خرید آب هزینه کنیم.»
مشکل کم‌بود آب صحی آشامیدنی در بادغیس سابقه طولانی دارد، اما پیش از روی کار آمدن طالبان امیدواری‌ها بر این بود که با تکمیل شدن پروژه‌هایی چون بند قادرآباد و کشیدن پایپ‌لاین آب، مشکلات مردم از ناحیه آب مرفوع می‌شود؛ امیدی که با روی کار آمدن طالبان برای ساکنان این ولایت به یک رویای دست‌نیافتنی مبدل شده است.
براساس آمارهای منتشر شده، حدود ۸۰ درصد باشنده‌گان بادغیس که شامل هزاران خانواده می‌شود، با کم‌بود آب آشامیدنی صحی مواجه‌اند. محمدآصف جویا، باشنده دیگر این ولایت، گفت که نبود آب صحی آشامیدنی و ناتوانی مردم سبب شده تا برخی‌ به دلیل استفاده از آب غیر‌صحی بیمار شوند. با آن‌که این ولایت از دیدگاه جغرافیایی یک منطقه زراعتی و دارای باران‌های موسمی فراوان است، اما به باور بسیاری، کوتاهی حکومت در سالیان گذشته تا کنون سبب شده است تا سهولت‌ها برای ایجاد شبکه آب‌رسانی در این ولایت فراهم نشود. جویا گفت که در گذشته‌ها باشنده‌گان مرکز و برخی از ولسوالی‌های بادغیس برای دست‌یابی به آب شیرین مسافت طولانی را با ابتدایی‌ترین امکانات طی می‌کردند تا آب مورد نیازشان را به‌ دست آورند. این باشنده بادغیس اکنون خوشحال به نظر می‌رسد، چون شرکت‌های آب‌رسانی، آب صحی را در درب منزل‌شان می‌آورند و آنان مجبور نیستند کیلومتر‌ها مسافت را هر روز طی کنندنآنان . وی تصریح کرد: «آب اکنون به وسیله موتر و دو شرکت آب تصفیه‌کن به دسترس ما قرار داده می‌شود. موتر‌ها آب شیرین می‌آورند، اما شرایط بد اقتصادی امروز توانایی گرفتن و استفاده کردن آن را از بسیاری‌ گرفته است.»
براساس گفته‌های باشنده‌گان قلعه‌ نو، شرکت‌های آب‌رسانی ۱۵ لیتر آب را در بدل ۸۰ افغانی به فروش می‌رسانند.
وزیر انوری، یکی دیگر از باشنده‌گان این ولایت که دشورای‌های موجود او را نسبت به زنده‌گی‌اش شاکی کرده است، گفت که تنها مرکز قلعه‌ نو به این مشکل گرفتار نیست، بلکه چندین روستای دیگر این ولایت نیز از نعمت استفاده آب شیرین محروم‌اند. انوری افزود: «مردم آب صحی ندارند و ناچارند در مناطق روستایی از آب غیر‌صحی و شور برای زنده ماندن‌شان استفاده کنند؛ اما پس از استفاده بیش‌تر به بیماری‌های اسهال، استفراغ و سنک کلیه مبتلا می‌شوند.»
در حکومت گذشته علاوه بر ساخت بند قادرآباد و پروژه آب‌رسانی در سطح شهر، برنامه‌هایی برای نگه‌داری آب‌های شیرین توسط سدهای کوچک نیز در برخی از مناطق تحت پلان قرار داشت؛ پلانی که با سقوط نظم جمهوریت به باد فراموشی سپرده شده است.
در همین حال، عبدالسلام محمدی، آمر آب‌رسانی ولایت بادغیس، گفت که برخی از پروژه‌های شبکه آب‌رسانی و بهبود آب‌رسانی از زمان حکومت قبلی به‌صورت نیمه‌کاره باقی مانده است. وی گفت که کار شبکه آب‌رسانی خانه‌به‌خانه در بسیاری از مناطق تکمیل و در برخی از قریه‌جات به‌ دلیل نبود بودجه و سقوط حکومت متوقف شده است. محمدی در ادامه تاکید کرد: «ما با مسوولان مرکزی و رهبری فعلی ولایت در تماس هستیم، تلاش‌ها جریان دارد تا کار بند قادرآباد و سیستم شبکه آب‌رسانی که ۷۵ درصد کار‌های تخنیکی و عملی‌اش پیش رفته است، دوباره آغاز و بودجه آن به این ولایت مواصلت کند.»
گمانه‌زنی‌ها در میان برخی از ساکنان و فعالان مدنی بر این است که زد‌و‌بند‌های فعلی و اختلافات درونی طالبان از یک‌سو و نبود موسسات کمک‌رسان در این ولایت از سوی دیگر، آغاز دوباره این پروژه‌ها را دشوار کرده است. جنیدالله اشکانی، فعال مدنی در این ولایت، با انتقاد از عملکرد چندین‌ساله حکومت پیشین گفت که بار‌ها مشکلات این ولایت به مرکز کشور انتقال داده شد، اما مقام‌های مرکزی برای رفع این مشکلات اقدامات عملی را روی دست نگرفتند. اشکانی دسترسی به آب آشامیدنی را از جمله نیاز‌های اولیه مردم دانست و از حکومت سرپرست طالبان خواست تا هر‌چه زودتر به این مشکل‌ رسیده‌گی کند.
بادغیس در غرب کشور همواره به‌عنوان یکی از محروم‌ترین ولایت‌های حوزه غرب شناخته می‌شود. به گفته بسیاری‌‌، با روی کار آمدن طالبان، این محرومیت‌ها افزایش یافته است.