یک سیر پیاز در شمال کشور ۴۰۰ افغانی است

بهای پیاز در بازارهای ولایت‌های شمال کشور در مقایسه با سال گذشته تا پنج برابر افزایش یافته است. نبود سردخانه‌های معیاری برای انبار پیاز در فصل برداشت و صادرات این محصول به پاکستان‌، از دلایل افزایش بهای پیاز در بازارهای کشور خوانده می‌شود. باشنده‌گان ولایت‌های شمال می‌گویند که در حال حاضر بهای یک کیلو پیاز در بین ۶۰ تا ۷۰ افغانی است، در حالی که سال گذشته قیمت آن در بازارهای جوزجان، فاریاب، سمنگان و سرپل بین ۱۰ تا ۱۵ افغانی بود. هرچند وزارت مالیه زیر اداره طالبان تعرفه‌های گمرکی پیاز و بادنجان رومی وارداتی را از ۲۰ درصد به ۵ درصد کاهش داده است، اما در بازارهای کشور تغییراتی در نرخ سبزیجات به‌ویژه پیاز به میان نیامده است. شهروندان در حالی از افزایش بهای پیاز شکایت دارند که در فصل برداشت سبزیجات روزانه صدها کانتینر سبزی به پاکستان صادر می‌شد. باشنده‌گان سمت شمال خواهان کنترل نرخ‌‌ها و ایجاد سردخانه‌های معیاری در کشورند.
عبدالجمیل، باشنده شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب، می‌گوید: «زمستان تازه آغاز شده، ولی قیمت سبزیجات به‌خصوص بادنجان رومی، پیاز و کچالو بسیار بلند شده است. علت آن چیست؟ هیچ نمی‌دانم.» عبدالجمیل خواستار کنترل قیمت‌ها از سوی اداره‌های زیر اداره طالبان است. به گفته او، در صورتی ‎که صادرات این محصولات باعث بلند رفتن قیمت‌ها شده باشد، باید از صادرات آن جلوگیری شود تا شهروندان متضرر نشوند.
جواد‌احمد، باشنده ولایت سرپل، ضمن شکایت از افزایش بهای سبزیجات، می‌گوید: «علتش همین است که ولایات سردخانه ندارند و یک علت دیگر آن، انتقال پیاز این ولایت به پاکستان است که در فصل‌ آن بارگیری شد‌. به همین دلیل، قیمت یک سیر پیاز به ۳۰۰ تا ۳۵۰ افغانی افزایش یافته و مردم دربه‌در شده‌اند.»
غلام‌محمد، باشنده شهر ایبک، مرکز سمنگان، نیز می‌گوید: «این به ضرر مردم ما است. پارسال یک سیر پیاز ۶۰ تا ۷۰ افغانی بود، اما امسال ۳۵۰ تا ۴۰۰ افغانی شده که واقعاً در شرایط کنونی که مردم بیکار و وضع اقتصادی‌شان نهایت خراب است، نمی‌توانند حتا یک کیلوگرام پیاز هم بخرند. از مسوولان می‌خواهیم که در این مورد تجدید نظر کنند و سردخانه‌ها ایجاد شود تا کشاورزان ما متضرر نشوند و محصولات‌شان در یک وقت مناسب به فروش برسد.»
با این حال، بازرگانان و دکان‌داران توضیح می‌دهند که نبود سردخانه‌های معیاری در سمت شمال سبب می‌شود که محصولات پیاز پس از گردآوری و بسته‌بندی در فصل برداشت، در بدل بهای اندکی به پاکستان صادر شود و در فصل‌های دیگر سال به‌ویژه زمستان با بهای بلند دوباره به افغانستان وارد شود.
بکتاش، یکی از بازرگانانی است که سبزیجات را به‌شکل عمده از ولایات خریداری می‌کند و در کابل به فروش می‌رساند. او می‌گوید: «از یک ماه به این‌سو قیمت‌ها افزایش یافته است. علتش هم این است که سبزیجات به‌ویژه پیاز به پاکستان صادر می‌شود و همان پیاز افغانستان را پاکستان بعد از نگه‌داری به نرخ بلند به افغانستان می‌فروشد.» او می‌افزاید که سیلاب‌ها و بارنده‌گی‌های پیهم در فصل تابستان بیشتر کشت‌زارهای افغانستان و پاکستان را تخریب کرده است و این آفت طبیعی نیز روی بهای سبزیجات به‌ویژه پیاز تاثیر گذاشته است.
دکان‌داران در سمت شمال علاوه می‌کنند که با افزایش بهای سبزیجات در کشور میزان فروش آنان کاهش یافته است؛ زیرا به گفته آنان، وضعیت اقتصادی شهروندان به‌شدت آسیب دیده است و با افزایش نرخ‌ها، کمتر خرید می‌کنند.
بهای پیاز در ولایت‌های شمال کشور در حالی با سرد شدن هوا افزایش یافته است که مقدار این محصول در فصل برداشت امسال نسبت به سال‌های قبلی در بیشتر ولایت‌ها افزایش یافته بود. آمارهای موجود نشان می‌دهد که حاصلات پیاز امسال در جوزجان به بیش از پنج هزار و ۵۴۴ تُن رسیده بود. این در حالی است که سال گذشته این رقم تنها چهار هزار ۲۰ تُن گزارش شده بود. دلیل افزایش حاصلات پیاز در جوزجان استفاده از تخم‌های اصلاح‌شده و سازگاری آن با آب‌وهوای این ولایت عنوان شده است.
مسوولان ریاست زراعت، مالداری و آبیاری طالبان در جوزجان گفتند که در جریان امسال افغانستان مقدار زیادی از پیاز را به پاکستان و قزاقستان صادر کرده‌اند.
هرچند مسوولان وزارت مالیه زیر اداره طالبان به‌تازه‌گی مالیات واردات بادنجان رومی و پیاز به کشور را کاهش داده‌اند، اما این اقدام آنان تاکنون در سمت شمال کارساز واقع نشده است. وزارت مالیه طالبان به گمرک‌ها هدایت داده که تعرفه‌های گمرکی پیاز و بادنجان رومی را از ۲۰ درصد به پنج درصد کاهش دهند. مسوولان طالبان در وزارت مالیه می‌گویند که این دستورالعمل از یک ماه به این‌سو قابل اجرا بوده است.
گزارش‌ها می‌رسانند که در اواخر فصل تابستان و آغاز خزان روزانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ کانتینر سبزی به پاکستان صادر می‌شد. محمدصادق، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان، در صفحه توییترش این موضوع را تأیید کرده است.