«هر طرف شهر پر از کثافات است»

این آگاهان استدلال می‌کنند در صورتی که راهکاری برای کاهش آلودگی هوای شهر مزارشریف روی دست گرفته نشود، به‌زودی میزان آلودگی هوای این شهر با میزان آلودگی هوای کابل برابر خواهد شد. محمد فاروق، یکی از آگاهان محیط‌‌زیستی می‌گوید که ادامه‌ی وضعیت جاری در شهر مزارشریف، روند شهرنشینی را برای بیش از یک میلیون باشنده‌ی آن با خطرات جدی مواجه خواهد کرد.
در همین حال عبدالطیف نظری، یکی دیگر از آگاهان محیط زیست می‌گوید که در کنار ضررهای صحی برای باشندگان شهر مزارشریف، آلودگی هوای این شهر می‌تواند تأثیرات مخرب و نابودکننده را روی منابع غذایی و زمین‌های زراعتی داشته باشد. او گفت: «اگر این مسأله جدی گرفته نشود زندگی هزاران نفر با خطر مواجه می‎شود. آلودگی مثل مرگ تدریجی به جان مردم شده است.»
عوامل متعدد باعث افزایش آلودگی هوای شهر مزارشریف شده است. متخصصان و شماری از فعالان محیط زیست در بلخ به این باور اند که رشد بی‌رویه‌ی نفوس شهر، استفاده از مواد نفتی بی‌کیفیت، فعالیت حمام‌ها و کارخانه‌های تولیدی، گشت‌وگذار موترهای کهنه و فرسوده، کمبود انرژی برق، قطع جنگلات و انبار کثافات در سطح شهر از عوامل اساسی آلودگی هوا اند. آقای نظری در این مورد گفت: «بیشتر کارخانه‌ها، فابریکه‌های تولیدی و حمام‌ها از زغال‌سنگ و سایر مواد دودزا استفاده می‌کنند و تصفیه‌کننده‌ی دود ندارند.»
بر اساس معلومات منابع محلی، دست‌کم ۵۰ کوره‌ی خشت‌پزی در حومه‌های شهر مزارشریف فعال اند. این کوره‌ها برای پختن خشت از مواد سوختی‌ای استفاده می‌کنند که بیشترین میزان آلایندگی را تولید می‌کنند. این عامل در کنار عوامل دیگر هوای شهر را نفس‌سوز ساخته است. مهدی، یکی از دانشجویان دانشکده‌ی محیط زیست در دانشگاه بلخ می‌گوید: «ما با گرد و غبارهای خطرناک روبه‌رو هستیم که قابل دید نیست اما تنفس می‌کنیم. باید یک طرح بزرگ برای مبارزه با این تهدید روی دست گرفته شود.»
«هر طرف شهر پر از کثافات است»
دود و فعالیت کارخانه‌های تولیدی و کوره‌های خشت‌پزی منبع آلودگی هوای شهر نیستند. تلنبارشدن کثافات در گوشه و کنار شهر مزارشریف از دیگر عوامل آلودگی هوای شهر است. شماری از باشندگان مزارشریف با ابراز نگرانی از افزایش کثافات در سطح شهر می‌گویند که برنامه‌ی منظم برای مدیریت زباله‌ها از سوی حکومت محلی وجود ندارد. این باشندگان مزارشریف می‌گویند انبار زباله‌ها و عدم جمع‌آوری و انتقال آن به بیرون از شهر در فصل گرم سال آلودگی محیط زیست را بیشتر ساخته و سلامت باشندگان شهر را با خطر مواجه می‌سازد.
دشمنی که بدون درد و خون‌ریزی می‌کشد
خطر آلودگی هوای پایتخت؛ چشم مسئولان به باد و باران
کابل در صدر آلوده‌ترین شهرهای جهان؛ برنامه‌ی مسئولان برای کاهش آلودگی چیست؟
شماری از باشندگان مزارشریف می‌گویند که هر طرف شهر پر از زباله و کثافات است و به نظر می‌رسد برنامه و نهادی برای پاک‌سازی شهر از زباله‌ها وجود ندارد. فیض‌محمد، یکی از باشندگان مرکز ولایت بلخ می‌گوید که شهرداری طرح منظمی برای پاک نگه داشتن شهر ندارد و از همین رو حتا در نزدیک‌ترین سرک متصل به شهرداری و شفاخانه حوزوی ابوعلی سینای بلخی انباری از کثافات دیده می‎شود. او افزود: «شما جای دورتر از شهر نروید. فقط اطراف شفاخانه حوزوی ابو علی سینای بلخی بروید؛ می‌بیند که شهرداری چقدر برای پاکی شهر کار می‌کند. اطراف شفاخانه مملو از کثافات است.»
در همین حال برخی از باشندگان شهر مزارشریف به این باور اند که شهرداری در بخش تنظیف شهر فعالیت نمایشی دارد و در پاک‌کاری شهر برخورد گزینشی دارد. این باشندگان مدعی اند که شهرداری به صفایی و تنظیف اطراف آرامگاه منسوب به امام علی، امام اول شیعیان و خلیفه‌ی چهارم مسلمانان، توجه بیشتر دارد. این باشندگان از شهرداری مزارشریف می‌خواهند که فعالیت خود را بیشتر نموده و در عین حال دامنه‌ی فضای سبز شهر را به مناطق دورتر از مرکز شهر نیز گسترش دهد.
عواید زیاد، خدمات اندک
شهرداری شهر مزارشریف در حالی از سوی باشندگان این شهر متهم به کم‌کاری در تنظیف و خدمات‌رسانی به شهریان مزارشریف است که میزان درآمد این اداره در یک سال گذشته افزایش یافته است. نقیب‌الله طارق، شهردار طالبان برای شهر مزارشریف با ارائه‌ی گزارش سالانه‌ی این اداره گفته است که در سال ۱۴۰۱ خورشیدی عواید این اداره بیش از شش میلیارد افغانی بوده است. او گفته است که این عواید از درک صفایی منازل و دکان‌ها، جمع‌آوری مالیات و کرایه موقت دکان‌ها بدست آمده است.
هرچند باشندگان مزارشریف از خدمات‌رسانی شهرداری ناراضی اند اما مسئولان شهرداری مدعی اند که فعالیت‌هایش را برای افزایش ساحات سبز و تغییر چهره‌ی شهر افزایش خواهد داد. این اداره مدعی است که ۲۱ طرح عمرانی را در همین راستا تکمیل کرده است.
در همین حال ریاست حفاظت از محیط زیست در شهر مزارشریف وجود مشکلات در راستای جلوگیری از آلودگی هوا را می‌پذیرد و می‌گوید تلاش‌ها به هدف جلوگیری از بدترشدن وضعیت جریان دارد. محمد محمدی، رییس این اداره می‌گوید که در جریان یک سال گذشته حدود ۹۰ درصد کارخانه‌های تولیدی با سیستم تصفیه‌کننده‌ی دود مجهز شده و از میان ۶۴ گنبد حمام، ۴۳ گنبد آن فلتر تصفیه‌ی دود نصب کرده‌اند. حشر عمومی برای پاک‌کاری شهر و دیوارنگاری جهت آگاهی‌دهی به باشندگان شهر برای حفاظت از محیط زیست از دیگر برنامه‌های این اداره است که مسئولان آن می‌گویند اجرا شده است.