سوءاستفاده طالبان از نام خبرنگاران در بلخ

شماری از خبرنگاران در ولایت بلخ می‌گویند که طالبان در کنار دیگر مشکلاتی که در برابر کار خبرنگاران و دسترسی به اطلاعات به‌وجود آورده‌اند، خبرنگاران را از اشتراک در کارگاه‌های آموزشی ارتقای ظرفیت که از سوی نهادهای داخلی و خارجی برای آنان برگزار می‌شود محروم می‌سازند.
این خبرنگاران می‌گویند که برگزارکننده‌گان برنامه‌های ارتقای ظرفیت برای خبرنگاران مکلفند که اشتراک‌کننده‌گان را به خواست مسوولان اطلاعات و فرهنگ انتخاب کنند و مسوولان هم بیش از ۷۰ درصد از اشتراک‌کننده‌گان را از اقارب و بسته‌گان‌شان معرفی می‌کنند.
بربنیاد گزارش‌ها، از آغاز سال روان میلادی تا کنون ۱۰ کارگاه آموزشی توسط نهادهای داخلی و خارجی برای ظرفیت‌سازی خبرنگاران در ولایت بلخ راه‌اندازی شده است، اما بیش از ۷۰ درصد از شرکت‌کننده‌گان این برنامه‌ها حتا یک ساعت فعالیت‌ رسانه‌ای در کارنامه ندارند.
در تازه‌ترین مورد، موسسه سویسی «ژینواکال» دو برنامه ظرفیت‌سازی را برای خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها در بخش مردان و زنان در ولایت بلخ برگزار کرده است. این برنامه‌ها در روزهای یک‌شنبه و دوشنبه، ۱۹ و ۲۰ قوس، برای خبرنگاران مرد و روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، ۲۱ و ۲۲ قوس، برای خبرنگاران زن راه‌اندازی شده بود.
سمیع‌الله رسا (نام مستعار)، یکی از خبرنگاران در ولایت بلخ، می‌گوید که این برنامه‌ها برای خبرنگاران برگزار شده بود، اما بیش‌تر اشتراک‌کننده‌گان خبرنگار نبوده‌اند.
آقای رسا می‌افزاید: «هدف برگزاری این برنامه‌ها آشنایی بیش‌تر خبرنگاران با قوانین جهانی بشردوستانه بوده است تا خبرنگاران هنگام تهیه گزارش این معیارها را در نظر بگیرند و در این دو برنامه که در چهار روز برگزار شد، قرار بود که ۳۰ تن از خبرنگاران مرد و ۳۰ تن از خبرنگاران زن اشتراک کنند، اما بدبختانه ریاست اطلاعات و فرهنگ از میان ۳۰ زن، ۲۰ تن افراد ناآشنا با فعالیت‌های رسانه‌ای را شامل کرده است. شما فکر کنید که تا چه حد حق خبرنگار در این سرزمین پایمال است.»
سهراب احمدی (نام مستعار)، یکی دیگر از خبرنگاران ولایت بلخ که از سال‌ها بدین‌سو مصروف اطلاع‌رسانی و کارهای رسانه‌ای در این ولایت است، می‌گوید که در بیش‌تر از دو سال گذشته تمام حقوق خبرنگاران در بلخ از سوی طالبان پایمال شده و همواره سرکوب شده‌اند.
آقای احمدی می‌گوید: «این کارگاه آموزشی برای خبرنگاران راه‌‌اندازی شده بود، اما من و چندین خبرنگار دیگر که می‌شناسم خبر نشدیم و در جریان قرار نگرفتیم. هماهنگی چنین برنامه‌ها برمی‌گردد به ریاست اطلاعات و فرهنگ و مسوول در این بخش‌ها شخصی به‌نام عطامحمد ساهو یک شخص متعصب و مفسد است.»
این خبرنگار می‌افزاید: «تنها این برنامه نه بلکه در جریان دو سال گذشته هر برنامه‌ای که برای خبرنگاران راه‌اندازی شده، این شخص براساس سلیقه خودش برخورد کرده و این برنامه هم یکی از مثال‌های آن است.»
طالبان در بیش از دو سال گذشته بارها متهم شده‌اند که به‌جای عرضه خدمات دولتی به فساد و زراندوزی می‌پردازند.
یکی از خبرنگاران بلخ که به دلیل تهدیدات امنیتی از ذکر نامش در گزارش خودداری شده است، چشم‌دیدهایش را از فساد مالی مسوولان طالبان در ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ روایت می‌کند. او می‌گوید: «طالبان در اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ از خبرنگاران یک منبع درامد ساخته‌اند که به‌نام این قشر پول‌های زیادی را به جیب می‌زنند. ما در جریان هستیم هر نهادی که برای خبرنگاران برنامه راه‌اندازی می‌کند یک مقدار پول به‌خاطر نان و مصرف رفت‌وآمد برای‌شان در نظر می‌گیرند و چشم طالبان به همان پول هم دوخته شده است.»
این خبرنگار محلی نیز ادعا می‌کند که شخصی به‌نام عطامحمد ساهو، در ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در بلخ کسانی را در کارگاه‌های آموزشی نهادهای حامی خبرنگاران معرفی می‌کند که خبرنگار نیستند.
او می‌افزاید: «کسانی را در برنامه معرفی می‌کند که هیچ خبرنگار نیستند و قبلاً همراه‌شان معامله می‌کند که در برنامه اشتراک کنند، اما پولی را که می‌گیرند باید نصف کنند. در چنین شرایط بیکاری افراد زیادی حاضرند که در برنامه اشتراک کنند. اما جای تاسف این است که به‌خاطر یک مقدار ناچیز پول، خبرنگاران واقعی از اشتراک در برنامه‌های آموزشی باز می‌مانند.»
شماری از این خبرنگاران می‌گویند که مسوولان طالبان در اطلاعات و فرهنگ بلخ محدودیت‌های زیادی را در برابر کار خبرنگاری وضع کرده‌اند و حتا از خبرنگاران خواسته‌اند که محتوای خبر و گزارش‌هایشان را که تهیه می‌کنند قبل از نشر با آنان شریک سازند.
سوءاستفاده از نام خبرنگاران در افغانستان بی‌پیشینه نیست. در ماه‌های نخست پس از سقوط حکومت پیشین، ده‌ها تن با استفاده از اسناد جعلی خود را خبرنگار معرفی کرده‌ و از طریق روند تخلیه از افغانستان خارج شدند. اکنون طالبان نیز تلاش می‌کنند از نام خبرنگاران به سود خود استفاده کنند.