تاجران از نبود بازار برای محصولات شان شاکی اند

برخی از تاجران میوهٔ تازه و خشک افغانستان می‌گویند که با وجود کمبود آب، میزان حاصلات در سال ۲۰۲۳ خوب بود، اما به گفته آنان، غیرفعال بودن سیستم‌های داد و ستد بانکی و دهلیزهای هوایی، بازار این حاصلات را آسیب رسانده است.
این تاجران و کارشناسان اقتصادی می‌گویند که به رسمیت شناخته نشدن حکومت طالبان، در کل بر وضعیت اقتصادی افغانستان تاثیر ناگوار داشته است.
حاجی محمد طاهر، تاجر افغان، گفت: “امسال، همه حاصلات خوب بود. ولی کمبود آب و ازدیاد حشرات به دهقانان خساره رسانده است. حاصلات در ولایت بلخ خوب بود، اما یگانه چیزی که وجود ندارد، بازار است.”
اسماعیل ناصری، تاجر دیگر گفت: “سال گذشته کیفیت میوه خراب بود، زیرا سیلاب آمده بود. ولی امسال مشکلات اندک است و حاصلات خوب است. دهقانان با مشکلات دچار اند، اکثراً به دلیل مشکلات بانکی که پول را به موقع دریافت نمی‌کنیم، دهقانان را نیز متاثر می‌کند. تلاش ما این است تا دهقان را باید کمک کنیم.”
کارشناسان اقتصادی می‌گویند که مشروعیت داخلی و خارجی حکومت‌ها، اصل مهم برای اقتصاد یک کشور می‌باشد.
به گفتهٔ سیلاب سمند، اقتصاددان افغان، در صورت موجودیت حکومت‌های فاقد مشروعیت، تاجران و سرمایه گذاران خارجی نمی‌خواهند که سرمایه گذاری کنند.
سمند گفت: “حکومت سرپرست فعلی هیچ نوع مشروعیت داخلی و خارجی ندارد. به همین دلیل است که کشورها نمی‌خواهند تا قرارداد های بزرگ را منعقد کنند و از طریق دهلیزهای هوایی تجارت کنند. این امر، بر تجارت افغانستان تاثیر منفی داشته است و بانک های کوچک را با سقوط روبرو کرده است.”
ولی مقام‌های حکومت طالبان از تلاش‌ها برای عادی سازی تجارت میان افغانستان و برخی کشورهای منطقه از طریق دهلیزهای هوایی خبر داده اند و این تلاش‌ها را موفق خوانده اند.
عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان، گفت: “کوشش داریم که با کشورهای مختلف تجارت از طریق دهلیزهای هوایی را به حالت عادی آن برگردانیم. اکنون امنیت خوب است و امیدواریم که سرمایه گذاران به افغانستان بیایند و در این جا سرمایه گذاری کنند.”
باوجود آن که تاجران افغان از تعرفه‌های گمرکی و امنیت شاهراه‌ها خرسند اند، مشکلات در انتقال پول از طریق بانک‌ها و نداشتن تماس مستقیم با کشورهای دیگر، بازار حاصلات آنان را آسیب رسانده است.
تاجران افغان می گویند که اکثر محصولات افغانستان به پاکستان صادر می‌شود و به گفتهٔ آنان پاکستان این محصولات را با نرخ بلندتر به بازارهای بین المللی صادر می‌کند.