طالبان در صدد تضعیف اجماع بین‌المللی‌اند

نشست دوحه با میزبانی سازمان ملل متحد به رغم انتقادات گسترده و مخالفت‌های زیاد مخالفان سیاسی طالبان، جنبش‌های اعتراضی زنان و فعالان حقوق بشر، در دست برگزاری است. سازمان ملل از طالبان برای اشتراک در این نشست دعوت کرده‌ است. دعوت از این گروه، نگرانی‌های گسترده‌ جریان‌های سیاسی مخالف طالبان و نهادهای مدنی و حقوق بشری را بر‌انگیخته است. در جریان بیش از یک هفته گذشته ده‌ها سازمان و فعال زن در نامه‌های جداگانه‌ از نماینده‌گان کشورها برای افغانستان خواسته‌اند که ارتکاب «آپارتاید جنسیتی» از سوی طالبان در افغانستان را به رسمیت بشناسند. در تازه‌ترین مورد، بیش از ۳۵ سازمان حقوق بشری و ۱۷۰ فعال حقوق زن در نامه‌ای از کشورهای اشتراک‌کننده در این نشست خواسته‌اند که حقوق زنان باید محور نشست دوحه قرار بگیرد. با این حال، سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد با استقبال از برگزاری این نشست می‌گوید که در آن در مورد ایجاد اجماع بین‌المللی، تعیین نماینده ویژه سازمان ملل متحد و رسیده‌گی به بحران‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی افغانستان گفت‌وگو صورت می‌گیرد. به گفته او، یکی از اهداف نشست، اجماع بین‌المللی در رابطه با رویکرد ساختارمند و منسجم در مورد تعامل بین‌المللی مبتنی بر اصول با طالبان است و این گروه با مخالفت دارد.
سازمان ملل متحد اعلام کرده بود که به روزهای ۱۸ و ۱۹ دلو نشستی را در مورد نقشه راه آینده افغانستان با حضور نماینده‌گان ویژه کشورها در امور افغانستان، نماینده‌گان جامعه مدنی به‌ شمول زنان و نماینده‌گان طالبان برگزار می‌کند. این نشست امروز در دوحه با حضور نماینده‌گان ویژه کشورها و میزبانی دبیر کل سازمان ملل متحد تا ساعاتی دیگر برگزار خواهد شد.
نصیراحمد فایق، سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد، می‌گوید که هدف اصلی نشست دوحه ایجاد اجماع بین‌المللی در رابطه به رسیده‌گی به بحران سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان است. به گفته او، این گفت‌وگوها بر ارزیابی مستقل دبیرکل سازمان ملل که توسط فریدون سینیرلی‌اوغلو، هماهنگ‌کننده ویژه این سازمان تهیه شده، متمرکز خواهد بود. آقای فایق می‌افزاید که رای‌زنی در مورد تعیین نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور افغانستان و چگونه‌گی تعامل جامعه بین‌المللی با طالبان مورد بحث قرار خواهد گرفت. او می‌گوید که در کنار این نشست، نشست‌های جداگانه‌ای با نماینده‌گان جامعه مدنی افغانستان، هم از داخل و هم از بیرون کشور و همچنان نماینده‌گان طالبان برگزار خواهد شد.
سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان برگزاری نشست دوحه را فرصتی برای افغانستان می‌داند و می‌گوید در شرایطی که کشور در حاشیه بحث‌های جهانی قرار دارد، این نشست مهم برای تامین صلح و ثبات و حکومت مشروع مبتنی بر اراده مردم است. او ابراز امیدواری می‌کند که این نشست بتواند در سطح بین‌المللی بحث‌ها و دیدگاه‌ها را بر محور منافع ملی افغانستان بکشاند و به ایجاد دولت مشروع کمک کند تا افغانستان از بحران‌های کنونی موفقانه بیرون شود.
آقای فایق با استقبال از برگزاری نشست دوحه می‌گوید که کشورها تلاش دارند قضیه افغانستان را براساس نیازها و خواست‌های برحق مردم افغانستان و به‌ویژه زنان و دختران که از حقوق اساسی‌شان محروم هستند، در نظر بگیرند. او ابراز امیدواری می‌کند که این نشست بتواند ساختار فراگیری را در امر خدمت‌گزاری به مردم افغانستان آغاز کند که در آن مکلفیت‌های افغانستان به‌عنوان کشوری مسوول در چارچوب‌ها و میثاق‌های پذیرفته‌شده بین‌المللی عملی شود.
سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان تاکید می‌ورزد که طالبان تلاش دارند این نشست را تضعیف بسازند و از آن به نفع خود استفاده کنند. به گفته او، در صورتی که خواسته‌های طالبان در نظر گرفته نشود، این گروه می‌خواهد آن را تحت شعاع قرار بدهد. او تصریح می‌کند که یکی از اهداف اجماع بین‌المللی در رابطه با رویکرد ساختارمند و منسجم در مورد تعامل بین‌المللی مبتنی بر اصول با طالبان است و این گروه آن را به سود خود نمی‌داند.
سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در حالی از برگزاری نشست دوحه ابراز خرسندی می‌کند که شماری از جریان‌های سیاسی افغانستان در یک اعلامیه مشترک اعلام کرده‌اند که دعوت طالبان به نشست دوحه، به این گروه جسارت می‌بخشد تا به رفتارهای خشونت‌بار خود علیه مردم افغانستان به‌ویژه زنان و دختران ادامه بدهد. در این اعلامیه که توسط ۱۶ جریان سیاسی تهیه شده، آمده است که طالبان افزون بر نقض گسترده حقوق بشر، میزبان بیش از ۲۰ گروه تروریستی در افغانستان هستند. به گفته آنان، این گروه تحت هیچ شرایطی از مردم افغانستان نماینده‌گی نمی‌توانند. در اعلامیه مشترک جریان‌های سیاسی آمده است: «در حالی‌ که حق تعیین سرنوشت مردم با آرای مردم، یکی از اصول پایدار سازمان ملل متحد است، گروه طالبان با توسل به خشونت و اجبار حاکمیت سیاسی را در افغانستان غصب کرده است و هر گونه انتقاد نسبت به این گروه را با سرکوب پاسخ داده و روی خواست‌های پذیرفته‌‌شده‌ جامعه جهانی و اصول بین‌المللی خط بطلان کشیده‌ است.»
همزمان با این، ده‌ها سازمان و فعال زن در نامه‌های جداگانه‌ به نماینده‌گان کشورها برای افغانستان، خواستار به‌رسمیت‌شناختن آپارتاید جنسیتی در افغانستان شده‌اند که از سوی طالبان اعمال شده است. این فعالان حقوق بشری تاکید کرده‌اند که حقوق زنان باید محور بحث‌های نشست دوحه قرار گیرد.
بیش از ۳۵ سازمان حقوق بشری و دست‌کم ۱۷۰ فعال حقوق زن در نامه‌ای به نماینده‌گان و فرستاده‌گان کشورها، نگرانی و توصیه‌های‌شان را در‌باره‌ نشست دوحه مطرح کرده‌اند. امضاکننده‌گان این نامه از نماینده‌گان کشورها خواسته‌اند تا تضمین کنند که حقوق زنان، محور بحث در نشست دوحه قرار می‌گیرد و هر تصمیمی در مورد افغانستان باید تضمین‌کننده‌ استقرار مجدد حقوق زنان و تامین عدالت و آزادی در کشور باشد.
زرقا یفتلی، یکی از امضا‌کننده‌گان این نامه، می‌گوید که هر گونه تصمیم در نشست دوحه باید حقوق زنان، آزادی و عدالت را در افغانستان احیا کند. بانو یفتلی می‌افزاید که امضا‌کننده‌گان از دبیر کل سازمان ملل و نماینده‌گان کشورها خواستار به‌رسمیت‌شناسی آپارتاید جنسیتی اعمال‌شده از سوی طالبان شده‌اند. او ارزیابی مستقل سازمان ملل را فراگیر نمی‌داند و تاکید می‌کند که در این ارزیابی زنان سهم نداشته‌اند و اتخاذ هر گونه تصمیم بر‌مبنای آن واقع‌بینانه نیست و زنان در آن جایگاهی ندارند. این فعال حقوق زن می‌گوید که نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور افغانستان باید کسی انتخاب شود که هیچ نوع رابطه و تبانی با هیچ‌یک از گروه‌های قومی و سیاسی در افغانستان نداشته باشد و در زمینه حقوق بشر تجربه و تخصص داشته باشد. او می‌افزاید که در نشست دوحه باید تاکید صورت بگیرد که حکومت افغانستان تا زمانی که زنان در رهبری نباشند، نمی‌تواند همه‌شمول و کارا باشد.
هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، بخش زنان سازمان ملل و سازمان بین‌المللی مهاجرت نیز در گزارشی مشترک دیدگاه زنان در مورد به‌‌رسمیت‌شناسی طالبان را منتشر کرده‌اند. براساس این گزارش، ۶۷ درصد زنان مخالف جدی به‌رسمیت‌شناختن طالبان هستند و تاکید کرده‌اند که این موضوع باعث تشدید نقض حقوق بشر می‌شود.
سازمان عفو بین‌الملل نیز از شرکت‌کنندگان نشست دوحه خواسته است به فرهنگ معافیت از مجازات که به نقض شدید حقوق بشر توسط طالبان منجر شده، پایان دهند. این سازمان گفته است که نشست دوحه فرصتی مهم برای اقدام متحد و هماهنگ به هدف حمایت از حقوق مردم به‌ویژه زنان و دختران است.
دیپروس موچنا، مدیر ارشد عفو بین‌الملل، می‌گوید که طالبان به‌عنوان مقام‌های بالفعل در افغانستان، تعهدات این کشور تحت قوانین بین‌المللی را به‌طور کامل نادیده گرفته و آزادی بیان، حق تشکیل اجتماعات مسالمت‌آمیز و دسترسی به عدالت را به‌شدت محدود کرده‌اند.
در عین حال، ده‌ها جنبش اعتراضی زنان و فعالان حقوق زن، دعوت طالبان به نشست دوحه را شرم‌آور توصیف کرده‌اند. آنان گفته‌اند: «برگزاری چنین نشستی و حضور نماینده‌گان طالبان تروریست در آن، ظلم و حق‌تلفی در حق مردم افغانستان به‌ویژه زنان است که طی دو‌ونیم سال مبارزه کرده و قربانی‌ها داده‌اند.»
ایتلاف مستقل جنبش‌های اعتراضی در اعلامیه‌ای مشترک گفته‌اند که جای طالبان در فهرست سیاه سازمان ملل متحد و دادگاه‌های بین‌المللی است. در متن اعلامیه آنان آمده است: «ما به سازمان ملل و کشورهای لابی‌گر خطاب می‌کنیم که تروریست‌پروری شما به‌زودی منطقه و جهان را ناامن خواهد کرد.»
همزمان، مخالفان این نشست فراخوان راه‌پیمایی را در کشورهای کانادا، آلمان و پاکستان صادر کرده‌اند. شماری از شهروندان کشور به دعوت طالبان در نشست دوحه معترض هستند و فراخوان برگزاری اعتراضات در شهرهای بزرگ جهان را داده‌اند. سازمان ملل تا کنون به هیچ‌یک از نگرانی‌ها و پرسش‌های معترضان در مورد برگزاری نشست دوحه پاسخ نداده است.