ادعای فساد گسترده در گمرک ابونصر فراهی

شماری از تاجران ولایت‌های غرب کشور ادعا می‌کنند که فساد در گمرک مرزی ابونصر فراهی ولایت فراه، موجب کسادی بازار تجارت آنان شده است. آن‌ها ادعا دارند که برخی موترهای باربری در گمرک «میل ۷۸» فراه، تعرفه گمرکی را کم‌تر از میزان اصلی بار تحویل می‌کنند و پول‌های هنگفتی از این رهگذر حیف‌ومیل می‌شود. اعضای شورای ولایتی فراه تأکید دارند که فساد در تمام گمرکات کشور نهادینه شده و در گمرک این ولایت نیز وجود دارد. به باور آنان، از زمانی که گمرک فراه به نوار مرزی ایران منتقل شد، عواید این نهاد کاهش چشم‌گیر یافته است. اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری فراه، می‌پذیرد که در گمرک این ولایت فساد وجود دارد، اما پا‌فشاری دارد که تمام اداره‌های گمرک در غرب کشور، به فساد آلوده هستند و با وجود فساد گسترده در گمرک، اسناد کافی برای اثبات آن وجود ندارد. مقام‌های محلی فراه نیز تأیید می‌کنند که تاسیسات گمرک مرزی ابونصر فراهی دور از دسترس اداره محلی بوده و همین امر سبب افزایش فساد و باج‌گیری در این نهاد شده است. افزون بر این، به دلیل حضور طالبان در مسیر منتهی به گمرک فراه، کارمندان این نهاد از طریق خاک ایران به گمرک رفت‌وآمد می‌کنند. نوارهای ویدیویی که در اختیار ما قرار گرفته، نشان می‌دهد برخی موترهای باربری که از گمرک ابونصر فراهی محصول شده‌اند، به دلیل بارگیری بیش از حد واژگون شده‌ و بار موترها روی زمین افتاده است؛ مسأله‌ای که بازرگانان آن را سندی برای اثبات فساد مالی در گمرک عنوان‌ می‌کنند. شماری از بازرگانان فعال در ولایت نیمروز، در همسایه‌گی ولایت غربی فراه، ادعا دارند که برخی واردکننده‌های مواد نفتی و ساختمانی، حدود ۱۰۰ تُن کالای وارداتی را از گمرک فراه، با تناژ ۲۰ تا ۲۵ تُن تعرفه گمرکی کرده و با بهای ارزان‌تر در بازار می‌فروشند. از دید آنان، این اقدام زیان بزرگی به تاجران مواد نفتی و ساختمانی در هرات و نیمروز وارد کرده است. عبدالکریم سروری، از تاجران نیمروز، مدعی است که برخی از سودجویان، با پرداخت محصول اندک از گمرک ابونصر فراهی، اموال‌شان را به کشور وارد می‌کنند. مسوولان اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری هرات می‌پذیرند که فساد در گمرکات به شدت افزایش یافته و در گمرک فراه، به دلیل فاصله جغرافیایی تاسیسات گمرک و دسترسی کم‌تر حکومت به آن و از سوی دیگر به دلیل نبود ترازوهای بلندتناژ، کالاها با بهای اندک محصول گمرکی می‌شود. احمدسعید عظیمیان، معاون سرمایه‌گذاری اتاق تجارت هرات، می‌گوید که فساد به صورت گسترده و سیستماتیک در گمرکات کشور در حال افزایش است و در گمرک ابونصر فراهی، این گسترده‌گی به دلیل دوری از مرکز ولایت و عدم دسترسی اداره محلی فراه به این نهاد، بیش‌تر از سایر گمرکات است. مقام‌های اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری فراه، نبود ترازوهای بلندتناژ و فساد در پرداخت محصول گمرکی را می‌پذیرند، اما پافشاری دارند که فساد در تمام گمرک‌های کشور وجود دارد و مدارک کافی که وجود فساد و حیف‌ومیل تعرفه گمرکی را ثابت کند، در دست نیست. دین‌محمد نعمتی، رییس اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری فراه، می‌گوید که برخی بازرگانان مقداری پول به نام «اکرامیه» برای کارکنان گمرک فراه می‌پردازند، اما این میزان پرداخت پول با ادعای فساد گسترده هم‌خوانی ندارد. نماینده‌گان فراه در پارلمان باور دارند که فساد موجود در گمرک این ولایت، ریشه در مرکز کشور دارد و برخی تاجران، با بارگیری زیاد و غیرمعیاری، به بزرگ‌راه‌ها و سرمایه‌های مردم آسیب می‌زنند و در تبانی با کارمندان گمرک، تعرفه گمرکی کالاها را کاهش می‌دهند. عبدالستار حسینی، عضو مجلس نماینده‌گان، ادعا می‌کند که تمام گمرک‌های کشور آلوده به فساد هستند و هر روز میزان فساد در گمرک‌ها افزایش پیدا می‌کند. به گفته او، فساد در گمرکات ریشه در مرکز کشور دارد و حکومت خود عامل فساد است. از جانب دیگر، برخی اعضای شورای ولایتی فراه خواهان انتقال گمرک از نوار مرزی ایران به مرکز ولایت هستند. شاه‌محمود نعیمی، عضو شورای ولایتی فراه، می‌گوید طی بیش‌ از سه سال که ریاست گمرک ابونصر فراهی از مرکز ولایت فراه به نوار مرزی منتقل شد، عواید آن به نصف رسیده و سرمایه ملی توسط افراد فرصت‌طلب حیف‌ومیل می‌شود. بر‌اساس معلومات اعضای شورای ولایتی فراه، زمانی که ریاست گمرک در مرکز فراه بود، ماهانه ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون افغانی از گمرک عواید گردآوری می‌شد، اما از هنگامی که تأسیسات گمرک به مرز ایران انتقال یافت، عواید ۵۰ درصد کاهش یافته است. مقام‌های محلی فراه پافشاری دارند که به دلیل دور بودن گمرک و وجود ناامنی در این مسیر، هیچ نظارتی بر گمرک و چگونه‌گی محصول شدن کالاهای تجارتی ندارند. آنان می‌پذیرند که فساد در گمرک فراه وجود دارد، اما مقدار آن برای اداره محلی مشخص نیست. تاج‌محمد جاهد، والی فراه، می‌گوید که ریاست گمرک از چند سال پیش به نوار مرزی ایران منتقل شد و هیچ نهاد دولتی به آن دسترسی ندارد و نظارتی از عملکرد این نهاد عوایدزا نمی‌شود. او می‌افزاید که گمرک ابونصر فراهی ۱۲۰ کیلومتر از مرکز این ولایت فاصله دارد و به دلیل حضور طالبان در مسیر، کارمندان گمرک از طریق خاک ایران به این محل رفت‌وآمد می‌کنند. به دنبال آتش‌سوزی در گمرک اسلام‌قلعه هرات، دو آتش‌سوزی پی‌هم در گمرک مرزی ابونصر فراهی نیز به وقوع پیوست و پس از آن، اعضای شورای ولایتی فراه و تاجران فراهی خواهان انتقال گمرک از مرز ایران به مرکز این ولایت شدند. چندی پیش رییس جمهور غنی در جریان یک نشست در کابل اعتراف کرد که بخش بزرگی از عواید گمرک‌های کشور حیف‌ومیل می‌شود و حکومت نتوانسته فساد موجود در گمرک‌ها را مهار کند. با این‌همه، تاجران ولایت‌های غرب کشور، از فساد گسترده در گمرک فراه ابراز نگرانی کرده و فساد در پرداخت تعرفه گمرکی کالاهای وارداتی در این گمرک را، عامل زیان اقتصادی به بازرگانان عنوان می‌کنند.