دیپلمات‌های افغانستان از رژیم حاکم در کابل نماینده‌گی نمی‌کنند

تنها یک هفته پس از آن‌که طالبان در اواسط آگست ۲۰۲۱ کنترل کابل را در اختیار گرفتند، ارگ ریاست جمهوری و وزارت‌خانه‌ها را به تصرف‌شان درآوردند و در سرتاسر شهر ایست‌های بازرسی تأسیس کردند، برای سفارت‌خانه‌های افغانستان در خارج از کشور مقام‌های جدید معرفی کردند. دیپلمات‌های افغانستان از دور شاهد بودند که حکومت‌شان با سرعتی سرسام‌آور سقوط کرد. اکنون دیگر طالبان حکومت را به دست گرفته بودند و می‌خواستند در مورد جایگاه ۶۵ نماینده‌گی افغانستان در خارج از کشور تصمیم بگیرند.
دیپلمات‌ها می‌گویند که [لحن] برخی از پیام‌هایی که از طریق ایمیل و واتس‌اپ به آنان ارسال شده بود‌، متعارف بود و توقع آنان از طالبان که به راه‌اندازی حملات و اجرای اعدام‌ها در استادیوم‌های فوتبال در آخرین روزهای قدرت‌شان [در دهه ۹۰] شهرت داشتند، تخیلی [و بعید] به نظر می‌رسید.
در ایالات متحده، کنسولگری‌های افغانستان پیام‌های متداول‌ دریافت کردند. مقام‌ها در سایر کنسولگری‌ها، اما مشتاق‌تر به نظر می‌رسیدند: یکی از سفارت‌خانه‌ها در اروپا از ایمیل‌آدرسی که نشان طالبان را داشت، ایمیل‌هایی دریافت کرد که در آن از دیپلمات‌ها خواسته بود نام و برنامه‌های کاری‌شان را ارسال کنند.
در بسیاری از پیام‌ها و ایمیل‌های واتس‌اپ، طالبان یک درخواست داشتند: از سفیران افغانستان خواسته می‌شد که با امیرخان متقی، وزیر امور خارجه حکومت سرپرست طالبان، کنفرانس آنلاین داشته باشند. بسیاری از دیپلما‌ت‌های تبعیدی این را به‌عنوان نشانه‌ای خواندند که طالبان قصد دارد کنترل سفارت‌خانه‌ها را به دست بگیرد.
یکی از سفیران افغانستان در اروپا به فارن پالیسی می‌گوید: «من با چند نفر از سفیران دولت افغانستان صحبت کردم و پرسیدم که آنان می‌خواهند چه کار کنند.»
هرچند تعدادی از دیپلمات‌ها به این تماس‌ها لبیک گفتند، این سفیر افغانستان در اروپا، اما محتاطانه‌تر رفتار کرد. این دیپلمات به همکاران خود اعلام کرد: «[دیگران به این کار ما] خواهند گفت که «ببینید، وزیر امروز با سفیران دولت افغانستان صحبت کرده و به آنان دستوراتش را ابلاغ کرده است. به این معنا که ما حاکمیت طالبان را پذیرفته‌ایم». جلسه آنلاین بعداً لغو شد.
اکثر دیپلمات‌های افغانستان از فرار اشرف غنی، رییس ‌جمهور پیشین افغانستان، [به‌شدت] متأثر شده بودند و هرچند آنان در تبعید، بدون کشوری برای بازگشت به سر می‌برند، اما در کل تصمیم گرفتند که به درخواست‌های طالبان لبیک نگویند. فارن پالیسی [در این گزارش] با ۱۲ سفیر و دیپلمات سطح پایین افغانستان که هنوز در سفارت‌خانه‌ها کار می‌کنند، در مورد تجربیات‌ و نحوه‌ کنار آمدن‌شان با واقعیت جدید افغانستانِ تحت سلطه‌ طالبان صحبت کرده است. برخی از آنان از ترس این‌که مبادا طالبان خانواده‌های‌شان را مورد آزار و اذیت قرار بدهند، به شرط پوشیده ماندن هویت‌شان، با فارن پالیسی صحبت کردند. تقریباً تمام مقام‌های تبعیدی باور دارند که ارزش‌های این طالبان و روایت‌‌شان از اسلام‌، با افغانستانی که به آن سوگند [وفاداری] یاد کرده بودند، ناسازگار است.
نصیر اندیشه، سفیر و نماینده‌ دایمی افغانستان در سازمان ملل در ژنو می‌گوید: «[با خود فکر کردیم و گفتیم که] بسیار خُب، ما می‌خواهیم با همه دیپلمات‌ها و سفیران صحبت کنیم. اکنون ما یک نظام جدید داریم، بنابراین [ما] باید پاسدار ارزش‌های امارت اسلامی باشیم. ما باید اساساً بر‌اساس الزامات تعیین‌ شده از سوی امارت اسلامی کار می‌کردیم.»
با قدرت گرفتن طالبان در کابل، سفارت‌های افغانستان در خارج از کشور با شرایط بغرنجی مواجه شدند. دیپلمات‌ها از بازگشت به کشورشان می‌ترسند‌.
«شبیه آتش‌نشانی بدون آب»
دیپلمات‌های افغانستان علاوه بر تحمل آسیب‌های روانی ناشی از فروپاشی دولت و آینده تاریک خانواده‌ها و عزیزان‌شان در افغانستان، اکنون در حال بررسی چگونه‌گی اداره سفارت‌خانه‌هایی هستند تا از دولتی که دیگر وجود ندارد نماینده‌گی بتوانند. [مهم‌ترین پرسشی که برای دیپلمات‌ها پیش بیاید، این است که] قبض آب و برق را با قطع شدن وجوه چه کسی پرداخت خواهد کرد؟
دیپلمات‌هایی که فارن پالیسی با آنان صحبت کرده است، اوضاع سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های افغانستان در سرتاسر جهان را به‌گونه‌ مفصل تشریح کردند، که بیش‌تر آنان از زمان سقوط کابل به دست طالبان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ هنوز ایفای وظیفه می‌کنند. آنان سرسختانه تلاش می‌کنند تا به نیابت از دولت پیشین افغانستان، ادامه دهند.
بسیاری از حساب‌های بانکی سفارت‌خانه‌ها در حال مسدود شدن است و مشکلات در حال انباشته شدن: آنان باید به شهروندان افغانستان برای یافتن راه‌هایی برای اقامت قانونی در یک کشور خارجی پیدا کنند تا مبادا این شهروندان مجبور شوند به افغانستان تحت کنترل طالبان بازگردند‌؛ در یافتن راهی برای تفویض ویزا برای افغان‌ها نقش بازی کنند و حمایت از خانواده‌های دیپلمات‌ها در سفارت‌خانه‌های‌شان که با گذشت ماه‌ها معاش دریافت نکرده‌اند را برعهده بگیرند.
یک سفیر افغانستان در یکی از کشورهای آسیایی می‌گوید: «اکنون [وضعیت ما] مثل یک آتش‌نشان است که آب ندارد. (سفیر به دلیل حساسیت دولت میزبان و دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود). ما از یک بحران به بحران دیگر فرار می‌کنیم و سپس بدون منابع و بدون آب، سعی می‌کنیم آتش‌هایی را که همه‌جا فوران می‌کنند، خاموش کنیم.»
برخی از سفیران وظایف‌شان را در حال حاضر من‌حیث سرپرست‌ها و عنوان‌های دیگر برمی‌شمارند که هم برای افغان‌های محلی نیازمند به خدمات کنسولی و هم برای کارکنان و خانواده‌های‌شان که با آینده‌ای مبهم و بلاتکلیفی به سر می‌برند، کمکی کرده باشند. دیگران مشاغل‌شان را سیاسی و بیش‌تر نمادین می‌دانند؛ از دولت‌های میزبان‌شان می‌خواهند که به دلایل حقوق بشری و حقوق زنان بر طالبان فشار بیاورند و در عین حال به‌عنوان صدایی دموکراسیِ تبعیدیِ افغانستان عمل می‌کنند.
زلگی سجاد، سرکنسول افغانستان در نیویورک، می‌گوید: «غنی نتوانست از افغانستان و قانون اساسی حراست کند و او از حقوق مردم ما محافظت نکرد. ما با تمام سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های خود در سراسر جهان کار می‌کنیم تا صدای مردم خود را بلند کنیم.» (غنی دست‌مزد دیپلمات‌ها را افزایش داده بود و برای به دست آوردن اموال دیپلماتیک به آنان کمک کرد، که به گفته کارشناسان به برخی از سفیران اجازه داده بود تا بیش‌تر از مدت زمان معمول، پوست‌های‌شان را اشغال کنند.)
همه دیپلمات‌ها می‌گویند که بدون توجه به وعده‌ و وعیدهای طالبان، به افغانستان تحت حاکمیت آنان باز نخواهند گشت. همه دیپلمات‌ها هم‌چنین نسبت به آینده خود و خانواده‌های‌شان ابراز نگرانی می‌کنند، به‌ویژه آنانی که در کشورهای غیر از غرب مستقر هستند و [کشور میزبان‌شان] فاقد سیستم پناهنده‌گی است.
با وجود باز بودن سفارت‌خانه‌ها، درک شکاف بین دو افغانستان برای برخی در واشنگتن و دیگر پایتخت‌های غربی سخت بوده است. از یک طرف، تحت حکومت طالبان ولایتی است که هزاران امریکایی و دارنده‌گان گرین‌کارت هنوز ناامیدانه در تلاش فرار از آن هستند و از سوی دیگر، سفارت‌خانه‌ها مثل همیشه به کار خود ادامه می‌دهند. به‌عنوان مثال، کارمندان کنگره از دریافت دعوت‌نامه‌ای برای شرکت در یک مهمانی در سفارت افغانستان در واشنگتن در صندوق‌های پستی خود در اوایل نوامبر ۲۰۲۱ متعجب شدند؛ اما دیپلمات‌ها با وجود تسلط طالبان، یک راه گریز برای ادامه دادن دارند: هیچ کشوری به‌طور رسمی طالبان را به رسمیت نشناخته است. این مجال به سفارت‌های افغانستان امکان برافراشته نگه داشتن پرچم سه‌رنگ دولت پیشین را می‌دهد.
روشن نگه داشتن چراغ‌ها
صفی‌الله وحدت، رییس سابق منابع بشری وزارت امور خارجه افغانستان، می‌گوید که حدود ۴۵ سفارت و ۲۰ کنسولگری افغانستان در سراسر جهان باز هستند. اما با روند تخلیه سفارت‌خانه‌ها دردسرها بزرگ‌تر می‌شود. فارن پالیسی در دسامبر ۲۰۲۱ گزارش داد که غلام اسحاق‌زی، سفیر افغانستان در سازمان ملل، استعفا داده و به همکارانش گفته است که دیگر کشوری برای نیابت از آن در این نهاد جهانی ندارد. دیپلمات‌های افغانستان اما در سراسر جهان مجبور شدند که کمربندهای‌شان را محکم‌تر ببندند.
در برخی مکان‌ها، مانند نیویورک و اکثریت پایتخت‌های اروپایی، دولت پیشین افغانستان تاهنوز مالک امکانات سفارت‌خانه‌ها است؛ بنابراین هیچ خطری برای اخراج دیپلمات‌ها از کشورهای میزبان وجود ندارد و حتا لازم نیست [دیپلمات‌ها] اجاره‌های‌شان را پرداخت کنند. یک دیپلمات افغان در اروپا می‌گوید که مقام‌ها تصمیم گرفته‌اند کارمندان از املاک بزرگ‌تر صرف نظر کنند و مکان‌های ارزان‌تری برای اجاره پیدا کنند. برخی سفارت‌ها مجبور به کاهش کارمندان شده‌اند، زیرا اکثر دولت‌ها راه انتقال پول بین افغانستان تحت کنترل طالبان و غرب را مسدود کرده‌اند.
به گفته یکی از دیپلمات‌های ارشد افغانستان، در اکتبر ۲۰۲۱ چند سفارت‌خانه افغانستان به دیپلمات‌ها گفته بودند که دیگر نمی‌توانند دست‌مزد و مصارف آنان را بپردازند.
چندین سفیر افغانستان دستورالعمل‌های دیگری را برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها معرفی کردند: اخراج تمام کارکنان محلی، خاموش کردن چراغ‌ها در طول روز کاری و کار در تاریکی، کمک گرفتن از دوستان به جای استفاده از تاکسی یا وسایل حمل‌و‌نقل عمومی و درخواست کمک‌ مالی از سایر سفارت‌خانه‌ها. یکی از سفیرها به هدف پرداخت اجاره ماه آینده و پرداخت معاش کارمندان، موترهای سفارت‌خانه را به فروش گذاشته بود.
یکی از سفیران که خواست نامش فاش نشود، می‌گوید: «من روی سناریوهای مختلفی کار می‌کنم، اما اگر فقط بخواهیم چراغ‌ها را روشن نگه داریم، احتمالاً می‌توانیم قبل از این‌که حساب بانکی‌مان به صفر برسد، تا ماه مارچ ادامه بدهیم.»
سفیر افغانستان در یکی از کشورهای آسیایی به فارن پالیسی می‌گوید: «خیلی از [کارمندان] ماه‌ها است که حقوق دریافت نکرده‌اند. ما نمی توانیم حقوق کارمندان را بپردازیم و ممکن از کارمندان بخواهیم که به خاطر صرفه‌جویی در پرداخت اجاره‌ها، به خانه‌های کوچک‌تر نقل مکان کنند؛ زیرا اگر اجاره‌ها پرداخت نشود، کارمندان ما را از خانه‌های‌شان بیرون می‌اندازند.»
«کار آسانی نیست؛ [همکاری نکردن با طالبان] پیامد دارد. وقتی به دفتر می‌روید، می‌بینید که مردم نگران خانواده‌های‌شان هستند که در افغانستان مانده‌اند. مردم نگران این واقعیت هستند که در حال حاضر، پس از تقریباً چهار ماه اجرا نشدن معاشات، مقدار زیادی از پس‌اندازشان را مصرف کنند و ما پس‌انداز زیادی نداریم.» این مشکل کسانی است که هفته‌ها را به امید خارج شدن اعضای خانواده‌های‌شان در جریان عملیات تخلیه‌ پرجنجال نظامی ایالات متحده سپری کردند.
برنامه‌های دیگری نیز برای باز نگه داشتن سفارت‌خانه‌ها وجود دارد. محمد‌حنیف اتمر، وزیر اخراجی افغانستان در امور خارجه، که پس از سقوط کابل به ترکیه فرار کرد، در حال کار بر امکان‌سنجی است که از سفارت‌خانه‌های ثروتمند پول گرفته می‌شود تا به سفارت‌خانه‌های فقیرتر بدهد. برخی هنوز نگرانند که ممکن است این کافی نباشد.
ادامه خدمات کنسولی باعث شده است که بسیاری از سفارت‌خانه‌ها پول کم‌تری برای زنده‌گی خود هزینه کنند. یک دیپلمات ارشد افغان در اروپا می‌گوید که گذرنامه‌های افغانستان بلافاصله پس از سقوط دولت به پایان رسید و دیپلمات‌ها را مجبور به تمدید پاسپورت‌ و ویزا، به ترتیب، برای دو و پنج سال کرد. دیپلمات‌ها می‌گویند که با این وجود، بدون کمک مالی از سوی غرب، روزنه‌ امید برای فعال نگه داشتن سفارت‌خانه‌ها تیره‌و‌تار است.
یکی دیگر از دیپلمات‌های ارشد افغان مستقر در اروپا می‌گوید: «واقعیت این است که بسیاری از سفارت‌خانه‌ها نمی‌توانند از نظر مالی زیاد دوام بیاورند. طالبان این را می‌دانند، [و] من مطمین هستم که بودجه بسیاری از سفارت‌خانه‌ها، شاید در چند ماه آینده، ته بکشد. در این صورت، این سفارت‌خانه‌ها رها شده یا بسته می‌شود.»
مشخص نیست که سفارت‌خانه‌ها تا چه زمانی به فعالیت ادامه خواهند داد، اما اعتماد به ادامه‌ کار‌شان در حال کاهش است. یکی دیگر از دیپلمات‌های افغان که در ایالات متحده خدمت می‌کند، می‌گوید: «نمی‌توانم تاریخ دقیقی به شما بدهم، اما می‌توانم به شما بگویم که خیلی طول نخواهد کشید. من فکر می‌کنم که همه در یک قایق سوار هستیم.»
در هیأت اپوزیسیون
بسیاری از دیپلمات‌های افغانستان که در سفارت‌ها باقی مانده‌اند، تلاش می‌کنند تا از زیردستان خود محافظت کنند و وظایف اصلی کنسولی و حقوقی را با مقام‌های مقرر انجام دهند. برخی دیگر اما طالبان را آسیب‌پذیر می‌دانند [و فکر می‌کنند] که با زمستان سختی روبه‌رو هستند و توانایی کمی برای ارائه کمک به حدود نیمی از ۴۰ میلیون جمعیت گرسنه‌ افغانستان دارند.
اگرچه چین و پاکستان چندین ماه گذشته را به‌طور ناموفق در لابی کردن برای به رسمیت شناختن طالبان در سازمان ملل گذرانده‌اند، انتظار بسیاری از دیپلمات‌های افغان این است که طالبان با تخصص فنی و دولتی محدود، نتواند به‌گونه‌ مؤثر و در طولانی‌مدت کشور را اداره کند.
برخی از مقام‌های وزارت امور خارجه افغانستان تا دو هفته پس از فروپاشی دولت در ماه آگست در کابل ماندند و امیدوار بودند که بتوانند چانس‌شان را در دولت طالبان بیازمایند؛ اما زمانی که طالبان به آن‌ها گفتند دیگر به خدمات‌شان نیازی نیست، با ناامیدی آن‌جا را ترک کردند.
یک دیپلمات ارشد پیشین می‌گوید: «قبلاً این موضوع از مسایل محوری بود. اکنون آن‌ها باید حکومت کنند. پیش از این، آن‌ها هرگز جاده‌ای نساختند، مکتبی آباد نکرده‌اند، هرگز با شرکای بین‌المللی وارد تعامل نشده‌اند. اکنون آن‌ها باید با مردم افغانستان وارد تعامل شوند.»
دیگر دیپلمات‌ها می‌گویند که ضمانت‌هایی از طرف طالبان دریافت کرده‌اند که براساس آن می‌توانند با خیال راحت به خانه بازگردند، اما تعداد کمی از آن‌ها حرف طالبان را می‌پذیرند. یکی از سفیران افغانستان در یکی از کشورهای غربی می‌گوید: «هیچ کس نمی‌تواند به طالبان اعتماد کند. عفو آن‌ها را فراموش کنید. این‌همه [استشهارات] برای جلب رضایت جامعه بین‌المللی است. هر روز می‌بینیم که آن‌ها شهروندان، فعالان جامعه مدنی و مقام‌های دولتی پیشین را می‌کشند.»
مهم نیست که اوضاع در خارج از کشور چه‌قدر بد می‌شود، هیچ یک از دیپلمات‌های مصاحبه ‌شونده نگفتند که در حکومت طالبان به ارایه خدمات دیپلماتیک ادامه خواهند داد. یکی از دیپلمات‌ها می‌گوید: «حتا اگر فردا طالبان نزد ما بیایند و بگویند که به ما حقوق می‌دهند، همه امکانات را در اختیار ما قرار خواهند داد و در عوض به‌عنوان سفیر باقی بمانیم، من قبول نمی‌کنم؛ زیرا نمی‌خواهم اسمم در لیست همکاران آنان باشد. شاید مجبور باشیم این واقعیت را بپذیریم که آن‌ها امروز در قدرت هستند، اما فراموش نکنیم که دیروز، آن‌ها مکا‌ن‌های عامه را منفجر و غیرنظامیان را ترور می‌کردند.»
دیپلمات‌ها گزینه‌های کم‌تری برای انتخاب دارند، جز این‌که در سفارت‌خانه‌ها کار کنند تا زمانی که راه‌هایی برای دریافت ویزا یا پناهنده‌گی در کشورهای میزبان، در صورتی که نتوانند به وظایف دیپلماتیک ادامه دهند، پیدا کنند.
برخی از دیپلمات‌ها در کشورهای غربی اقدامات پیش‌گیرانه‌ای را برای تضمین اقامت دایم در کشورهای میزبان خود آغاز کرده‌اند. عادله راز، سفیر افغانستان در ایالات متحده و هم‌چنین دو دیپلمات افغان دیگر در این کشور به نام‌های صفی‌الله دلاور و عبدالهادی نجرابی، شرکت لابی واشنگتن آکین گامپ را برای کمک به اخذ گرین‌کارت امریکا و اقامت دایم برای دیپلمات‌های افغان و خانواده‌های‌شان استخدام کرده‌اند.
تعداد کمی از دیپلمات‌های افغانستان از طریق سفارت‌خانه‌های ترکیه و آذربایجان، مقاومت در برابر حاکمیت طالبان را هماهنگ می‌کنند و امیدوارند که دولت متشکل از مقام‌ها بتواند با استفاده از به رسمیت شناخته شدن غنی از سوی غرب، به کشور مربوطه بازگردند؛ اما ناظرانی که ماه‌ها جلسات مجازی را سپری کرده‌اند و انتظار اعلام این خبر را داشته‌اند، حالا ناامید شده‌اند.
اسفندیار میر، تحلیلگر امنیت آسیای جنوبی در دانشگاه استنفورد، می‌گوید: «در زیربنای همه این‌ها تلاشی برای سازمان‌دهی مخالفان طالبان و این دیپلمات‌ها و تبدیل سفارت‌خانه‌ها به آدرس‌های دیپلماتیک این مخالفان در جریان است؛ اما چالشی که آن‌ها با آن روبه‌رو هستند، این است که رهبرانی که دارای چنین ظرفیت هستند، یا مایل نیستند یا هنوز در افغانستان به سر می‌برند.»
در میان دیپلمات‌ها، هنوز امیدی برای از‌سرگیری مذاکرات بین‌الافغانی، که در بحبوحه محاصره توسط طالبان، رها شده‌ بود، برای تشکیل یک دولت فراگیر وجود دارد. اندیشه می‌گوید که کابینه مورد تایید طالبان ۹۸ درصد پشتون، بزرگ‌ترین اقلیت قومی افغانستان، است.
اندیشه می‌گوید: «همه ما می‌دانیم که علی‌رغم تسلط طالبان بر افغانستان با استفاده از خشونت، صلح پایدار باید از طریق یک راه حل سیاسی تأمین شود؛ زیرا این کشور چند‌قومیتی است، به قول ما کشور اقلیت‌ها. بنابراین در حال حاضر، یک اقلیت با قدرت تفنگ در تلاش است تا تمام کشور را کنترل کند، که تاریخ ما نشان می‌دهد که در ۱۶۰ سال گذشته این کار جواب نداده است. امروز کار نمی‌کند، فردا کار نمی‌کند؛ این فقط به زمان بسته‌گی دارد.»
اما موضوعات مبرم‌تری در این بحبوحه نیاز به رسیده‌گی دارد. دیپلمات‌ها ماه‌ها تلاش کرده‌اند تا دریابند که چگونه می‌توان مقام‌های طالبان را برای ارسال کمک‌های مالی به افغانستان دور بزنند. این ایده‌ها شامل طرزالعمل‌هایی مانند تشکیل کریدور بشردوستانه بدون حضور مقام‌های طالبان می‌شود.
طالبان در برخی موارد رویکرد مستقیماً تقابلی را در پیش گرفته‌اند. یک دیپلمات سابق افغان به نام محمد‌فهیم کشاف وارد سفارت افغانستان در رم شد و ادعا کرد که طالبان او را به‌عنوان فرستاده جدید معرفی کرده‌اند. سفارت در بیانیه‌ای اعلام کرد که او قبل از این‌که توسط پولیس ایتالیا به بیرون اسکورت شود، بر سفیر فعلی حمله کرد. به گفته دیپلمات‌های افغان شاهد این ماجرا و گزارش‌های رسانه‌ها، طالبان هم‌چنین در هفته‌های اخیر شروع به تعیین مقام‌های ارشد در سفارت افغانستان در پاکستان کرده‌اند. وحدت می‌گوید که دولت غنی حدود ۲۸۱ دیپلمات در خارج از کشور داشت و بسیاری از آن‌ها هنوز در بست‌های‌شان هستند.
دیپلمات‌های افغان با هماهنگی در واتس‌اپ، سیگنال و زوم، در پیام‌های ضد طالبان به‌طور عمومی متحدتر شده‌ و موفقیت‌هایی نیز کسب کرده‌اند. به دستور اندیشه، سفیر افغانستان در ژنو، دیپلمات‌های افغان در بیانیه‌ای مشترک برای تحت فشار قرار دادن سازمان همکاری اسلامی برای عدم به رسمیت شناختن طالبان قبل از نشست دسامبر ۲۰۲۱، هماهنگ شده بودند (این کنفرانس علی‌رغم فشار پاکستان که یکی از اعضای آن است، طالبان را به رسمیت نشناخت.)
در بیانیه‌ کنفرانس آمده است: «تنها دولتی مبتنی بر اصول واقعی اسلام و خلاف آن‌چه در حال حاضر در افغانستان وجود دارد، می‌تواند از مشروعیت ملی و بین‌المللی برخوردار شود و به‌طور مؤثر به چالش‌های مهم کشور رسیده‌گی کند.»
حتا در حالی که برخی از دیپلمات‌ها برای تشکیل «دولتی در تبعید» تلاش می‌کنند، برخی دیگر برای ارایه خدمات به افغان‌های خارج از کشور تلاش خواهند کرد.
سفیر افغانستان در یکی از کشورهای آسیایی می‌گوید: «هدف اصلی کمک کردن است. ما در قبال وضعیت پیش‌آمده احساس مسوولیت می‌کنیم. اکنون زمانی است که مردم و کشور ما زخمی شده‌‌اند. تنها مانده‌اند. کشورها شانه خالی می‌کنند یا می‌گویند که “خُب، ما هر کاری که در توان داشتیم، انجام دادیم؛ اما ما آن‌قدرها امکانات هم نداریم.”»
سفیر می‌افزاید: «اگر ما بتوانیم حتا یک زخم را التیام دهیم، حتا یک پاسپورت بگیریم تا یک دختر جوان افغان بتواند به دانشگاهی در امریکا یا بریتانیا راه پیدا کند، در واقع یک زنده‌گی را نجات داده‌ایم. یک خانواده نجات یافته است. [ما به تلاش خود] این‌گونه نگاه می‌کنیم.»