باغ‌داران فراه: خشک‌سالی به محصولات انار آسیب رسانده است

خشک‌سالی‌های پیهم در فراه و به دنبال آن پایین رفتن سطح آب، به محصولات زراعتی به‌ویژه انار این ولایت آسیب جدی رسانده است. باغ‌داران روستاهای مرکزی این ولایت در آستانه فصل برداشت انار می‌گویند که محصولات آنان خشک شده و بیشتر آن قابل استفاده نیست. مسوولان محلی طالبان نیز خشک‌سالی و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی در این ولایت را تایید می‌کنند و می‌گویند که پدیده خشک‌سالی در سال‌های پسین باشنده‌گان بیشتر ولایت‌های کشور را نگران ساخته است. مسوولان ریاست تنظیم اداره آب در ولایت فراه توضیح می‌دهند که سطح آب‌های زیرزمینی در این ولایت تا ۳۰ متر پایین رفته است. ادامه خشک‌سالی سبب شده که شماری از باغ‌داران روستاهای مرکزی شهر فراه از کشاورزی و باغ‌داری دست بردارند.
بارکزی، یکی از باغ‌داران در روستای نوده است که سال‌های زیادی را صرف کشاورزی و باغ‌داری کرده است. او می‌گوید که از دو سال به این‌سو به دلیل نبود آب محصولات انار باغش خشک شده و قابل استفاده نبوده است. این باغ‌دار می‌افزاید: «باغ‌ انار ما خشک شده. آب نبود تا از خشک شدن درخت‌های انار جلوگیری کنیم. همه قریه‌های مرکز فراه همین رقم است. حیران مانده‌ایم چه کنیم.»
بارکزی خاطرنشان می‌سازد که سال‌های پیش با فروش حاصلات انار این باغ مخارج زنده‌گی خود را تأمین و حتا مقداری پس‌انداز می‌کرده است. اکنون اما خشک‌سالی او را نگران ساخته است. به گفته او، در صورتی که خشک‌سالی همین‌طور دوام کند، شاید آب آشامیدنی نیز تا یک‌ سال دیگر در روستای نوده پیدا نشود.
فضل‌احمد، باشنده قریه کهدانک ولایت فراه است. او می‌گوید که ده‌ها باغ انار که در روستای آنان بوده‌، کاملاً خشک شده و باغ‌داران هیچ برداشت نداشته‌اند. به گفته فضل‌احمد، علاوه بر این‌که باغ‌های میوه به‌ویژه انار در این روستا خشک شده‌‌، آب برای کشاورزی نیز ندارند و تنها آب آشامیدنی به دسترس آنان قرار دارد. او توضیح می‌دهد: «در ابتدا از آب دریا استفاده می‌کردیم. کاریز‌ها هم آب زیاد داشت و آب دریا و کاریز‌ها یک غنیمت بزرگ برای باغ‌های میوه و کشاورزی ما بود، اما حالا خشک شده.»
فضل‌احمد همچنان می‌گوید، پس از آن‌که آب رود و کاریز خشک شد، مردم به کندن چاه‌های عمیق روی آوردند و با استفاده از این چاه‌ها به کشت و زراعت ادامه دادند. پس از این‌که باران‌های موسمی در این ولایت کاهش یافت، آهسته‌آهسته چاه‌ها نیز رو به خشک شدن گذاشت و این خشک‌سالی‌ها اکنون مردم را نگران ساخته است.
باشنده‌گان مرکز ولایت فراه خاطرنشان می‌سازند که تا دو سال پیش در هشت‌متری زمین آب قابل دسترس بود، اما اکنون سطح آب تا ۴۰ متر نشست کرده است. همچنان در شماری از روستاهای دورتر از مرکز، سطح آب بیش از حد نشست کرده و باشنده‌گان این مناطق با حفر چاه‌های عمیق بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر، زمین‌های زراعتی را آبیاری می‌کنند. از آن‌جایی که بیشتر باشنده‌گان فراه توان حفر چاه‌های عمیق را ندارند، آن‌ها با مشکل جدی کمبود آب برای آبیاری روبه‌رویند.
خشک شدن باغ‌های میوه به‌ویژه باغ‌های انار که روزگاری از ولایت فراه به کشورهای پاکستان و هند صادر می‌شد، اکنون نگرانی باشنده‌گان این ولایت را به همراه دارد. شماری از فعالان مدنی در فراه بحران خشک‌سالی را نگران‌کننده توصیف می‌کنند و می‌گویند در صورتی که توجهی در این خصوص نشود، فراه در سال‌های نه‌چندان دور به یک بیابان خالی و بدون سکنه بدل خواهد شد.
ذبیح‌الله، فعال مدنی در فراه، می‌گوید: «مردم نگران دوام وضعیت‌اند. اگر همین‌گونه دوام بیاورد، فراه به یک بیابان خشک و بدون سنکه تبدیل می‌شود. چون آب به‌گونه منظم در این ولایت به مصرف نرسیده و هیچ معیاری هم برای مصرف‌کننده‌گان تعیین نشده بود، از همین سبب بحران خشک‌سالی دامن‌گیر مردم شده است.»
از دید این فعال مدنی، یگانه راهی که می‌تواند فراه را از خشک‌سالی نجات دهد، تکمیل کردن کار بند آب‌گردان «بخش‌آباد» است. به گفته او، در فصل زمستان در نتیجه ریزش برف و باران یک مقدار آب به دریای فراه می‌ریزد و به سمت ایران می‌رود. از نظر او، در صورتی که بند آب‌گردان بخش‌آباد تکمیل شود، همه باشنده‌گان فراه می‌توانند از آب مستفید شوند. هرچند مسوولان محلی طالبان نیز پایین رفتن سطح آب را تأیید می‌کنند، اما درباره تکمیل کردن پروژه آب‌گردان بخش‌آباد ابراز نظر نمی‌کنند.