کارآفرینی زوج مهاجر افغان در پاکستان در شرایط دشوار

حمیده هاشمی و ذبیح الله نورانی زوج افغان هستند که یک و نیم سال است در پاکستان زندگی می‌کنند. این زوج پس از به قدرت رسیدن مجدد طالبان در افغانستان، مجبور به ترک وطن شدند.
آنها در ابتدا در پاکستان به سختی زندگی می‌کردند، اما بی‌کار ننشسته و یک کارگاه خیاطی را ایجاد کردند. آنها با تولید لباس‌های محلی افغانی زمینه کار را برای خود و شماری از بانوان مهاجر فراهم کرده اند.
هاشمی می‌گوید برای تاسیس این کارگاه طلاهایش را فروخت: «این کارگاه کوچک را با هزینه شش صد هزار کلدار و با فروش زیورات خود ایجاد کردم.»
بانو هاشمی هدف از ایجاد این کارگاه را علاقه‌اش به تولید لباس‌های محلی افغانی، تامین مخارج زندگی خانواده‌اش و ایجاد زمینه کار برای زنان دیگر عنوان می‌کند. کارگاه این زوج در منطقه صادق آباد شهر راولپندی پاکستان تاکنون زمینه اشتغال را برای شش بانوی مهاجر فراهم کرده است.
مرتبط: پاکستان: افغان‌هایی که منتظر انتقال به امریکا اند، اخراج نخواهند شد
خانم هاشمی می‌افزاید: «طریقه کار ما در این کارگاه به‌گونه‌ای است که ما در ابتدا از مشتری فرمایش می‌گیریم و بعد از فرمایش لباس‌ها را آماده می‌کنیم. در این جا مهره‌دوزی، چرمه کاری، خیاطی و گلدوزی از کارهایی است که همکاران ما انجام می‌دهند. تکه، فیته‌ها، مهره، تار و سایر مواد خام را از عمده فروشی‌‌های شهر پشاور خریداری می‌کنیم.»
حمیده می‌گوید ماهانه به طور متوسط تا ۱۵۰ هزار کلدار پاکستانی از این کارگاه درآمد دارد و به کارمندانش ۱۵ هزار کلدار ماهانه معاش می‌دهد. او اضافه می‌کند که جواز کار این کارگاه تولیدی کوچک به‌نام یک تن از شهروندان پاکستانی گرفته‌شده و کرایه‌ ماهانه این کارگاه نیز ۲۵ هزار کلدار است.
پس از تسلط مجدد طالبان در افغانستان و بدتر شدن وضعیت اقتصادی و سیاسی در کشور، هزاران تن به دلایل مختلف امنیتی، اجتماعی و اقتصادی خانه و کشور را ترک کردند و به کشورهای همسایه و دیگر کشورها مهاجرت کردند.
پاکستان در همسایگی افغانستان که میزبان چند میلیون مهاجر افغان است، اخیرا فشار را بر مهاجران بیشتر ساخته و مهاجران فاقد مدرک را به صورت توده‌ای بازداشت و اخراج می‌کند.
شماری از افغان‌ها در جریان بیش از دو سال مهاجرت به کشورهای همسایه، برای پیش‌برد زندگی شان کسب و کار شخصی و تجارت‌های کوچک را آغاز کردند. وضع موجود در پاکستان باعث نگرانی این افراد شده و بسیاری مهاجران افغان تلاش می‌کنند از محل اقامت خود بیرون نشوند.
ذبیح الله نورانی، موسس این کارگاه تولیدی، پیش از مهاجرت به پاکستان، کارمند یکی از نهادهای امنیتی در حکومت پیشین بود. این زوج جوان حالا از بازگشت به افغانستان هراس دارند و کارهای کارگاه نیز به خاطر موج بازداشت‌ها و اخراج مهاجران بدون مدرک افغان مختل شده است و کارمندان‌اش از خانه کار می‌کنند.
نورانی می‌افزاید: «ما چرخ‌ها و دستگاه‌ها را برای مدتی به خانه برده ایم و دروازه کارگاه را بستیم. از کارگران خواستیم تا زمانی که وضع دوباره عادی می‌شود، کارهای شان را در خانه انجام دهند.»
این زوج که خودشان هنوز ویزای پاکستان را دارند، نگران برخی از کارگران خود هستند. خانم هاشمی می‌گوید: «برخی از کارگران ما ویزای شان تمام شده و نتوانسته اند آن را تمدید کنند. امیدوارم که بتوانند هرچه زودتر آن را تمدید کنند.»
حمیده هاشمی که در کابل نیز کارگاه خیاطی داشت، می‌گوید: «ما بنا بر چالش‌های که در افغانستان بود، مجبور به ترک وطن و خانه خود شدیم و کارگاه خود در افغانستان را از دست دادیم و اکنون اینجا خوشبختانه موفق شدیم این کارگاه خیاطی را ایجاد کنیم. امیدوارم تجارت ما رونق یابد و تولیدات ما در بازار مشتری‌های بیشتر پیدا کند تا تولیدات خود را در سطح گسترده افزایش دهیم و زنان مهاجر بیشتری را به کار بگیریم.»
هاشمی می‌گوید که با عاید این کارگاه به دشواری می‌تواند مصارف زندگی خانواده پنج نفری‌اش را تامین کند، اما خوشحال است که برای زنانی دیگر شغل ایجاد کرده‌است.
با این حال شماری از زنانی که در این کارگاه‌ی تولیدی کار می‌کنند، می‌گویند که کار در این کارگاه نه‌تنها از لحاظ اقتصادی برای شان مفید بوده، بلکه زمینه رشد مهارت‌های شان را نیز فراهم کرده‌است.
عزیزه سادات، یکی از کارمندان این کارگاه تولیدی می‌گوید: «از ایجاد این کارگاه خیلی خوشحالم. با کار در این کارگاه می‌توانم کرایه خانه‌ام را پرداخت کنم. اما این جا در پاکستان خیلی قیمتی است و پرداخت کرایه خانه تنها با معاش من که ۱۵ هزار کلدار است، کافی نیست. من نیمه وقت کار می‌کنم.»
فاطمه عزیزی که ده ماه است در این کارگاه خیاطی کار می‌کند، می‌گوید که روزانه تا ۱۰ ساعت در این کارگاه مصروف کار است.
عزیزی می‌افزاید: «این کارگاه خیاطی برایم محیط مناسب و آموزنده بوده و با فراگیری مهارت‌های جدید و تعامل با همکاران، توانسته ام مشکلات اقتصادی خود را با موفقیت حل کنم.»