بازاری برای فروش وجود ندارد

پنبه از جمله نباتات صنعتی کشور است. این نبات در ولایت بلخ به‌گونه گسترده کاشته می‌شود و حاصلات خوبی از آن به ‌دست می‌آید. دهقانان در این ولایت می‌گویند که با توجه به زحمت و هزینه آنان، پنبه بازار لازم برای فروش ندارد.
باشنده‌گان بلخ از پنبه به‌‌عنوان «زر سفید» یاد می‌کنند. کشاورزان در این ولایت سالانه هزاران جریب زمین را برای به ‌دست آوردن «زر سفید» پنبه می‌کارند. اما در نبود بازار لازم فروش، دهقانان از تنها مصارف کاشت این نبات را پوره می‌کنند.
براساس معلومات دهقانان در بلخ، نژادها (ورایتی‌ها)ی مختلف پنبه در این ولایت کاشته می‌شود. به گفته آنان، نژاد پوزه‌ایشان، ترکی و اکالا، در بلخ نتیجه خوب داده است. به باور شماری از کشاورزان بلخی، این نژادها نسبت به تخم پنبه‌های محلی، کیفیت خوب‌تر و حاصل بهتر دارد و در زمان کم‌تر حاصل می‌دهد.
در همین حال، با افزایش حاصلات پنبه، شماری از کشاورزان در بلخ، از بهای بلند کودهای کیمیاوی، نبود آب و نبود بازار فروش شکایت دارند. آنان می‌گویند که بهای پنبه نسبت به سال‌های گذشته حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است.
بهادر، کشاورزی در ولسوالی بلخ ولایت بلخ است. او در کنار کاشت گندم، بخشی از زمین‌های خود را پنبه کاشته است. این دهقان می‌گوید: «ما که دزد شدیم، مهتاب از دو جای برآمد. هر سال ما تمام زمین‌های خود را گندم و کنجد می‌کاشتیم، پخته قیمت داشت. امسال که پخته کاشتیم، پخته ارزان شده است. در شهر و بازار هیچ چیزی از خریدن نیست. پول کاملا گم شده است. ما به پخته دل خوش کرده بودیم، این هم امسال مصرف خود را می‌کشد.»
شیر‌محمد، یکی از دهقانان ولسوالی دولت‌آباد ولایت بلخ است. او از سال‌های زیادی به این طرف مصروف کشاورزی است و از همین طریق چرخ روزگارش را می‌چرخاند. او می‌گوید: «هر روزی که سپری می‌شود، زنده‌گی سخت‌تر می‌شود. مردم در شرایط بدتر قرار می‌گیرند و به یک لقمه نان بیش‌تر محتاج می‌شوند.»
این دهقان که از نبود بازار فروش پنبه در بلخ نگران است، می‌افزاید: «پخته (پنبه) که به نام طلای سفید یاد می‌شود، اما امروز این طلای سفید ارزشی ندارد. ما سال‌های پیش یک بخار (۳۲ سیر) پنبه دانه‌دار را بیش‌تر از ۲۱ هزار افغانی می‌فروختیم، حالا همین مقدار را به ۱۱ هزار افغانی می‌فروشیم. خودتان فکر کنید که مردم در چه وضعیت قرار دارند.» او با طرح پرسشی می‌گوید که قبلاً دهقانان در بلخ با فروش پنبه زنده‌گی خود را به پیش می‌بردند، اکنون دهقان چه روزگاری داشته باشد؟
شرایط بد اقتصادی سبب شده است برخی از کشاورزان که زمین دارند، به دلیل نبود آب و بهای بلند کود کیمیاوی نتوانند در زمین‌های‌ خود پنبه کاشت کنند. ضیاخان جوانی است که زمین شخصی دارد. او می‌گوید که مشکلات اقتصادی و ناتوانی در خرید کود کیمیاوی و فراهم نتوانستن آب، سبب شد که او مصروف کشاروزی در زمین‌های دیگران شود. این کشاورز می‌گوید: «پنبه یک کشت حلال، با‌ارزش و خوب است. کسی هم مخالفت ندارد، اما اولین مشکل ما نبود آب است که درست نمی‌توانیم زمین‌های خود را آبیاری کنیم. از انصاف نگذریم، استفاده ما از آب بی‌انصافی است؛ چون تمام مصرف آب از آب‌های زیر‌زمینی است و توسط ماشین دیزلی این زمین‌ها آبیاری می‌شود.»
او که نتوانسته زمین‌های شخصی خود را پنبه بکارد، می‌افزاید: «ما سرمایه نداریم که سیستم سولر برای خود آماده کنیم و آب زیر‌زمینی هم پایین رفته است. خودم زمین دارم، اما کشت نتوانستم. حالا این‌جا چهار بر یک حصه دهقان‌کار هستم، چون مصرف تیل و آب و کود کیمیاوی را پرداخت نمی‌توانم.»
بربنیاد آمارهای ارایه‌شده از سوی مسوولان اداره زراعت طالبان در ولایت بلخ، در سال جاری ۲۸ هزار هکتار زمین در این ولایت پنبه کاشته شده است. شمس‌الله خالد، رییس زراعت و مالداری طالبان در این ولایت، به رسانه‌های محلی گفته است که در سال جاری به‌طور تخمینی ۶۰ هزار تن پنبه به دست خواهد آمد که نسبت به سال گذشته ۳۷ تا ۴۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
گفتنی است که فصل کاشت پنبه در ولایت بلخ از میانه ماه حمل آغاز می‌شود و تا سرطان هم ادامه می‌یابد. به گفته دهقانان بلخی، فصل برداشت حاصلات پنبه از ماه میزان آغاز می‌شود و تا میانه‌های ماه قوس ادامه پیدا می‌کند.
با این حال، شماری از فروشنده‌گان پنبه می‌گویند که نبود بازار فروش ارتباط مستقیم با بیکاری و شرایط ناگوار اقتصادی در کشور دارد. به گفته آنان، در بیش از دو سال گذشته، بیش‌تر افراد شغل خود را از دست داده‌اند و با گذشت هر روز شرایط زنده‌گی برای مردم دشوارتر می‌شود.
این در حالی است که طالبان توجه لازم به مردم و نبود بازار ندارند و برعکس کارمندان دولتی را به بهانه‌های مختلف از وظایف‌شان سبک‌دوش و به ‌جای آنان جنگ‌جویان و افراد وابسته به خود را تعیین می‌کنند.