آیا طالبان با عدم شرکت «به اعتبارشان» آسیب زدند؟

امروز، یکشنبه ۱۸ فبروری، نمایندگان ویژه کشورها در امور افغانستان در دومین نشست سازمان ملل متحد در دوحه پایتخت قطر گردهم آمده‌اند.
وزارت خارجه طالبان روز شنبه در بیانیه‌ای گفت که آنها شرط‌های شرکت خود در نشست دوحه را برای سازمان ملل متحد مطرح کرده‌اند. آنها می‌گویند اگر به شروط‌شان عمل نشود، شرکت در گفت‌‌وگوهای سازمان ملل «بی فایده» خواهد بود.
طالبان این جلسه را «تشریفاتی» خوانده است.
محمد نعیم، نماینده طالبان در دوحه، گفت که پذیرفته‌ نشدن شرط‌های حکومت طالبان از جمله گفت‌وگوی رودرو با دبیرکل سازمان ملل و اینکه «تنها نمایندگی رسمی» از جانب افغانستان باشند، از دلایل عمده عدم شرکت طالبان در نشست دوحه است.
در این گردهمایی دو روزه، که به میزبانی دبیرکل سازمان ملل متحد برگزار شده است، افزایش تعامل با افغانستان تحت کنترل طالبان و پاسخ هماهنگ‌تر به بحران بشردوستانه در این کشور به بحث گذاشته خواهد شد.
بعضی از دیپلمات‌های غربی از تصمیم طالبان برای شرکت نکردن در نشست دوحه برای افغانستان خشمگین به نظر می‌آیند.
یک دیپلمات غربی گفت که این اقدام طالبان نشان می‌دهد که این گروه در تعامل با جهان چندان جدی نیست و با این تصمیم فرصت خوبی برای بحث درباره راه‌های برون‌رفت از بحران افغانستان را از دست داده است.
دیپلمات‌ها اینجا در دوحه همچنین می‌گویند که طالبان با این تصمیم «به اعتبارشان آسیب زدند».
اما، محمد نعیم، سفیر طالبان در قطر، از این تصمیم دفاع کرد و نشست دوحه را «تشریفاتی» خواند. او گفت که سازمان ملل درخواست دیدار هیئت طالبان با دبیرکل این سازمان را نپذیرفته و به خواسته دیگر آنها برای عدم حضور نمایندگان جامعه مدنی در این نشست، توجه نکرده است.
یک دیپلمات دیگر غربی هم گفت که دیدار هیئت طالبان با دبیرکل سازمان ملل غیرممکن بود.
این نشست سازمان ملل علی‌رغم اعتراض طالبان ادامه دارد، و نمایندگان ویژه کشورها در امور افغانستان برای رسیدن به توافق بر سر نقشه راه درباره حل بحران این کشور سرگرم گفت‌وگو هستند، هر چند نبودن طالبان ممکن است این روند را کندتر کند.»
چند تن از زنان فعال و نمایندگان جامعه مدنی افغانستان در نشست دوحه شرکت دارند. تاکنون فهرست کامل نمایندگان کشورها و افراد اعلام نشده است.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل، در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است که خود او در نشست دوحه حضور ندارد ولی امیدوار است که حقوق بشر و زنان «اولویت» بحث‌های «معنادار و فراگیر» در دوحه باشد.
انتظار می‌رود در جریان دو روز پنج نشست برگزار شود.
در دور قبلی نشست دوحه، که حدود ۸ ماه پیش برگزار شد، نمایندگان زنان افغانستان حضور نداشتند و از طالبان هم دعوت نشده بود.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در سال ۲۰۲۱، جامعه جهانی با چالش اتخاذ رویکرد منسجم و واحد در برابر طالبان مواجه است.
حدود پنج ماه قبل دبیرکل سازمان ملل متحد، فریدون سینیرلی‌اوغلو، دیپلمات اهل ترکیه را موظف کرد تا گزارشی در مورد افغانستان تهیه کند.
در بخشی از گزارش آقای اوغلو به «عادی‌سازی» روابط با حکومت طالبان پرداخته شده است و گفته شده که با «انجام تعهدات بین‌المللی و ایجاد حکومت فراگیر و گفت‌وگوی بین‌الافغانی، حرکت به طرف وضعیت نهایی عادی سازی کامل و ادغام افغانستان در نظام بین‌المللی امکان‌پذیر می‌شود.»
گزارش آقای سینیرلی‌اوغلو هم قرار است در این دو روز به بحث گذاشته شود.
یکی از اهداف این نشست تعیین نماینده ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان است؛ موضوعی که طالبان گفته‌اند نیازی به آن نیست و با آن مخالفت کرده‌اند.
طالبان، که در نشست نخست دوحه دعوت نشده بودند، در پاسخ به دعوت در این نشست وزارت خارجه طالبان روز شنبه با انتشار بیانیه‌ای تاکید کردند که به عنوان «تنها نماینده‌ افغانستان» شرکت می‌کنند و در غیر آن نشست را بی‌فایده خواندند.
درجریان روز اول نشست‌های دوجانبه میان نمایندگان دعوت‌شده برگزار می‌شود و عصر نشست عمومی با حضور دبیر کل سازمان ملل متحد برگزار خواهد شد. گفته می‌شود که نشست‌ها بدون حضوررسانه‌ها برگزار خواهد شد.
فهرست اسامی افغان‌های دعوت‌شده تا آخرین ساعات قبل از آغاز این نشست منتشر نشده است.
در حالیکه قطر در سال‌های گذشته نقش مهمی در مذاکرات آمریکا با طالبان داشت و میزبان نشست‌های زیادی بوده است.