گزارش «انستیتو مطالعات جنگ» از نزاع درونی و نافرمانی‌ها از رهبر طالبان

«انستیتومطالعات جنگ» ‌می‌گوید که درحالی که رهبر طالبان درصدد تحکیم قدرت خود است اما برخی از اعضای طالبان از فرامین او «نافرمانی» می‌کنند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان از قندهار می‌گوید یافته‌های این انستیتو را تایید نمی‌کند.
در گزارش تازه این انستیتو درباره ساختار حکومتداری طالبان، آمده است که باوجود تلاش‌های تحکیم قدرت هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، فرماندهان سطح میانی طالبان که از ارتباط نزدیک با رهبران ارشد حامی خود استفاده می‌کنند، از پاسخ‌گویی در مورد تنش‌های درونی و نقض فرامین او «خودداری» کرده‌اند.
رهبر طالبان فرامین متعددی برای کنترل رفتار نظامیان و مسئولان حکومتی در مورد جلوگیری از فساد و قتل‌های فراقانونی بخصوص نظامیان و کارکنان دولت پیشین صادر کرده است که در مواردی نقض شده‌اند.
آقای مجاهد می‌گوید این موارد «بسیار محدود» است، پیگیری شده و قاتلین به محاکم سپرده شدند و زندانی هم شده‌اند.
گزارش به فرمان رهبر طالبان اشاره کرده که فرماندهانش را از ازدواج‌های چندم با مصارف گزاف نیز منع کرد اما این نوع ازدواج‌‌ها کماکان گزارش شده است.
آقای مجاهد اما می‌گوید در مورد ازدواج‌ها «رعایت شده اما استثائاتی داشت، آنچه که دیده می‌شود همان وقایع استثنائات» است.
اشاره به گزارش‌هایی شده که رهبر طالبان با رئیس استخبارات در مورد شمار زیاد کشته‌های سلفی‌ها در عملیات‌های ضد داعش در آوریل/اپریل ۲۰۲۳ اختلاف داشته و هشدار داده است که اگر حکومت از کشتارهای فراقانونی جلوگیری نکند، از بین می‌رود.
اقای مجاهد می‌گوید «این تحقیقات شاید از دور شده باشد و وقایعی که در افغانستان در گذر (جریان) است مطالعه نشده باشد.» و تاکید می‌کند که «موارد زیاد نیست، بسیار محدود است، نقض قوانین در جوامع بشری [انجام] می‌شود اما تعقیب آن‌ها و بازپرسی هم جریان دارد و معرفی به محاکم هم هست، که به معنای پیگیری و عملی‌شدن فرامین [رهبر] است».
مقام‌های ارشد طالبان ازجمله سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله، یعقوب مجاهد، وزیر دفاع و شیرعباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان در سخنرانی‌های خود به‌طور تلویحی از فرامین رهبر انتقاد کرده‌‌اند.
فرامین رهبر طالبان تنش‌های درونی و بحران اقتصادی افغانستان را «تشدید» کرده است
گزارش انستیتو مطالعات جنگ می‌گوید باوجود تلاش آقای آخوندزاده برای تثبیت قدرتش، با «محدودیت‌هایی» برای اطاعت اعضای طالبان روبروست. رهبر طالبان در قندهار که تصمیم‌گیرنده نهایی حکومت است با اتکا به حلقه کوچکی که به عنوان «طالبان قندهاری» شناخته می‌شوند، بر کشور حکومت می‌کند.
گزارش نتیجه‌گیری کرده است که فرامین رهبر طالبان برای تحکیم قدرتش، تنش‌های درونی طالبان و بحران اقتصادی در افغانستان را «تشدید» کرده است.
رهبر طالبان می‌خواهد مرکز تصمیم گیری حکومت را از کابل به قندهار منتقل کند. جایی که او در «انزوا» خودخواسته زندگی می‌کند.
در گزارش آمده که رهبر طالبان در حال ایجاد یک «نیروی نظامی ۴۰ هزارنفری» برای خود جدا از ارتش و پلیس وزارت‌های دفاع و داخله است، او این نیرو را عمدتا از قبایل رهبر طالبان به نام «نورزی» شکل داده است که از قبایل کوچک در میان پشتون‌هاست، اما هیچ وفاداری به سایر فرماندهان ارشد گروه ندارند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که حکومت طالبان پناهگاه امنی برای گروه‌های سلفی-جهادی فراهم کرده است و بر آن‌ها کنترل کافی ندارد.
«بعید است که بتواند این گروه‌ها را از انجام حمله در خارج از افغانستان در صورتی که بخواهند، مهار یا مانع شود.»
طالبان یک سازمان یکدست نیست، بلکه ائتلافی گسترده از جناح‌ها با روابط قبیله‌ای، قومی، سیاسی، تجاری و ایدئولوژیک است.
دو جناح مهم شبکه حقانی با پایگاه قومی و قبیله‌ای در جنوب شرق و شرق افغانستان و «طالبان قندهاری» که پایگاهش عمدتاً در جنوب افغانستان است و اختلاف میان این جناح‌ها بازتابی از واقعیت تفاوت‌ها میان قبایل پشتون است.