دومین نشست کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی در قصر سپیدار برگزار شد و اعضای هیأت مذاکره‌کننده دولت و اعضای کمیته رهبری شورای مصالحه ملی حضور داشتند. در این نشست اما برخی از اعضای این کمیته غایب بودند. محمدکریم خلیلی، صلاح‌الدین ربانی، رحمت‌الله نبیل و گلبدین حکمت‌یار در این نشست حضور نداشتند. با این حال اعضای کمیته رهبری در این نشست خواهان برگزاری به موقع گفت‌وگوهای صلح شدند و تأکید کردند که محل برگزاری مذاکرات نباید سبب تاخیر این گفت‌وگوها شود. اعضای کمیته رهبری از گروه طالبان خواستند که در دور دوم مذاکرات، به خشونت‌ها نقطه پایان بگذارند و آتش‌بس دایمی یا هم کاهش خشونت‌های قابل ملاحظه را برقرار کنند. در عین حال اعضای این کمیته تاکید کردند که برای صلح اراده قاطع و جدی وجود دارد و نهادهای ملی و بین‌المللی و کشورهای منطقه از این روند اعلام حمایت کرده‌اند. اعضای این کمیته تصریح کردند که برای مردم و دولت افغانستان هیچ اولویتی بالاتر از صلح «قابل قبول» و «باعزت» نیست. در عین حال اعضای کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی ضمن تقدیر از عمل‌کرد هیأت مذاکره‌کننده دولت، گفتند که این هیأت با صلابت از مردم و دولت افغانستان نمایندهگی کرده است. آنان از اعضای این هیأت خواستند که در گفت‌وگوهای صلح وحدت‌شان را حفظ کنند و به این شورا پاسخگو باشند.
جلسه دوم کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی روز شنبه، ششم جدی، در قصر سپیدار برگزار شد. در این نشست، عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی، از کارکرد هیأت مذاکره‌کننده دولت قدر‌دانی کرد و گفت که این هیأت باید با یک رهنمود بسیار واضح و از یک مرجع با‌صلاحیت به دور دوم مذاکرات شرکت کند. او گفت که این هیأت باید نمایندهگی خوب از افغانستان کند و برای بحث و مذاکره با گروه طالبان آماده‌گی کامل داشته باشد. آقای عبدالله تأکید کرد، این مهم است که دور دوم مذاکرات در تاریخ معین آغاز شود و مسأله محل مذاکره باید سبب تاخیر این گفت‌وگوها نشود. وی افزود که برای آوردن صلح در افغانستان، اراده قاطع و جدی وجود دارد و جامعه جهانی، کشورهای منطقه و مردم افغانستان از روند صلح حمایت کرده‌اند. او گفت که مردم افغانستان خواهان یک صلح آبرومندانه، عادلانه و پایدار اند که در آن ارزش‌ها و دست‌آوردهای سال‌های اخیر حفظ شود تا مردم بتوانند با خود و با جهان در صلح و امنیت زنده‌گی کنند.
عبدالله: مسوولیت ما پایان دادن به رنج مردم افغانستان است
آقای عبدالله از ادامه خشونت در کشور ابراز نگرانی کرد و گفت که در جریان روزهای اخیر میزان ناامنی در کشور به ویژه پایتخت افزایش داشته است. عبدالله در حالی به ناامنی‌ها اشاره کرد که هم‌زمان با برگزاری دومین نشست این شورا، چهار ماین در شهر کابل انفجار کرد. براساس گزارش‌ها، چهار تن در نتیجه این انفجارها کشته و چهار تن دیگر زخمی شده‌اند. با این حال آقای عبدالله مسوولیت این شورا را بزرگ خواند و گفت: «مسوولیت ما پایان دادن به درد و رنج مردم افغانستان است. امروز هم شاهد حوادثی در کابل بودیم. این قصه همه‌روزه مردم افغانستان است. هیچ اولویتی بالاتر از صلح باعزت و قابل قبول برای مردم وجود ندارد.»
از جانب دیگر، رییس شورای عالی مصالحه ملی تصریح کرد که هیأت مذاکره‌کننده دولت تاکنون خوب عمل کرده است؛ هرچند در این مورد پرسش‌هایی نزد مردم خلق شده که چرا این روند برای ۹۴ روز به درازا کشیده است. او اما در جواب این پرسش بیان کرد که روند صلح پچیده‌گی خود را دارد، از این رو این روند مدت طولانی را در بر گرفت تا به یک نتیجه قابل لمس برسد. عبدالله به هیأت مذاکره‌کننده گفت که زین پس با وضاحتی که از سوی کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی دریافت می‌کند و صحبت‌هایی که با بزرگان دارد، مذاکرات آسان‌تر خواهد شد. وی در خطاب به اعضای این هیأت گفت: «شما به حیث اعضای هیأت مذاکره‌کننده به این آدرس گزارش‌ده و حساب‌ده هستید و حمایت این کمیته را نیز به همراه دارید. این‌که بهتر از گذشته وحدت و هم‌فکری نشان دهید و با صلابت بیش‌تر از مردم نمایندهگی کنید، به خود شما بر‌می‌گردد.» او هم‌چنان گفت که تیم مذاکره‌کننده از تنوع و قوت مردم افغانستان نمایندهگی می‌کند و همه قابل اعتماد شورای عالی مصالحه ملی هستند. به گفته او، اعضای هیات مذاکره‌کننده نباید فکر کنند که در پروسه شریک نیستند. وی افزود که همه در روند صلح شریک‌اند و به نمایندهگی از مردم افغانستان و کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی به مذاکرات حاضر می‌شوند.
در همین حال محمدمعصوم استانکزی، رییس تیم مذاکره‌کننده دولت، بیان کرد که روند صلح قطعاً با دشواری‌ها و چالش‌هایی روبه‌رو خواهد شد. او اما بیان کرد که اعضای هیأت مذاکره‌کننده آن را حل و از جمهوریت و مردم افغانستان در میز مذاکره دفاع خواهند کرد. وی تصریح کرد که مذاکرات صلح پر‌خم‌و‌پیچ است و مشکلات زیادی دارد. به گفته استانکزی، این مشکلات بدون مشوره و تصمیم رهبران حکومت حل نخواهد شد. او گفت: «هیأت به مشوره و هدایت‌های رهبری دولت و رهبری کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ضرورت دارد. اگر در یک صف قرار داشته باشیم، قوت ما در میز مذاکرات انعکاس می‌یابد.»
استانکزی هم‌چنان بیان کرد که در تیم هیأت مذاکره‌کننده یک ظرفیت عظیم به وجود آمده که از عقل جمعی حکایت می‌کند. او کار هیأت مذاکره‌کننده حکومت را «فوق‌العاده» توصیف کرد و گفت که اعضای هیأت اساس و انگیزه جنگ را زیر پرسش بردند و ضرورت آتش‌بس را براساس مسایل شرعی مطرح کردند. در ضمن رییس تیم مذاکره‌کننده دولت نقش زنان در این تیم را قابل ملاحظه و برجسته دانست. با این حال استانکزی افزود که اساس کار این هیأت را فیصله لویه‌جرگه مشورتی صلح تشکیل داده و فیصله این جرگه، قانون اساسی و حقوق مردم افغانستان، ملاک رهنمایی این هیأت بوده است.
حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور، در این نشست بیان کرد که مردم افغانستان سخت برای رسیدن به صلح عجله دارند. او گفت، اکنون مسوولیت شورای عالی مصالحه ملی است که درد مردم را التیام بخشد. رییس جمهور پیشین ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به نفع کشور و موفقیت‌آمیز باشد. او گفت: «من کاملاً از آن پشتی‌بانی می‌کنم. ما مردم افغانستان به شدت به صلح احتیاج داریم و شما می‌توانید ما را به این امید برسانید.»
«تلاش‌های فردی موقف هیأت مذاکره‌کننده را تضعیف می‌کند»
عبد رب الرسول سیاف، از چهر‌ه‌های سیاسی کشور، نیز عمل‌کرد تیم مذاکره‌کننده دولت را ستایش کرد. او گفت که این هیأت به خوبی از افغانستان نمایندهگی و با وحدت به جلو حرکت کرده است. آقای سیاف از اعضای تیم مذاکره‌کننده خواست که در گفت‌وگوهای صلح وحدت‌شان را حفظ کنند و در هنگام بیان نظریات، اتفاق نظر داشته باشند و به یک‌دیگر احترام بگذارند. وی گفت: «من یقین دارم که طرف ما اراده صلح دارد. اگر کسی مخالف صلح هم باشد، صدای خود را بلند کرده نمی‌تواند. از هیأت باید بشنویم که آیا جانب مقابل اراده صلح دارد و یا خیر. تا دو طرف اراده صلح نداشته باشند، صلح نمی‌آید.»
از جانب دیگر او با اشاره به بحث‌های مذهبی در جریان مذاکرات دور اول گفت، گروه طالبان در تلاش بود که با مطرح کردن بحث‌های مذهبی، میان تیم مذاکره‌کننده دولت دو‌دسته‌گی خلق کند، اما این تیم از آن موفقانه عبور و حدتش را حفظ کرد. او از اعضای کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی خواست که از هیأت مذاکره‌کننده حمایت کنند. از سوی دیگر سیاف تصریح کرد که تلاش‌های فردی و جانبی متوقف شود و هر کسی که در‌باره صلح نظر دارد، باید از کانال رسمی بیان کند. به باور آقای سیاف، تلاش‌های فردی موقف هیأت مذاکره‌کننده را ضعیف می‌کند.
در همین حال امرالله صالح، معاون اول ریاست جمهوری، گفت که هیچ یک از مقام‌های حکومتی در این هیأت با کدام فرد ارتباط شخصی ندارد. او گفت که این هیأت نماینده دولت و مردم افغانستان است. وی افزود که این هیأت در گفت‌وگوهای صلح اتحاد و حوصله‌مندی خود را حفظ کرد و حوصله‌مندی این هیأت سبب شد تا بن‌بست بشکند. او گفت: «ما حس تعلق به یک فرد در هیأت نداریم. هیأت از مجموع افغانستان نمایندهگی می‌کند. همیشه تلاش کردیم که گزارش جمعی هیأت را بشنویم. روی گزارش‌های سلیقه‌‌ای سرمایه‌گذاری نکردیم.»
از جانب دیگر معاون اول ریاست جمهوری از افزایش خشونت در کشور ا انتقاد کرد و گفت که از لایه نظامی و طیف سیاسی گروه طالبان هیچ نوع پیامی برای صلح به دست نیاورده است. آقای صالح افزود که هر قدر کشت و کشتار زیاد شود، زخم بر پیکر افغانستان زیاد میشود و پروسه صلح را پیچیده می‌کند. او به جنگ جاری اشاره کرد و گفت که این جنگ خونین و پیچیده است و ابعاد خارجی زیادی دارد. آقای صالح گفت، هر سلاح و تأکتیکی که در افغانستان استفاده میشود، خارجی است. او افزود که افغانستان در طول این سال‌ها هیچ‌گاهی اسلحه خریداری نکرده، بلکه سلاح به افغا‌ن‌ها داده شده است. با این حال صالح خطاب به طالبان گفت: باید به یاد داشته باشید که با کشتن بزرگان قبایل، نخبه‌گان، روزنامه‌نگاران، فعالان جامعه مدنی و زنان نمی‌توانید در جنگ پیروز شوید. به باور او، ادامه جنگ فقط وضعیت را پیچیده می‌کند، که برای هیچ یک از طرف‌های گفت‌وگو‌کننده صلح خوب نیست.
صالح خاطر‌نشان کرد که در افغانستان همه صلح باعزت می‌خواهند. به گفته او، در صلح باعزت هیچ کسی نباید احساس توهین و تجرید کند. آقای صالح به طالبان یک پیام داد و گفت که در افغانستان هر کسی به جای مشارکت بر تسلط تأکید کرده، ناکام مانده است. او بیان کرد که نرمش، مشارکت و احترام، نتیجه داده است. او گفت: «از سال ۱۳۵۷ هر جناحی که فکر تسلط مطلق داشته، تجرید شده است. طالبان تأکید به پیروزی نظامی دارند، اما افغانستان امروز با افغانستان ۱۹۹۶ تفاوت عمیق و بنیادی دارد.»
در همین حال عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش ملی افغانستان، در پیامی گفته است که مردم افغانستان صلح می‌خواهند، اما این صلح نباید موجب آغاز یک جنگ داخلی دیگر شود. او گفته است که برای رسیدن به صلح پایدار، باید مشارکت سیاسی در حکومت تأمین شود. آقای دوستم تصریح کرده است که تطبیق عاجل و کامل توافق‌نامه صلح، اعتماد را میان نظام تقویت می‌بخشد. به باور او، ایجاد اجماع و اعتماد سیاسی، یگانه راه نجات کشور است.
عطامحمد نور، رییس اجرایی حزب جمعیت اسلامی افغانستان، نیز با ارسال پیامی گفت که انتظار دارد دور دوم جلسات طبق برنامه‌ریزی تدویر یابد. او گفت که با تمام توان از رهبری شورای عالی مصالحه ملی و هیأت مذاکره‌کننده دولت، حمایت و پشتی‌بانی می‌کند.
«آتش‌بس باید در مرحله دوم مذاکرات، برقرار شود»
محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، در این نشست گفت که گروه طالبان در تلاش بود تا تیم هیأت مذاکره‌کننده دولت را به نام دین و مذهب تقسیم کند، این هیأت اما با عبور از این چالش، وحدتش را حفظ کرد و پیروز شد. او افزود که اعضای هیأت مذاکره‌کننده دولت با حوصله‌مندی ۹۴ روز را در قطر و به دور از خانواده‌های‌شان گذراندند تا بن‌بست دور اول مذاکرات شکسته شود.
آقای محقق خاطر‌نشان کرد که کشورهای منطقه و کل جهان از جمهوریت حمایت می‌کنند و هیأت مذاکره‌کننده نیز باید به خوبی از این موضع دفاع کند. وی افزود، زمانی که دور دوم گفت‌وگوهای صلح آغاز شود، باید روی آتش‌بس بحث و آتش‌بس برقرار شود. آقای محقق گفت، در صورتی که گروه طالبان صلح می‌خواهد، باید آتش‌بس کند تا مردم افغانستان به ثبات و آرامش روانی برسند. او گفت: «این موضوع است که در ارتباط حکومت داریم. بر سر اجندا همه‌گی مذاکره کنند. صداهایی که در تضاد هیات ما باشد، باید در داخل حل شود. باید تمام جهت‌ها را در مسایل حضور‌شان، رعایت کنیم. نباید سکته‌گی‌هایی پیش بیاید. در مجموع اتحاد در خود هیات، چانه‌زنی با منطق و استدلال، اتحاد و اتفاق میان سیاسیون است.»
صفیه صدیقی، عضو کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی، نیز در این نشست برقراری آتش‌بس را در مرحله دوم مذاکرات مهم خواند. او گفت که در مرحله دوم، اولویت تیم مذاکره‌کننده دولت، باید آتش‌بس باشد. به گفته او، مردم افغانستان به آتش‌بس احتیاج دارند و طالبان نیز برای نشان دادن نیت‌شان برای صلح، خو‌ن‌ریزی و خشونت‌ها را متوقف کنند.
محمدیونس قانونی، عضو کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی، در دومین نشست این کمیته گفت که طرف‌های دولت افغانستان و طالبان به جای تقابل، باید تمامی تلاش‌های‌شان را روی پیدا کردن راه‌حل برای بیرون‌رفت از چالش‌های کنونی متمرکز کنند. او هم‌چنان گفت که جنگ همه‌روزه در افغانستان قربانی می‌گیرد و باید مسوولان حکومتی برای نجات این سرزمین چاره‌ای بسنجند. از سوی دیگر آقای قانونی تشکیل این شورا را تکمیل ندانست. او گفت که هنوز هم جای تعدادی از در کمیته رهبری خالی است. او به غیبت محمدکریم خلیلی، رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان، اشاره کرد و گفت که آقای خلیلی در اعتراض به سانسور شدن صحبت‌هایش در نشست قبلی، در این نشست حضور نیافته است. قابل یادآوری است که در نشست افتتاحیه شورای عالی مصالحه ملی، تلویزیون ملی در جریان صحبت‌های محمدکریم خلیلی، محمد محقق و بخشی از صحبت‌های عطامحمد نور، پوشش زنده‌اش را قطع کرد. این کار تلویزیون ملی با واکنش‌های تندی مواجه شد. در واکنش به این امر، قانونی بیان کرد که سانسور و قطع کردن صحبت شخصیت‌ها، کار درستی نیست و از رسانه‌ها به ویژه تلویزیون ملی خواست که چنین کارهایی نکنند و صدای شخصیت‌ها را بلند کنند تا در دل مردم افغانستان حک شود.
دور اول گفت‌وگوهای صلح بین‌الافغانی میان هیأت‌های دولت و طالبان، در بیست‌ودوم قوس پایان یافت. دور اول این مذاکرات که در بیست‌ودوم سنبله سال جاری آغاز شده بود، سه ماه را در بر گرفت. قرار است دور دوم این مذاکرات در شانزدهم ماه جدی آغاز شود. تاکنون دو طرف توانسته‌اند روی کارشیوه ۲۰ ماده‌ای برای آغاز گفت‌وگو بر سر اجندای مذاکرات، توافق کنند.
