رئیس جمهور و نخست‌وزیر هر کدام با چهار معاون

امرالله صالح، معاون اول ریاست جمهوری گفت که با زلمی خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان درباره دستورکار نشست صلح افغانستان که قرار است در استانبول ترکیه برگزار شود، بحث کرده است. او افزود که “دفاع از ارزش‌ها” و آتش‌بس دستورکار اصلی این نشست است. آقای صالح که امروز در برنامه “همایش مردم کوهدامن” در شمال کابل گفت که نشست استانبول احتمالا در هفته جاری در ترکیه برگزار خواهد شد. همزمان شورای عالی مصالحه ملی نیز گفته که پیش نویس طرح صلح برای نشست استانبول نهایی شده است. جزئیات این طرح تاکنون نشر نشده است و رهبری این شورا باید آنرا تایید کند.
پیش‌نویس طرح چه می‌گوید؟
براساس متنی از این پیش‌نویس که به نشر رسیده است این طرح با نام “توافق صلح افغاستان” معرفی و دارای چهار بخش اصلی است: اصول راهنما برای آینده افغانستان، نقشه سیاسی افغانستان، نظام سیاسی آینده و ختم جنگ. این پیش‌نویس ۱۴ صفحه را در برمی‌گیرد و در مواردی وارد برخی از جزئیات شده است. در بخش دوم با عنوان “نقشه راه سیاسی” آمده است: “در این بخش دو گزینه به صورت گزینه های الف و ب وجود دارد: گزینه الف [که از آن به عنوان] حکومت صلح یاد می‌شود مستلزم حفظ بیشتر نهادها، از آن جمله رهبری دولت است [و] گزینه ب [که از آن به عنوان] دولت انتقالی صلح تعبیر میگردد، با تغییر نسبی ساختار همراه خواهد بود.” به نظر می‌رسد گزینه اول (الف) همان طرح ارایه شده از سوی آقای غنی است که در آن فقط به ارایه تصویری اکتفا شده است. اما در بند دیگری در خصوص “دولت انتقالی صلح” (گزینه ب) جزئیات بیشتری ارایه و نوشته شده که “دولت انتقالی صلح ، پس از امضای این توافقنامه تشکیل خواهد شد. دولت صلح تا زمان انتقال قدرت به یک دولت دایمی ، براساس تعدیل قانون اساسی و انتخابات ملی، به کار خویش ادامه خواهد داد. مدت کار دول ت انتقالی صلح از زمان امضا ی این توافقنامه، حداکثر سه سال و حداقل آن در جریان مذاکرات مشخص خواهد شد . مدت توافق شده کار دولت انتقالی صلح قابل تمدید نیست و این دولت، در پایان دوره کاری، قدرت را به دولت منتخب انتقال می‌دهد.” و در ادامه آمده است که “دولت انتقالی صلح شامل بخش‌های مجزا و مساوی ذیل خواهد بود: ۱ ( قوه اجرائیه؛ ۲ ( شورای ملی ؛ ۳ ( قوه قضائیه؛ شامل ستره محکمه و محاکم استیناف و ابتدائیه. این دولت همچنین دربرگیرنده شورای فقه اسلامی، شورای عالی دولت ؛ دیوان عالی قانون اساسی و کمیسیون برای تعدیل قانون اساسی خواهد بود .” در همین بخش و در خصوص قوه اجراییه کشور آمده است که این نهاد دربرگیرنده رئیس جمهور و چهار معاون رئیس جمهور به شمول یک زن، صدراعظم و چهار معاون صدراعظم به شمول یک زن ، وزرای کابینه، رؤسای ریاست های مستقل، و سایر ادارات خواهد بود. در این پیش‌نویس جزئیات بیشتری درخصوص حکومتداری، امنیت، روابط خارجی، شورای ملی، قوه قضاییه، دیوان عالی قانون اساسی، شورای فقه اسلامی، شورای رهبری و موارد دیگری اشاره شده است.
صالح چه گفت؟
آقای صالح گفت که دولت درمقابل خشونت طالبان خاموش نخواهد بود و طالبان باید اجازه نداشته باشند مردم را با شلاق بزنند و علیه مردم افغانستان حتی در مناطق تحت کنترل خود خشونت کنند. آقای صالح افزود که دولت “نه جنگ را باخته و نه سرزمینی را از دست داده است”. طالبان باید “به عنوان یک جزء زندگی کند و در کنار مردم افغانستان باشند.” او تاکید کرد: “تا زمانیکه طالبان نپذیرفته که جزء است و تاکید به این دارد که کل است، مذاکره یک قدم پیش نخواهد رفت.”
آقای صالح دستور کار دوم را “آتش بس” اعلام کرد و گفت که “یکی از غلط ترین کارهای ما(حکومت) رهایی ۵ هزار زندانی طالبان بود.” براساس توافق آمریکا و طالبان در دوحه حکومت افغانستان ۵ هزار زندانی طالبان را رها کرد. او توضیح داد که حکومت افغانستان این تصمیم را براساس تصمیم لویه جرگه گرفت و در میان این زندانیان “۴۰ الی ۶۰ نفر قاچاقچی بودند که به عنوان قاچاقبر دستگیر شده بودند، نه طالب؛ و آنان به طالبان رشوه داده بودند که به عنوان طالب رها شوند.” آقای صالح طالبان را متهم کرد که بر خلاف تعهداتش ۸۵ درصد از زندانیان رها شده دوباره به میدان جنگ برگشتند و افزود که اینبار “ما آن اشتباه را تکرار نکرده و هیج رهایی پیشکی انجام نخواهد شد.” قبل از این طالبان خواستار رهایی زندانیان باقی مانده خود از زندان افغانستان شده بودند و آنرا بخشی از توافق صلح میان آمریکا و طالبان خوانده بودند. او گفت که “طالبان از آتش‌بس می‌ترسند” و خشونت را به عنوان وسیله قدرت خود می‌دانند و ترس دارند که اگر این قدرت را از دست بدهند در روند مذاکره جدی گرفته نشوند. او گفت:”امروز صدا می‌کنم که اگر آتش‌بس کنید از قوت مذاکره کاهش نخواهد یافت.” آقای صالح با اشاره به اینکه “تحت هیج شرایط امارات طالبان پذیرفته شده نیست” گفت که “طالبان از انتخابات نیز می‌ترسند.” به گفت او در صورت برگزاری انتخابات، طالبان “بین ۵ الی ۱۰ درصد” رای خواهند داشت. او تاکید کرد که افغانسان نیاز به “میثاق ملی تفاهم برای ابد” دارد که اگر طالبان انتخابات را می‌بازند دوباره به جنگ و خشونت نروند و براساس این میثاق ملی سیاسی مشارکت در قدرت داشته باشند. به گفته او رئیس جمهوری گفته که برنده تمام قدرت را نمی‌گیرد، بلکه برای مشارکت یک زمینه حقوقی وجود خواهد داشت.
نشست صلح افغانستان در ترکیه
قرار است نشست “سرنوشت‌ساز” ترکیه در مورد صلح افغانستان در تاریخ ۲۷ حمل در استانبول برگزار شود. این نشست برای ده روز ادامه خواهد داشت و در آن تلاش خواهد شد تا دولت افغانستان، گروه طالبان و گروه‌های مختلف سیاسی روی “آینده سیاسی” افغانستان به توافق برسند. نشست استانبول یکی از مهمترین نشست‌ها در مورد آینده صلح افغانستان خوانده شده که جامعه بین‌المللی انتظار دارد گروه‌های افغان در آن بتوانند بر سر پایان جنگ و “تشکیل دولت انتقالی صلح” در کشور به توافق برسند.