نمایشگاه تولیدات داخلی در هرات؛ ناامنی بزرگ‌ترین نگرانی سرمایه‌گذاران

هم‌زمان با برگزاری ششمین نمایشگاه تولیدات داخلی در هرات، سرمایه‌گذاران و کارخانه‌داران نگران وضعیت امنیتی، خروج نیروهای خارجی و آینده سیاسی کشور هستند. از دید آنان، نبود امنیت بزرگ‌ترین نگرانی سرمایه‌گذاران و صنعت‌کاران است و حکومت باید برنامه‌های مشخصی را برای حمایت از سرمایه‌گذاران روی دست گیرد. مقام‌های وزارت تجارت و صنایع می‌گویند که خروج نیروهای خارجی تأثیر چندانی بر فعالیت سرمایه‌گذاران در افغانستان ندارد و طی ماه‌های اخیر ده‌ها کارخانه تولیدی در ولایت‌های گوناگون کشور گشایش یافته است. از جانب دیگر، برخی مقام‌های پیشین حکومت حلقاتی در وزارت مالیه و اداره امور ریاست جمهوری را به هم‌دستی با مافیا و فساد در گمرک‌ها متهم می‌کنند. در اوضاعی که هراتیان از وضعیت بد امنیتی و افزایش گراف جرایم سازمان‌یافته، به ویژه آدم‌ربایی و سرقت‌های مسلحانه شکایت دارند، مقام‌های محلی این ولایت از تلاش حکومت برای تأمین امنیت سرمایه‌گذاران سخن می‌زنند و تأکید می‌ورزند، افرادی که سبب اخلال امنیت می‌شوند، از سوی نیروهای امنیتی سرکوب خواهند شد. شماری از سرمایه‌گذاران و صنعت‌گران هراتی که در ششمین دوره نمایشگاه تولیدات داخلی در این ولایت اشتراک کرده‌اند، از نبود امنیت و خروج نیروهای خارجی از کشور ابراز نگرانی کرده و آینده نامعلوم سیاسی کشور ‌و ناامنی را بزرگ‌ترین نگرانی خود عنوان می‌کنند. لطیف قناویزیان، مالک کارخانه‌های تولیدی «سوپر کولا» که میلیون‌ها دالر در هرات سرمایه‌گذاری کرده است، می‌گوید که سرمایه‌گذاران افغانستان زحمت می‌کشند و ابتکار دارند؛ اما مشکلی که وجود دارد، نبود امنیت است و این مسأله نگران‌کننده است. به گفته او، سرمایه‌گذاران از خروج نیروهای امریکایی و ناتو نگران هستند و تصمیم را باید بزرگان افغانستان و سیاسیون بگیرند که کشور را به سوی «بحران و خرابی» می‌برند و یا به سوی صنعت، آبادی و شکوفایی. رحمانی وردک، مالک کارخانه ذوب آهن «کابل فولاد» که او نیز میلیون‌ها دالر در هرات سرمایه‌گذاری کرده است، باور دارد که در افغانستان نگرانی‌ها از وضعیت امنیتی وجود دارد و سرمایه‌گذاران به گونه خاص نگران هستند؛ اما با تعهدی که برای مردم و کشور دارند، هم‌چنان به پیش می‌روند. حمیدالله خادم، رییس اتاق صنایع و معادن هرات، می‌گوید که در این دوره از نمایشگاه، محصولات گوناگون در قالب ۲۱۵ غرفه به نمایش گذاشته شده است. به گفته او، افزون بر شرکت‌های تولیدی و صنعتی فعال در هرات، ۴۵ شرکت از ولایت‌های قندهار، کابل، فراه، نیمروز و بادغیس محصولات‌شان را برای نمایش و فروش عرضه کرده‌اند. رییس اتاق صنایع و معادن هرات، گفت که این ولایت در تولید ۲۷ نوع کالای تولیدی به خودکفایی رسیده است و حکومت باید بر واردات کالاهای مشابه از کشورهای خارجی محد‌ودیت وضع کند. وی افزود که یکی از ویژه‌گی‌های این دور از نمایشگاه حضور شرکت‌های علمی و تخصصی در کنار شرکت‌های صنعتی است و غرفه‌هایی از دانشگاه و ریاست معارف هرات، نوآوری‌های‌شان را در معرض دید بازدیدکننده‌گان قرار داده‌اند. سیروس علاف، مشاور پیشین تجارت رییس جمهور، می‌گوید که شرایط برای سرمایه‌گذاران در افغانستان خوب نیست و آنان حق دارند در این شرایط نگران باشند و بحران‌ها چنان زیاد است که سرمایه‌گذاران نمی‌دانند از کدام مورد سخن بگویند. از دید او، افزایش ناامنی، آدم‌ربایی و ترور نگران‌کننده است و حکومت در برابر تمام مردم، به ویژه سرمایه‌گذاران بی‌تفاوت است و در میان بی‌برنامه‌گی مقام‌های ارشد حکومتی، کاری از دست حکومت برنمی‌آید تا برای سرمایه‌گذاران انجام دهد. این مشاور پیشین رییس جمهور، افرادی در حکومت را به هم‌دستی با مافیا و بی‌اراده‌گی برای جلوگیری از فساد در گمرک‌های کشور، به ویژه گمرک‌های مرزی ولایت هرات متهم می‌کند و پافشاری دارد که پاک‌سازی نهادها از افراد فاسد کار دشواری نیست. سیروس علاف گفت: «حلقه مافیا خود حکومت است؛ کسانی در کابل در وزارت مالیه و اداره امور ریاست جمهوری در رأس نشسته‌اند، تکس خود را می‌گیرند. این‌هایی که می‌آیند، این‌جا حمال هستند، یک قسمت حمالی برای خودشان است و یک قسمت به مرکز ارسال می‌شود.» نثاراحمد فیضی غوریانی، وزیر صنعت و تجارت که برای گشایش نمایشگاه تولیدات داخلی به هرات سفر کرده بود، در جریان یک نشست خبری گفت که نام این نمایشگاه «صنعت و صلح» است و نماینده‌گان صنعت افغانستان تولیدات خود را در آن ارایه کرده‌اند. وزیر صنعت و تجارت باور دارد که در شرایط حساس کنونی که نیروهای خارجی افغانستان را ترک کردند، صنعت‌کاران کشور برای مردم ‌و دنیا نشان می‌دهند که آنان می‌توانند افغانستان را به پا ایستاد کنند و با تولیدات و سرمایه خود از کشور دفاع و برای مردم سهولت ایجاد کنند. وی یکی از اهداف اساسی نمایشگاه را روحیه دادن به مردم بیان کرد و افزود: «اگر امروز امنیت نمی‌بود، ما نمایشگاه هم نمی‌داشتیم؛ پس این‌جا امنیت است و مشکلی نیست. به تمام دنیا، در واشنگتن هم نفر ترور می‌شود، در نیویارک و آلمان هم نفر کشته می‌شود، در افغانستان امنیت است و امنیت را شما خوب کنید.» آقای غوریانی هم‌چنان پافشاری کرد که افغانستان در ۶۰ درصد صنایع تولیدی به خودکفایی رسیده است و در آینده ۴۰ درصد دیگر هم با تلاش کارخانه‌داران، صنعت‌گران و سرمایه‌گذاران به خودکفایی خواهد رسید و در جریان دو ماه گذشته به ارزش ۲۰۰ میلیون دالر سرمایه‌گذاری و گشایش کارخانه‌ها انجام شده است. از جانب دیگر، عبدالصبور قانع، والی هرات، پافشاری دارد که وضعیت امنیتی در این ولایت تغییر کرده است و گروه‌های جانی و اختطاف‌گری که دست به اعمال تروریستی، سرقت و اخلال امنیت می‌زدند، از سوی نیروهای امنیتی گرفتار شدند. به گفته او، حکومت محلی تلاش می‌کند که زمینه امنیت بهتر را برای سرمایه‌گذاران و تاجران فراهم کند تا آنان خودکفا شوند و مشکلات به حالت گذشته برنگردد. طی چند ماه گذشته افزایش ناامنی، تصرف ولسوالی‌ها به دست طالبان و خروج نیروهای خارجی، نگرانی‌های زیادی در افغانستان به دنبال داشته و بی‌ثباتی امنیتی ‌و سیاسی سبب تضعیف کسب‌وکار و تجارت در کشور شده است. این مسأله‌ نگرانی فعالان اقتصادی را در پی داشته است و آنان از نبود امنیت و آینده نامعلوم بیم دارند.