کمبود آب در پایتخت؛ افزایش بی‌رویه حفر چاه‌های عمیق و ته‌نشینی آب‌های زیرزمینی

کم‌آبی در ۲۵ ولایت کشور به شمول پایتخت، مردم را نگران کرده است. شماری از پایتخت‌نشینان می‌گویند که در ۲۴ ساعت، تنها یک ساعت در نل‌های خانه‌شان آب دارند. محمدنعیم، باشنده ناحیه سیزدهم شهر کابل، می‌گوید که از بهار امسال به این‌سو در ۲۴ ساعت، تنها یک ساعت به آب دسترسی دارند. وی می‌گوید: «در زمستان برف و باران نبود، آب کم شده است. از دولت هم امیدی نیست که ما را آب بدهد.» این باشنده غرب شهر کابل تصریح کرد که هر کس پول دارد، چاه عمیق حفر می‌کند، اما ما که پول نداریم، کاری نمی‌توانیم. کم‌آبی در ناحیه‌های مختلف شهر کابل سبب افزایش حفر چاه‌ عمیق شده است. محمدشریف سخی‌زاده، باشنده ناحیه سوم شهر کابل، در ساحه دهبوری شهر کابل برای خانه‌اش چاه عمیق حفر می‌کند. او می‌گوید که چاه خانه خود را نزدیک به پنج سال پیش ۴۰ متر حفر کرده بود، اما حالا شاید ۸۰ متر چاه حفر کند تا به آب برسد. او از دولت می‌خواهد که بدیلی برای حفر چاه‌ عمیق در نظر بگیرد تا در آینده مردم با مشکل کم‌آبی و بی‌آبی رو‌به‌رو نشوند. عبدالمالک در ناحیه ششم شهر کابل زنده‌گی می‌کند. او می‌گوید که حدود ۴۸ متر چاه عمیق حفر کرده است، با آن ‌هم گاهی این چاه خشک می‌شود و گاه هم کم‌آب است. او تصریح می‌کند که حدود ۵۰ در‌صد از همسایه‌های او در حال حفر چاه عمیق هستند، به همین دلیل سطح آب بسیار پایین رفته است. این باشنده کابل می‎گوید که مردم به صورت بی‌رویه آب را مصرف می‌کنند. نظام خپلواک، سخنگوی اداره ملی تنظیم امور آب، گفت که در ولایت کابل سطح آب‌های زیر‌زمینی به دلیل استفاده غیرمعیاری از سال ۲۰۱۴ تا سال روان میلادی، به طور اوسط ۱۳ متر ته‌نشین شده است. به این ترتیب آب‌های زیرزمینی پایتخت در هر سال دو متر ته‌نشین می‌شود. از سوی دیگر او یادآور شد که در برخی نقاط شهر کابل، از جمله خیرخانه و دشت برچی، سطح آب‌های زیر‌زمینی بین ۲۰ تا ۴۰ متر پایین رفته است. خپلواک تصریح می‌کند که خشک‌سالی‌های متواتر باعث کاهش تغذیه آب‌های زیر‌زمینی شده است و منابع این آب‌ها ظرفیت تامین نیاز متقاضیان آب را ندارد. سخنگوی اداره ملی تنظیم امور آب در مورد حفر چاه عمیق گفت که استفاده از حفر چاه‌ها در صورتی قانونی است که به منظور تامین آب آشامیدنی و معیشتی یک خانواده باشد. به گفته او، استفاده بیش‌تر از ۳ متر مکعب در یک شبانه‌روز از سوی یک خانواده، بدون داشتن مجوز، غیر‌قانونی و جرم است. او یادآور شد که حفر هرگونه چاه عمیق بعد از مطالعه همه‌جانبه هایدروجیولوجیکی، موقعیت، عمق و مشخصات تخنیکی (قطرچاه، فاصله بین چاه‌ها و عمق چاه) تحت نظر اداره ملی تنظیم امور آب حفاری می‌شود. به گفته خپلواک حفر یک حلقه چاه برای یک خانواده تنها به هدف تامین آب مورد نیاز آشامیدنی و معیشتی، نیاز به مجوز ندارد‌، اما حفر چاه به هر مقصد دیگر که باشد، بدون مجوز از اداره ملی تنظیم آب غیر‌قانونی است و جرم پنداشته می‌شود. این اداره از باشنده‌های کابل خواست تا در مصرف آب صرفه‌جویی کنند و از شست‌وشوی بیش‌تر (جاده، حویلی، موتر و…) خودداری ورزند. هم‌چنان آب بام‌های خویش را به چاه‌های جذبی هدایت دهند و از هدایت فاضلاب و آبی که باعث آلوده‌گی منابع آب‌های زیرزمینی می‌شود، خود‌داری کنند. اداره ملی تنظیم امور آب از برنامه‌های تازه این اداره برای رفع کمبود آب در کابل خبر می‌دهد و می‌گوید تصمیم دارد که برنامه‌های ذخیره‌سازی آب‌های سطحی، انتقال آب، استفاده از آب باران و تصفیه فاضلاب و استفاده مکرر از آن برای رفع نیاز مندی‌های باشنده‌گان کابل را راه‌اندازی کنند. کم‌آبی در سطح کشور به یک دغدغه کلان برای حکومت نیز تبدیل شده است. دولت برای مبارزه با خشک‌سالی کمیسیون عالی دولتی مبارزه با حوادث را تشکیل داده است. این کمیسیون طرحی جامع را برای مبارزه با خشک‌سالی و کمبود آب آشامیدنی روی دست گرفته‌ و برای مبارزه با این بحران، ۱۷ میلیارد افغانی بودجه پیش‌بینی کرده است. قرار است با این پول، برای متضرران، آب آشامیدنی، گندم، علوفه و کمک‌های غذایی و غیرغذایی فراهم شود.