افغانستان در صدر کشورهای آسیب دیده

دو حمله کننده انتحاری داعش “شاخه خراسان” در ماه اوت سال گذشته خود را در میان تجمع عملیات خروج در فرودگاه کابل منفجر کردند که به کشتار و زخمی شدن صدها نفر انجامید
موسسه اقتصاد و صلح که “شاخص جهانی تروریسم” را هر سال اعلام می‌کند در گزارش امسال خود برای سومین سال متوالی افغانستان را در صدر کشورهای تحت تاثیر تروریسم اعلام کرده است.
به گزارش این موسسه، افغانستان ۱۴۲۶ مورد مرگ را در سال ۲۰۲۱ ثبت کرده است که بالاترین تعداد مرگ و میر ناشی از تروریسم در جهان است. در سال ۲۰۲۱، حوادث تروریستی ۳۳ درصد و مرگ و میرها ۱۴ درصد افزایش یافته است.
شاخص جهانی تروریسم را موسسه اقتصاد و صلح اعلام می‌کند. مقر این اندیشکده در سیدنی استرالیاست و در شش کشور دیگر هم شعبه دارد. این موسسه آمار سالانه فعالیت‌های تروریستی در دنیا را “از سال ۲۰۰۷ گردآوری کرده است.”
به گزارش این موسسه، ۲۰ درصد مرگ و میر ناشی از تروریسم در سطح جهان در سال ۲۰۲۱ در افغانستان اتفاق افتاده است؛ که غیرنظامیان بیش از نیمی از این تلفات را تشکیل می‌دهند.
حمله به فرودگاه کابل؛ آنچه تا کنون می‌دانیم
بر اساس این شاخص، چهار گروه مسئول بیشترین کشته‌ها در جهان در سال ۲۰۲۱ عبارتند از داعش، الشباب، طالبان و جماعت نصرت‌الاسلام والمسلمین (JNIM).
این چهار گروه مسئول ۳۳۶۴ مرگ ناشی از اقدامات تروریستی بوده‌اند که ۴۷ درصد از کل مرگ و میرها را در سال ۲۰۲۱ نشان می دهد.
در سال ۲۰۲۱ اقدامات ناشی از “فعالیتهای تروریستی” در افغانستان گسترده بود و اینگونه حوادث در ۳۲ ولایت از ۳۴ ولایت افغانستان ثبت شده است.
در حالی که طالبان فعال‌ترین گروه در افغانستان بود، مرگ و میر منتسب به این گروه در سال ۲۰۲۱ با دردست گرفتن قدرت از سوی طالبان پس از سقوط پایتخت، کابل، در اوت ۲۰۲۱، ۳۲ درصد کاهش یافت.
اما بر اساس گزارش “شاخص جهانی تروریسم”، در حالیکه وضعیت امنیتی در افغانستان همچنان نامشخص است، تشدید درگیری بین شاخه خراسان داعش و طالبان همچنان یک احتمال قوی باقی مانده است.
براساس گزارش شاخص جهانی تروریسم منتشر شده از سوی موسسه اقتصاد و صلح، طالبان مشتاق مشارکت جامعه بین‌المللی در تلاش برای به رسمیت شناختن و کمک های اقتصادی آینده هستند و این احتمال وجود دارد که داعش از این خواست طالبان برای تضعیف ایدئولوژی در میان پیروان آن‌ها استفاده کند و برای جذب ستیزه جویان افراطی به صفوف خود،از جمله جنگجویان خارجی از سوریه و عراق، که منجر به حملات تروریستی بزرگتر و گسترده تر می شوند، استفاده ببرد.
برخی از کارشناسان مسایل امنیتی رویکرد دوگانه شماری از کشورهای همسایه افغانستان را مبنی بر میزبانی و حمایت “سری از گروه‌های تروریستی” در افغانستان متهم می کنند و از عدم قاطعیت نهادهای بین‌المللی برای پیگرد عاملان حملات تروریستی انتقاد می‌کنند.
سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان که رهبری شبکه حقانی این گروه را بر عهده دارد، دو هفته پیش اعلام کرد که تنها شاخه او بیش از یک هزار حملات انتحاری را در افغانستان مدیریت کرده است.
او در بالاترین سطح تحت تعقیب پلیس فدرال آمریکا قرار دارد و تا روز گذشته چهره خود را از رسانه‌ها پنهان نگه داشته بود. او فرمانده “شبکه حقانی” است که در دو دهه گذشته پیچیده‌ترین عملیات‌های خونین را در دو دهه گذشته علیه نیروهای غربی، سفارت‌ها در کابل و نیروهای ارتش پیشین افغانستان انجام داده که در آنها شمار زیادی از غیرنظامیان نیز کشته شدند.
اداره فدرال آمریکا هنوز ده میلیون دلار جایزه برای بازداشت سراج‌الدین حقانی را لغو نکرده است. اما این روزها که بحران اوکراین مسئله اول بسیاری‌ها از جمله آمریکاست و به عبارتی افغانستان از صدر اولویت‌ها فراموش شده است، رونمایی در یک مراسم نظامی، شاید زمان مناسبی برای علنی شدن این چهره این فرمانده حملات پیچیده انتحاری بوده است.
آمریکا شبکه حقانی را در سال ۲۰۱۲ در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد، در حالی که نام گروه طالبان در این فهرست وارد نشده است.
پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) همچنین برای خلیل‌‌الرحمن حقانی، که عموی (کاکا) سراج‌الدین حقانی است و وزیر امور مهاجرین طالبان شده، نیز ۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است.
پیشتر عمران خان، نخست وزیر پاکستان هم در گفتگویی با شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان گفته بود که سه گروه تروریستی از افغانستان در داخل پاکستان عملیات راه‌اندازی می‌کنند.
او از جمله اعضای گروه طالبان پاکستانی، شورشیان بلوچ و داعش شاخه خراسان یادآوری کرده بود.