صنعت مسگری در غزنی با رکود مواجه است

مسگری یکی از صنعت‌های مشهور و دیرینه در غزنی است. چنان‌چه در بعضی روایت‌های تاریخی، شهر غزنی را خاستگاه و دوره سلطنت غزنویان را اوج شگوفایی این صنعت تعریف کرده‌اند. این صنعت با قرن‌ها پیشینه، در حالی رو به نابودی است که در گذشته‌ها هر عابری که به شهر قدیم غزنه پا می‌گذاشت، صدای چکش مسگرها را می‌شنید. در بازار مسگری غزنی ده‌ها دکان فعال بود و صدها تن مشغول کار بودند؛ اما اکنون تنها دو دکان باقی مانده است و مسگران انگشت‌شماری در آن مصروف‌اند‌.
مسگران در غزنی می‌گویند که این شغل از چند سال به این سو در این ولایت کم‌رنگ است و در حال فراموشی و نابودی قرار دارد. به گفته مسگران در غزنی، شغل مسگری در این ولایت نزدیک به هزار سال قدمت دارد و زمانی این صنایع دستی بیش‌تر لوازم کارامد یک خانواده، به‌خصوص لوازم آشپزخانه را پاسخگو بود و بازار خوبی در داخل و خارج از کشور داشت، اما حالا از رونق افتاده است.
شماری از صنعت‌کاران، نبود مواد خام در داخل کشور و وارد شدن مواد بی‌کیفیت را از علت‌های اساسی رکود این صنعت می‌دانند. آن‌ها از مسوولان می‌خواهند تا در این زمینه توجه جدی کنند. به باور مسگران غزنی، با وجود معادن بزرگ مس در کشور، مواد خام مورد نیاز آن‌ها بیش‌تر از خارج وارد می‌شود که هزینه هنگفتی را روی دوش آن‌ها می‌گذارد.
مسگری از جمله صنایع دستی کشور بوده که قدمت آن به قرن‌ها قبل بر‌می‌گردد. مسگران با استفاده از مس خام، لوازم و ظروف زیبا و زینتی منازل، از قبیل آفتابه‌و‌لگن، دیگ، سطل، پتنوس و اسباب دیگر را می‌سازند. این لوازم، نه‌تنها زیبایی دارد، بلکه از کیفیت عالی نیز برخوردار است. این صنعت اما از چند سال بدین ‌سو در سراسر کشور تقریباً به باد فراموشی سپرده شده است.
مسگران می‌گویند که صنایع آن‌ها از هر نگاه می‌تواند در بازار با لوازم خارجی رقابت کند؛ ولی به دلایل مختلف، جایش را به وسایل عصری خالی کرده است.
به باور این مسگران، از یک‌ سو عدم کنترل واردات اجناس بی‌کیفیت باعث رکود این صنعت شده و از سوی دیگر نبود بازار فروش لوازم تولیدی آن‌ها، سبب شده که این صنعت با رکود مواجه شود.
حاجی حکیم، یکی از مسگران در شهر غزنی، می‌گوید که او این شغل را از اجداد‌شان به میراث برده است؛ اما حالا بازار خوبی ندارد و از مجبوری آن را ادامه می‌دهد. وی که یک عمر مسگری کرده، می‌گوید ۴۰ سال است که از همین صنعت کسب معاش می‌کند، اما حالا همه‌روزه منتظر خریدار می‎نشیند، ولی خریدار چندانی نمی‌یابد. وی که تجربه چندین دهه کار در این صنعت را دستی دارد، هنوز هم چرخ زنده‌گی‌اش را با پالش همین ظروف مسی می‌چرخاند. به گفته او، عدم حمایت دولت‌ها و افزایش ظروف چینی و پلاستیکی در بازار، بر بازار تولیدات آنان تاثیر منفی گذاشته است.
یکی از برازنده‌گی‌های این صنعت دستی، کار‌های هنری و حکاکی روی ظروف نو‌ساخت است. مسگران تلاش می‌کنند با استفاده از این هنر، هم به زیبایی تولیدات‌شان بیفزایند و هم توجه مشتریان را جلب کنند.
فروشنده‌گان صنایع دستی در غزنی می‌گویند که در گذشته خارجی‌ها این اجناس را به‌عنوان خرید می‌کردند، اما حالا از آن مشتریان نیز خبری نیست.
غلام‌محمد، یکی دیگر از مسگران در غزنی که سال‌ها در این حرفه کار کرده است، از بی‌مهری مردم نسبت صنایع دستی و عدم حمایت حکومت‌های اخیر کشور از این صنعت‌، شکایت دارد. وی تاکید دارد که این صنعت، با نام و تاریخ افغانستان گره خورده است و نباید به فراموشی سپرده شود. به گفته او، اکنون ده‌ها اثر هنری مسگران غزنی در موزیم‌های داخلی و بیرونی به نمایش درامده است که این خود نشان‌دهنده خلاقیت مسگران در ادوار تاریخ است.
به باور مسگران در غزنی، در سال‌های پسین حکومت‌ها به حمایت و رشد از صنایع توجه چندانی نکرده‌اند و همین علت باعث شده است که نه‌تنها مسگری، بل چندین صنعت دیگر نیز آخرین نفس‌هایش را بکشند و رو به نابودی بگذارند.
گفتنی است که ماشینی شدن کشورها، روی همه صنایع دستی سایه انداخته است. در این میان، مسگرها و شیشه‌گرها به دلیل بلند بودن نرخ تولیدات‌شان نیز بخش بزرگی از مشتریان‌شان را از دست داده‌اند. گسترش فقر روزافزون در کشور و واردات لوازم پلاستیکی ارزان، مهم‌ترین دلیل کاهش فروش لوازم دست‌ساخت است.