اختلاف در تثبیت هویت مهاجران در معرض اخراج از پاکستان

نمایندگان طالبان در پاکستان گفته‌اند افرادی که اخراج می‌شوند باید قبل از فرستاده شدن به افغانستان، از سوی کنسولگری‌های افغانستان در پاکستان تثبیت‌ هویت شوند. پاکستان گفته است این کار سبب تاخیر بیشتر روند بازگرداندن مهاجران خواهد شد.
بنا به آمارها تا کنون بیش از ۳۷۰ هزار افغان از زمان اعلام ضرب‌الاجل اخراج اجباری پاکستان را ترک کرده‌اند و حدود یک میلیون نفر دیگر در معرض اخراج قرار دارند.
همچنین بنا به گزارش‌ها، گذرگاه پرتردد چمن-اسپین‌بولدک میان افغانستان و پاکستان برای چهارمین روز به‌روی تزانزیت ولاری‌های تجار بسته مانده است.
هزاران معترض شامل تجار و کارکنان شرکت‌های مختف و اعضای احزاب مختلف به تصمیم دولت موقت پاکستان در مورد منع تردد افراد بدون داشتن ویزا و پاسپورت در گذرگاه‌های مرزی در منطقه چمن ایالت بلوچستان اعتراض کرده‌اند و یک بزرگراه اصلی را بسته‌اند.
این گذرگاه مرزی، دومین گذرگاه اصلی بین دو کشور است. پاکستان داشتن ویزا و پاسپورت برای تردد به دو طرف را الزامی دانسته است. بنا به همین شرط، گذرگاه مرزی تورخم نیز هفته گذشته برای یک روز به روی تردد کامیون‌ها بسته ماند که پس از مذاکره طالبان با مقام‌های پاکستانی بازگشایی شد.
در گذشته روزانه هزاران تن از افغان‌هایی که در نزدیکی مرز تورخم و اسپین‌بولدک بر اساس توافقات قبلی به دو طرف مرز بدون ویزا و پاسپورت و با داشتن شناسنامه تردد می‌کردند، اموال تجاری انتقال می‌دادند و معاملات کوچک بازرگانی انجام می‌دادند.
روزنامه «دان» پاکستان گزارش داده که هزاران نفر در منطقه مرزی چمن ایالت بلوچستان پاکستان به سختگیری اخیر دولت اعتراض کرده و بزرگراه کویته به چمن را مسدود کرده‌اند. گزارش شده که معترضان، بازرگان و هواداران احزاب مختلف سیاسی و جامعه مدنی بیش از یک ماه است که در این گذرگاه مرزی اعتراض می‌کنند.
در همین حال، وزارت امورخارجه آمریکا یک خط تلفن اضطراری برای افغان‌هایی راه‌اندازی کرده است که در حال طی مراحل اسکان مجدد در آمریکا هستند و ممکن است با خطر اخراج اجباری از پاکستان روبرو شوند.
شماره‌های تلفن و واتساپ در حساب ایکس وزارت خارجه آمریکا در اختیار این دسته از پناهجویان منتشر شده که گفته شده از دوشنبه تا شنبه، از ۸ صبح تا نیمه‌شب به وقت محلی در دسترس است.
شماری از پناهجویان افغان در پاکستان که در مسیر مهاجرت و اسکان مجدد به کشورهای غربی هستند، می‌گویند گذرنامه‌هایشان را تحویل نمایندگی‌ها داده‌اند یا ویزایشان منقضی شده است. آن‌ها نگران اخراج شدن از سوی دولت پاکستان هستند. سازمان ملل هفته گذشته گفت در مواردی پلیس پاکستان حتی مهاجران و پناهجویان ثبت شده را هدف قرار می‌دهد.
پلیس پاکستان با یورش به محله‌های زندگی مهاجران افغان در اسلام آباد و سایر شهرهای این کشور، افرادی که فاقد «اسناد معتبر اقامتی» هستند را دستگیر و به بازداشتگاه‌های موقتی پیش از اخراج اجباری، انتقال می‌دهند.
سرفراز بگتی، وزیر داخله پاکستان، تاکید کرده است که «تمام مهاجران افغان» که مدرک اقامت ندارند تا یک ماه آینده از پاکستان اخراج خواهند شد که شمار آن‌ها به بیش از یک میلیون نفر می‌رسد.
روزنامه «دان» پاکستان به نقل از «منابع رسمی در کنسولگری» طالبان گفته‌اند که «در موارد متعددی پاکستانی‌ها به عنوان مهاجر غیرقانونی به افغانستان فرستاده شده‌اند».
نمایندگی‌های طالبان از پذیرش مهاجرانی که هویت رسمی افغانستان نداشته باشند، خودداری کرده‌اند.
گزارش‌ها حاکی است که با آنکه بسیاری از مهاجران افغان، به صورت داوطلبانه حاضر به ترک پاکستان شده‌اند، اما پلیس پاکستان در مسیر راه نیز آن‌ها را دستگیر و به مراکز نگهداری مهاجران غیرقانونی انتقال داده‌اند و فرصت جمع کردن وسایل‌شان نیز داده نشده است.
این روزنامه از قول مقام‌های پاکستانی نیز این ادعا را «بی‌اساس» خوانده و گفته‌اند که عکس و اثر انگشت «همه اخراج شدگان» برای «استفاده در آینده» گرفته شده است.
مقام‌های پاکستانی شرط صدور نامه تاییدیه از سوی مسئولان مرزی افغانستان را «تاخیر» در روند برگرداندن مهاجران می‌دانند.
هسیائو وی لی، مدیر برنامه جهانی غذای سازمان ملل در افغانستا، که اخیراً به مرز بین دو کشور سفر کرده است، گفت که خانواده‌ها خسته و گرسنه به آنجا می‌رسند.
او گفت که آنها مجبور شدند در بدترین زمان ممکن از سال به افغانستان بازگردند.
هفته گذشته سازمان بهداشت جهانی گفت بیشتر مهاجران افغان بازگشت اجباری از پاکستان، زنان و کودکان هستند.
بنابر تازه‌ترین آمار این سازمان، حدود ۲۴ درصد بازگشت‌کنندگان کودکان زیر ۵ سال، ۶۰ درصد زیر ۱۷ سال هستند و حدود ۴۸ درصد از آن‌ها را زنان تشکیل می‌دهند.
به گفته این سازمان بیشتر افراد بازگشت‌کننده از ولایت‌های ننگرهار، پس از آن قندهار، کنر، کندز و لغمان هستند که حدود ۹۰ درصد از این مهاجران به ولایت‌های اصلی خود بازگشته‌اند.
مهاجران بازگشتی، ابتدا برای طی مراحل ثبت نام در اردوگاه‌های موقت در نزدیکی دو گذرگاه اصلی تورخم در ننگرهار و اسپین بولدگ در قندهار اقامت می‌کنند.
سازمان بهداشت جهانی نیز هشدار داده که زمستان سخت پیش‌رو، آسیب‌پذیری بازگشت‌کنندگان را تشدید خواهد کرد و شرایط زندگی ازدحام بیش از حد، بهداشت نامناسب و دسترسی ناکافی به غذا و آب، خطر شیوع بیماری‌های واگیر و استرس روانی را افزایش می‌دهد.