نماینده طالبان در صندوق امانی افغانستان

اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نماینده‌گان امریکا در نشست اخیر خود به ‌شدت رابطه حکومت بایدن با طالبان را زیر پرسش برده‌اند. آنان علاوه بر «تروریستی» خواندن رژیم طالبان، تعیین عضو صندوق امانی افغانستان را از سوی امریکا برای نظارت از این صندوق در سویس، نگران‌کننده خوانده‌اند. یک عضو کنگره گفته که شاه‌محمد محرابی، عضو صندوق امانی افغانستان در سویس که همزمان عضویت شورای عالی بانک مرکزی تحت کنترل طالبان را دارد، به اتهام جعل اسناد مقطع دکترا، از نهادهای امریکایی اخراج شده است. او اظهارات تام ویست، نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان، در مورد آقای محرابی را «چرندیات رایج در واشنگتن دی‌سی و طنزآمیز» توصیف کرده است. با این حال، یک مقام پیشین بانک مرکزی می‌گوید که آقای محرابی از رژیم طالبان نماینده‌گی می‌کند و اطلاعات صندوق امانی افغانستان را با این گروه شریک می‌سازد. به گفته او، محرابی کمک می‌کند تا طالبان به ذخایر ارزی افغانستان دسترسی پیدا کنند.
پس از آن که کمیته روابط خارجی مجلس نماینده‌گان امریکا، نماینده‌گان ویژه این کشور را در امور افغانستان در نشستی زیر نام «بخش دوم بررسی سیاست دولت بایدن در افغانستان از زمان خروج ایالات متحده» به پاسخ‌گویی فرا خواند، انتقادهای شدید علیه کاخ سفید در مورد تعامل با طالبان مطرح شده است.
براین ماست، عضو مجلس نماینده‌گان امریکا،‌ در یک گفت‌وگوی چند دقیقه‌ای با تام‌ وست، نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان، گفته است که شاه‌محمد محرابی، عضو صندوق امانی افغانستان در سویس، رابطه نزدیکی با طالبان دارد و نیز به دلیل ارایه اسناد تحصیلی جعلی از نهادهای امریکا اخراج شده است.
آقای ماست که با لحن خنده‌آمیز در این گفت‌وگو صحبت می‌کند، تاکید می‌ورزد که سند مقطع دکترای شاه‌محمد محرابی، عضو صندوق امانی افغانستان در سویس، جعلی است. او پاسخ‌های تام‌ وست را که از جعلی بودن اسناد تحصیلی در مورد شاه‌محمد محرابی ابراز بی‌خبری می‌کند، «چرندیات رایج در واشنگتن‌ دی‌سی» می‌خواند.
این عضو کنگره امریکا از تام وست می‌پرسد: «آیا با نام شاه محرابی آشنا هستید؟ آیا او یکی از چهار عضو صندوق امانی افغانستان است که ۳.۵ میلیارد دالر در اختیار دارد؟ چه کسی مسوولیت بررسی اسناد او را داشت؟»
تام وست در پاسخ به آقای ماست می‌گوید: «روند بررسی را که ما دنبال کردیم با قانون دارایی‌های فدرال بوده است. ما این شخص را از میان پیشنهادهایی که در آن زمان رسیده بود تایید کردیم.»
سپس آقای ماست می‌پرسد: «کی او را پیشنهاد کرده بود؟» وست: نماینده‌گان تایید شده افغانستان. ماست: نماینده تایید شده افغانستان؟ کیست این نماینده تایید شده؟ وست: من خوشحال خواهم بود که در یک مکان دیگر با شما صحبت کنم. در این نشست عمومی با توجه به نگرانی‌های مشروع امنیتی نمی‌توانم بیش‌تر از این چیزی بگویم. ماست: نمی‌خواهی بگویی که این نماینده تایید شده افغانستان کیست؟ پس نمی‌خواهی پاسخ‌ بگویی. وست: خوش‌حال می‌شوم تحت شرایط دیگری با شما حرف بزنم. ماست: این چرندیات رایج در واشنگتن دی‌سی را نگو! فقط بگو بلی یا خیر! آیا شاه محرابی از کالج واشنگتن به‌خاطر ارایه اسناد جعلی اخراج شده بود؟ ادعا کرده بود که داکتر است در حالی که نبود.»
آقای وست در پاسخ به این نماینده کنگره می‌گوید: «ما از این اتهام‌ها آگاهی نداشتیم، اما فکر نمی‌کنم تصمیم ما را تغییر بدهد. ماست: تصمیم شما را برای تعیین او به‌عنوان عضو هیات رییسه تغییر نمی‌داد؟ حتا اگر می‌دانستید او اسناد جعلی دکترا را ارایه کرده است؟ واقعاً بیش‌تر از این نمی‌خواهم بپرسم، چون این نکته مرا در قلب آنچه که می‌خواهم در روند بررسی افراد وزارت خارجه بگویم، می‌رساند.»
آقای ماست در مورد رابطه شاه‌محمد محرابی با طالبان نیز از نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان سوال می‌کند، اما وست در پاسخ می‌گوید که او شهروند امریکاست و یک دهه تجربه کار دارد.
این عضو کنگره تاکید می‌کند که آقای محرابی از جاهایی که تجربه‌کاری را به دست آورده به دلیل جعل اسناد اخراج شده و همزمان عضو شورای عالی بانک مرکزی تحت کنترل طالبان است.
آقای ماست می‌افزاید: «اگر کسی می‌خواهد عضو آن بانک باشد باید همسو با طالبان باشد و از سوی دیگر ما او را به‌عنوان یکی از چهار عضو این نهاد در سویس تایید کرده‌ایم که باید ۳.۵ میلیارد دالر را به نماینده‌گی از امریکا کنترل کند و تا مطمئن شویم که این پول به بانک مرکزی برنمی‌گردد. این طنزآمیز به نظر می‌رسد و یک تضاد منافع مطلق است.»
در همین حال، میرشکیب میر، مسوول پیشین توسعه خدمات مالی بانک مرکزی افغانستان، با یادآوری از دست داشتن آقای محرابی به فساد اداری و اخراج کارمندان جوان به دلایل قومی، تاکید می‌ورزد که وی روابط خانواده‌گی با میرویس عزیزی، رییس عزیزی بانک، نیز دارد و در شورای عالی بانک مرکزی در حکومت قبلی، از این بانک حمایت می‌کرد و بانک‌های رقیب آن را زیر فشار می‌گرفت.
مسوول پیشین توسعه خدمات مالی بانک مرکزی می‌افزاید که حالا که تثبیت شده او در کشوری مثل امریکا دست به جعل اسناد تحصیلی زده، عضویتش در صندوق امانی افغانستان در سویس به‌ شدت مایه نگرانی است. به گفته او، آقای محرابی در حال حاضر از رژیم طالبان نماینده‌گی می‌کند و در جلسات شورای عالی بانک مرکزی تحت کنترل این گروه، اشتراک می‌کند.
آقای میر می‌گوید: «این مایه نگرانی هم برای مردم افغانستان و هم به امریکاست که چنین شخصی همزمان از یک طرف عضو شورای بانک مرکزی زیر اداره طالب‌ها باشد و از طرف دیگر در صندوقی کار می‌کند که پول‌های آن نباید در اختیار طالب‌ها قرار گیرد. شخصی تا این حد جعل‌کار که در کشوری مانند امریکا جعل کند و به امتیاز دکترا تدریس کند، چه‌گونه می‌توان مطمئن شد که اطلاعات صندوق امانی را در اختیار طالبان قرار ندهد.»
او می‌افزاید: «این شخص با ارایه طرح‌ها و راه‌ها به طالبان کمک می‌کند که به ذخایر بانک مرکزی دسترسی پیدا کنند، چون خصوصیت دوجانبه دارد. از یک طرف منافع طالب‌ها برایش مهم است، زیرا کارمندشان است و از طرف دیگر در صندوق امانی افغانستان به نماینده‌گی از مردم افغانستان وظیفه اجرا می‌کند و در چه‌گونه‌گی هزینه کردن پول مردم تصمیم می‌گیرد.»
با این حال، عبدالله خنجانی، معین وزارت دولت در امور صلح حکومت پیشین، می‌گوید که در جهان امروز مشکل اساسی در معیار دوگانه از تعریف منافع ملی است. به گفته او، «برای شماری، حماس و گاهی تمام مردم فلسطین و حوثی‌ها تروریست اما طالب شریک پنداشته می‌شود.»
آقای خنجانی می‌افزاید: «به همین‌گونه در سیستم فکری غربی فاسد خوب خودی و فاسد بد دیگران نیز وجود دارد. شاه‌محمد محرابی نمونه از فاسد خوب از حلقات واشنگتن است که نه‌تنها در زنده‌گی شخصی و تحصیلی متقلب، بل یکی از طرف‌داران طالب در سیستم حمایتی مالی امریکا از افغانستان می‌باشد.»
شاه‌محمد محرابی کیست؟
بانک مرکزی افغانستان در مورد کارنامه شاه‌محمد محرابی نوشته که او به عنوان رییس کمیته تفتیش کار کرده و عضو شورای عالی این بانک است. براساس اطلاعات منتشر شده در سایت بانک مرکزی، آقای محرابی سند لیسانس خود را از دانشگاه پولیتخنیک کالیفرنیا به دست‌آورده است. به گفته این نهاد، او در مقطع ماستری در دانشگاه سینسیناتی امریکا تحصیل کرده و سند دکترای خود را نیز از امریکا به دست‌ آورده است؛ اما از دانشگاهی که او مدعی فراغت در مقطع دکترا شده، نام ‌برده نشده است.
همچنان در مورد ادعای استادی او در دانشگاه‌های امریکا، از هیچ دانشگاه و نهاد علمی نام برده نشده است. بانک مرکزی گفته است که او به‌حیث آموزگار مضمون اقتصاد در مقطع لیسانس و ماستری در چندین دانشگاه و انستیتوت امریکا کار کرده، در حالی که هیچ نامی از آن نهادها گرفته نشده است.
آقای محرابی در ماه قوس سال گذشته به کابل سفر کرده است. او روز سه‌شنبه، ۱۶ قوس سال ۱۴۰۱، در نشست شورای عالی بانک مرکزی افغانستان تحت کنترل طالبان اشتراک کرده است. این بانک با نشر خبرنامه‌‌ای هیچ نامی از آقای محرابی نبرده، اما عکسی از او را در این نشست در کنار پرچم طالبان منتشر کرده که وی را در حال صحبت کردن نشان می‌دهد.
محرابی چه وقت عضو صندوق امانی تعیین شد؟
ایالات متحده امریکا در چهاردهم دسامبر سال گذشته میلادی اعلام کرد که ۵.۳ میلیارد دالر از دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان را به یک صندوق امانی در سویس منتقل می‌کند تا برای کمک به اقتصاد افغانستان به مصرف برسد. براساس اعلامیه وزارت خزانه‌داری امریکا، این صندوق امانی توسط هیاتی متشکل از نماینده‌گان امریکا، سویس و دو مقام دولت پیشین (انورالحق احدی و شاه‌محمد محرابی) نظارت می‌شود.
آقای محرابی بعد از آن اطلاع داد که وزارت خزانه‌داری امریکا زمینه چاپ بانکنوت‌های جدید افغانی را تسهیل کرده است. طالبان نیز در سال گذشته از ورود نخستین محموله‌های بانکنوت‌های جدید خبر دادند که در پولند چاپ شده، اما در مورد مقدار آن معلوماتی ارایه نکرده‌اند.
این در حالی است که پیش از این امریکا نیز تاکید کرده که این پول برای پرداخت بدهی به نهادهای بین‌المللی، حمایت از واجد شرایط بودن افغانستان برای کمک‌های توسعه‌ای و چاپ پول مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که هفت میلیارد دالر از دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان در امریکا پس از به قدرت رسیدن طالبان مسدود شد. پس از این اقدام، بسته‌گان قربانیان حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ این دارایی‌ها را به‌عنوان غرامت درخواست کردند. پس از این درخواست، جو بایدن، رییس جمهور امریکا، با صدور فرمانی نیمی از این دارایی‌ها را به‌عنوان کمک به مردم افغانستان و نیم دیگر آن را به بسته‌گان قربانیان حملات یازدهم سپتامبر اختصاص داد.
گفتنی است که نگرانی‌ها در حالی از همسویی عضو صندوق امانی با طالبان افزایش یافته که پیش از این بازرس ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) نیز در گزارشی در مورد صندوق امانی در سویس گفته است که کنترل خاصی روی این صندوق وجود ندارد تا اطمینان حاصل شود که دارایی‌های بانک مرکزی به سمتی منحرف نمی‌شود یا طالبان از آن استفاده نمی‌کنند.