شمار زنان زراعت‌پیشه در بلخ رو به افزایش است

سرمایه‌گذاری‌های کوچک در بخش زراعت، سبب تغییر در زنده‌گی بسیاری از شهروندان کشور، به ویژه زنان ولایت بلخ شده است. برخی از زنان در این ولایت با ایجاد انجمن‌هایی، زنان زراعت‌پیشه را در کنار هم گرد آورده و زمینه کار را برای‌شان فراهم کرده‌اند. این زنان از حکومت می‌خواهند که افزون بر فراهم کردن وسایل مورد نیاز زنان زراعت‌پیشه، زمینه آموزش‌های حرفه‌ای را نیز برای‌ آن‌ها فراهم کند. مشتریان تولیدات زراعتی زنان نیز از کیفیت محصولات تولید شده توسط زنان و صداقت‌شان در کار، ابراز خرسندی می‌کنند. مسوولان محلی بلخ در سهم‌شان از تلاش زنان برای سهم‌گیری در تولیدات زراعتی استقبال می‌کنند و می‌گویند که این کار افزون بر استقلال زنان، به اقتصاد خانواده‌های‌شان نیز کمک می‌کند. براساس آمارها، همه‌ساله نزدیک به سه هزار زن از طریق پروژه‌های سکتور زراعت آموزش می‌بینند. در حال حاضر ۱۰ جریب زمین در بلخ زیر کشت گل‌خانه‌ای و حدود ۲۵ هکتار زمین به صورت باز زیر کشت توت زمینی قرار دارد که زنان در آن نقش ارزنده‌ای دارند.
برخی از زنان در بلخ با ایجاد انجمن‌هایی، زمینه کار نزدیک در عرصه زراعت را برای یک‌دیگر فراهم کرده‌اند. شکیبا فیض یکی از این بانوان است که بیش‌ از هشت سال می‌شود با سرمایه اندک کشاورزی می‌کند. بانو فیض که حدود ۲۲ سال دارد، از دانشکده اقتصاد دانشگاه بلخ فارغ است. او باشنده ولسوالی دهدادی در ۱۲ کیلومتری شهر مزارشریف و یکی از تولیدکننده‌گان توت زمینی در بلخ است. او که با مشکلات فراوانی توانسته به یک کار‌آفرین مبدل شود، می‌گوید: «خانواده‌ام ابتدا دوست نداشتند که مه در بخشی که تحصیل کردم، کار کنم. با وجود این هم نخواستم بیکار باشم و دست به یک سلسله کارهای اقتصادی زدم.»
بانو فیض انجمنی را برای زنان کشاورز در ولسوالی دهدادی ولایت بلخ ایجاد کرده است که ۵۰ زن عضویت آن را دارند. او گفت: «اقتصاددان نباید پشت کار بگردد، بلکه یک اقتصاد‌دان باید کارآفرین باشد. خوش هستم که در پهلوی خودم به ۵۰ بانوی دیگر زمینه کار را فراهم کردم.» این بانوی جوان در حدود ۱۵ جریب زمین توت زمینی کشت می‌کند و تولیدات خود را در شهر مزارشریف می‌فروشد. بخشی از تولیدات او به ولایت‌های کابل، کندز، جوزجان، سرپل و فاریاب نیز فرستاده می‌شود.
زراعت به عنوان ستون فقرات اقتصاد افغانستان به طور سنتی زیر سلطه مردان بوده است. در برخی مواقع زنان نیز جهت کار در مزرعه و مالداری استخدام می‌شوند. با این حال از مفاد این کار سهم قابل‌توجهی به آنان داده نمی‌شود. بانو فیض شرایط کاری برای زنان، به ویژه در روستاها را بسیار محدود می‌داند و می‌گوید که حکومت باید از زنان زراعت‌پیشه بیش‌تر حمایت کند. او می‌افزاید که حکومت با فراهم کردن وسایل مورد ضرورت زنان، کاری کند که زنان بتوانند از زمین کم‌تر، محصولات بیش‌تر به دست بیاورند و در اقتصاد کشور نیز سهم ارزنده داشته باشند. او هم‌چنان از حکومت می‌خواهد تا زمینه برگزاری کارگاه‌ها و آموزش‌های حرفه‌ای را برای زنان زراعت‌پیشه فراهم کند.
شکیبا فیض افزود: «توقعم از حکومت به حیث یک خانم زراعت‌پیشه، این است که دولت باید از ما حمایت کند و برای ما وسایل مورد ضرورت کشت را فراهم کند. برای ما گل‌خانه‌های بزرگ و استندرد به سویه کشورهای همسایه که در عرصه زراعت پیش‌رفت زیاد دارند، بسازد.» این بانوی زراعت‌پیشه در مورد کشت و برداشت توت زمینی می‌گوید: «در اواخر خزان به کشت توت زمینی شروع می‌کنیم و اگر کشت در گل‌خانه باشد، در ماه حوت شروع به حاصل‌دهی می‌کند و اگر در فضای آزاد باشد، در ۱۵ الی ۳۰ حمل حاصل می‌دهد.»
بانو فیض از هر جریب زمین در حدود ۱۰۰ هزار افغانی مفاد به دست می‌آورد و ۷۰ درصد تغییرات اقتصادی زنده‌گی‌اش را مدیون کارهای زراعتی، به ویژه کشت توت زمینی می‌داند. او می‌گوید: «از وقتی توت زمینی کشت می‌کنم، تقریباً ۷۰ درصد تغییرات مثبت اقتصادی در زنده‌گی‌ام رخ داده است و خیلی خوشحال هستم که استقلال مالی دارم.»
نادیه، یکی از زنانی که در انجمن شکیبا فیض عضویت دارد، می‌گوید: «خیلی خوشحال هستم که برایم زمینه کار مساعد شده است و می‌توانم در اقتصاد خانواده‌ام سهم بگیرم.» بنفشه، یکی دیگر از این بانوان، می‌گوید: «ما در خانه همه‌گی کار می‌کنیم، چون قبلاً به جز از پدرم دیگر کارگر در خانه نداشتیم و در کنار پدر خود، ما هم کار می‌کنیم و وضعیت زنده‌گی ما بهتر شده است.»
مسوولان محلی در بلخ نیز از تلاش زنان برای خودکفایی اقتصادی استقبال می‌کنند. آرش یونسی، مسوول اتاق‌های تجارت بلخ، گفت: «ما همیشه با زنان زراعت‌پیشه همکار بوده‌ایم. ما زنان را کمک می‌کنیم و کوشش می‌کنیم برای آنان زمینه را مساعد بسازیم تا محصولات‌شان را در بازارهای افغانستان و جهان بفروشند.»
شهلا حدید، رییس امور زنان ولایت بلخ، نیز زراعت و مالداری را بهترین راه برای افزایش درآمد زنان می‌داند. او می‌افزاید: «کار کردن برای زنان در هر بخشی که باشد، خیلی خوب است، چون به اقتصاد خودشان و خانواده‌شان کمک می‌کند. ما زنان زیادی را می‌شناسیم که پیش از آغاز فعالیت‌های زراعتی زنده‌گی پر از جنجال داشتند، ولی بعد از این‌که کارهای زراعتی را شروع کردند، در زنده‌گی‌شان خیلی تغییر به وجود آمده و این زنده‌گی‌شان را بهتر ساخته است.»
مشتریانی که تولیدات بانوان را خریداری می‌کنند، می‌گویند که این محصولات از کیفیت بالایی برخوردار است. آن‌ها صداقت این بانوان در تولیدات فرآورده‌های زراعتی را می‌ستایند. محمدگل، یک تن از باشنده‌های ولایت بلخ که دوکان میوه‌فروشی دارد، می‌گوید: «من با یک زن زراعت‌پیشه قرار‌داد دارم و چندین سال می‌شود که برایم میوه می‌آورد و خیلی ازش راضی هستم.»
افزون بر این مسوولان ریاست زراعت ولایت بلخ می‌گویند که کشت توت زمینی در این ولایت در حال رشد است و زنان نیز در کشت و تولید این میوه نقش ارزنده‌ای دارند. محمدعالم ساعی، رییس زراعت ولایت بلخ، گفت: «زنان در بلخ نقش ارزنده‌ای در انکشاف زراعت و مالداری دارند و خود زنان دارای چندین انجمن در بخش تولید هستند.» آقای ساعی افزود که همه‌ساله نزدیک به سه هزار زن از طریق پروژه‌های سکتور زراعت آموزش و راهنمایی می‌شوند. به گفته آقای ساعی، تا اکنون بیش از ۱۵ صد گل‌خانه نیمه‌معیاری با ظرفیت‌های متفاوت در بلخ ایجاد شده است. او تصریح کرد: «همه‌ساله با ظرفیت‌های خرد و بزرگ برای تعدادی از خانواده‌ها گل‌خانه ساخته می‌شود، ولی نظر به نیازمندی‌هایی که زنان دارند، خیلی ناچیز است.»
ذبیح‌الله زوبین، آمر امور زراعتی ریاست زراعت بلخ، نیز می‌گوید که نزدیک به ده سال است توت زمینی در ولایت بلخ کشت می‌شود. به گفته آقای زوبین، در حدود ۱۰ جریب زمین زیر کشت گل‌خانه‌ای و حدود ۲۵ هکتار زمین به صورت باز برای کشت توت زمینی وجود دارد که بیش‌تر خانم‌ها در آن اشتغال دارند. به گفته آقای زوبین، حاصلات توت زمینی نسبت به سال گذشته دو برابر افزایش یافته است. او افزود: «در سال گذشته از فی جریب زمین دهقانان ولایت بلخ مقدار ۱ الی ۱.۲ متریک تُن حاصل برداشت می‌کردند، ولی به دلیل تجارب به دست آمده امسال از فی جریب زمین ۲ تن حاصل بیش‌تر برداشت می‌کنند.»
در حال حاضر نظر به ساحه زیر کشت توت زمینی در ولایت بلخ، حدود ۲۵۰ متریک تُن یا بیش‌ از آن حاصل به دست می‌آید. ساحات زیر کشت نبات توت زمینی در ولایت بلخ بیش‌تر در ولسوالی‌های نهرشاهی، دهدادی، بلخ، دولت‌آباد، شولگر و خلم موقعیت دارد. گفتنی است که در سال‌های اخیر، روی آوردن زنان به کشاورزی و کارهای تولیدی رو به رشد است. زنان در شهر‌های بزرگ و نسبتاً آرام افغانستان‌، دست به ایجاد کار‌هایی زده‌اند که نتایج موثری برای آنان داشته است.