امارت رنج و فقر

مردم افغانستان هنوز از شوک سقوط برق‌آسا و غافل‌گیرکننده جمهوری بیرون نیامده‌اند. همه تصور می‌کنند که رها کردن میدان برای طالبان و بعد از آن تحمیل اصول قشری و قبیله‌ای طالبان بالای تمام مردم افغانستان و بدتر از این انزوای کامل مملکت، بدترین خیانت و جفایی است که در زنده‌گی خویش تجربه کرده‌اند. ولی به نظر زخم ناشی از سقوط هنوز به درستی عیان نشده است. زخم ناشی از سقوط، فقر کمرشکنی است که افغانستان در حال غرق شدن در آن است. این زخم در حال پرده‌برداری از خویش است. همین حالا قیمت مواد خوراکی سر به فلک کشیده و این در حالی است که بخش زیادی از مردم کار خویش را از دست داده و برای آنانی هم که سر‌کارشان باقی مانده‌اند، معاش پرداخت نمی‌شود. در حال حاضر اصلی‌ترین خواست مردم افغانستان از نهادهای کمک‌کننده بیرونی، نان است. چیزی که فکر می‌کنند فراهم کردنش توسط طالبان انتظار بیهوده و عبث است و واضح است که این مهم در اولویت کار طالبان نیست.
اوضاع کنونی افغانستان بدترین وضعیت تاریخ سال‌های اخیر بشر توصیف شده است. به این دلیل که قحطی عمومی حیات میلیون‌ها انسان را تهدید می‌کند. سقوط سیاسی و نظامی باعث شده است که نهادهای سیاسی داخل کشور یک‌سره فروپاشند. موسسات خیریه پا از ورطه افغانستان بیرون کشیده‌اند، بانک‌ها در حال خالی شدن از ارز و در نتیجه با فروپاشی کامل روبه‌رو هستند. ارزش پول رایج کشور به‌طور بی‌سابقه پایین آمده است. طبقه متوسط جامعه که عامل اصلی گردش پول در جامعه است، در حال ترک کشور است. صف گدایان هر روز در حال طولانی‌تر شدن است. با این همه، گروه طالبان از مواضع خود در برابر خواست‌های جامعه جهانی به‌خاطر تشکیل دولت فراگیر ملی کوتاه نیامده است.
گرسنه‌گی و‌ قحطی عمومی، بخشی از یک بلای عظیم انسانی است که بعد از روی کار آمدن طالبان بر سر مردم افغانستان نازل شده است. بخش دیگر فاجعه و بلا را خود طالبان بر ‌مردم تحمیل کرده‌‌اند. محکمه‌های صحرایی، انتقام‌گیری، اعدام علنی و زورگیری، بخشی از برنامه‌های روزانه طالبان است. مطابق تازه‌ترین آمار سازمان ملل متحد، «پس از برگشت طالبان، ۷۲ نفر بدون محاکمه اعدام شده‌اند». این نهاد «۵۹ بازداشت غیرقانونی را ثبت و آسیب‌پذیری افرادی که در بخش حقوقی کار می‌کنند را برجسته کرده است».
طالبان پس از پیروزی هم متهمان و مجرمان را بازداشت و محاکمه نمی‌کنند. اعضای طالبان به‌طور مستقیم و علنی آنان را اعدام و مجرمین کوچک را سیاه‌رو می‌کنند و در بازارها می‌گردانند. طی چند ماه حاکمیت طالبان، انسان‌های زیادی زیر عنوان داعش بازداشت و بدون محاکمه کشته شده‌اند.
در حالی که دامن فاجعه انسانی -فقر، گرسنه‌گی و بیکاری- در افغانستان در حال گسترش و عمومی شدن است، رییس‌الوزرای حکومت سرپرست طالبان اعلام کرده که حل مشکل اقتصادی و گرسنه‌گی مردم، کار آنان نیست. او در یک پیام مفصل تلویزیونی گفت که وظیفه نیروهای امارت اسلامی جهاد بود که آنان انجام داده‌اند؛ اکنون برای حل مشکل اقتصادی و قحطی، مردم باید به دربار خداوند دعا کنند.
براساس بیانیه رییس‌الوزرا، کار «امارت» مبارزه با چالش اقتصادی پیش‌آمده نیست. بنابراین، مردم برای مشکلات خویش باید خود دست به کار شوند. به دلیل عدم دیدگاه واضح در مورد وضعیت بد اقتصادی و نبود راهکار موثر، مردم دچار افلاس بی‌سابقه شده‌اند و به فکر فرار و گریز از کشور هستند. حتا بعضی‌ها در غور، بلخ و فراه، به دلیل وضع خراب اقتصادی و نیافتن راه چاره، خودکشی کرده‌اند.
طالبان هیچ راهکاری برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی کشور ندارند. در واقع دستگاه امارت از اقتصاددان و افراد متخصص خالی است. اداره‌های دولتی و نهادهای مسلکی با افراد مسلحی پر شده است که از امور آن سر در نمی‌آورند. اصلاً حل مشکل اقتصادی مردم در برنامه و اولویت طالبان نیست. برای همین، طی چهار ماه اخیر هیچ تلاش و دستاوردی در این زمینه از سوی آنان ثبت و گزارش نشده است.
برنامه طالبان دینی کردن امور مملکت و تطبیق شریعت اسلام است که در تحقق این برنامه، بیش‌ترین سعی و تلاش را به خرج داده‌اند. آنان زنان شاغل را از کار بیکار کرده‌اند و فکر می‌کنند که این یک کار اسلامی و شرعی است. آنان بعضی از زنانی را که طی بیست سال اخیر شوهران‌شان در حملات انتحاری و جهاد آنان کشته شده‌اند و اکنون تنها خودشان نان‌آور خانه‌های خویش هستند، از رفتن به بیرون منع کرده‌اند. اما ظاهراً این زنان اجازه دارند در خبازی‌های کابل و دیگر ولایت‌های کشور ایستاد شوند و گدایی کنند.