چین می تواند در ازبین بردن افراطیت و گروه های افراطی در افغانستان نقش مهم را بازی نماید. خالد سادات اگاه امور سیاسی به این باور است که چین نقش اساسی در ازبین بردن افراطیت و گروه های افراطی در افغانستان خواهند داشت. وی گفت: ” من فکر می کنم که چین می تواند در شرایط و وضع کنونی، خصوصاُ در مسایل صلح و مذاکره افغانستان نقش مهم را ایفا کند. نخست اینکه میتواند بر پاکستان فشار بیاورد تا طالبان را وادار بسازد که از خشونت دست بکشد و به شکل غیر مستقیم، توسط پاکستان طالبان را زیر فشار خود بیاورند. دوم اینکه چین می تواند در بحثهای پس از صلح در افغانستان، نقش داشته باشد، چین کشوری است که در پروژه های بزرگ اقتصادی افغانستان سهم خواهند داشت و این به نفع افغانستان خواهند بود.
سوم اینکه چین از جغرافیه افغانستان و از ناحیه افغانستان برای امنیت ملی خودشان خطر احساس می کند که آن افراطیت است. بناً چین می تواند در از بین بردن افراطیت در افغانستان کمک کند. به این معنی که چین می تواند تمام گروه های که تهدید برای افغانستان و منطقه است از بین ببرد.” از سوی دیگر فرهاد ابرار استاد دانشگاه نیز بدین باور است که چین نقش بزرگ در تامین امنیت در افغانستان خواهند داشت.
“چین به عنوان یکی از قدرت های در همسایگی با افغانستان و به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان می تواند نقش پر رنگ را در پروسه صلح و جنگ افغانستان داشته باشد. اما در مورد رابطه چین با گروه طالبان نمی توانیم خیلی واضع و اشکارا حرف داشته باشیم، بخاطر اینکه چین تلاش دارد در ظاهر از طالبان حمایت نکند، چون سیاست های که در قبال مسلمان در چین اتخاذ می شود، می تواند با حمایت از گروه طالبان در افغانستان تاثیر مستقیم روی سیاست داخلی چین بگذارد. به همین خاطر چین در ظاهر بیشتر تمایل ندارد که از طالبان حمایت کند. بدون شک، با خارج شدن امریکا از منطقه نفوذ چین در منطقه بیشتر می شود. چین نیز تمایل دارد از لحاظ اقتصادی، کمربند مشخص و کمربند اقتصادی راه ابریشم را ایجاد کند تا بتواند به عنوان کشور اقتصادی درجه یک جهان ظاهر شود. بنا، بیرون شدن امریکا از منطقه، به چین این قدرت را می دهد تا نفوس خود را بیشتر سازد. یکی از نمونه هایش می تواند قرارداد بیست و پنج ساله چین با ایران باشد که می تواند نفوذ چین را در منطقه بیشتر سازد.”اعضای مجلس نمایندگان نیز در مورد نظریات مختلف دارند. گل احمد کمین عضو مجلس نمایندگان از قندهار بدین باور است که چین تمایل بیشتر به مسایل سیاسی و اقتصادی افغانستان ندارد، چون چین دنبال کشورهای ابر قدرت است.
“چین کشوری است که از لحاظ اقتصادی کشور دوم در جهان به شمار می آید و در این اواخر پیشرفت های زیادی داشته است و دلایل پیشرفت شان نیز معلوم است که نفوس بیشتر، کارگر ارزان تر و سهولت امکانت آن نیز بیشتر است. در منطقه نیز از جمله کشور های است که از لحاظ اقتصاد و امنیت در صدر قرار دارد، ولی در مسایل افغانستان دلچسپی زیاد ندارد و در سال گذشته همه متوجه شدیم هر مسایل که اتفاق افتاد چین چندان علاقه نشان نداده است. دلیل آن این است که در پهلویش کشوری بنام پاکستان وجود دارد که از انجا می تواند پروژه های اقتصادی اش را تنظیم کند. سرحد که ما با چین داریم راه دشوار دارد و چین نمی تواند با مشکلات که در داخل افغانستان وجود دارد، مسایل اقتصادی خود را از طریق افغانستان به مارکیت اروپا برساند. اما چین بر عکس از طریق پاکستان می تواند بسیار خوب تجارت خود را به پیش ببرد. تاکنون چین علاقه مندی شدید برای سرمایه گذاری در افغانستان نشان نداده و درک می شود که کدام خطری چین را تهدید می کند. در مسله دیگر اینکه چین همیشه در بازار های پر نفوس که تولیدات شان بیشتر باشد علاقه نشان می دهد چون منطقه ایروشیا، افریقا و کشورهای عربی را بیشتر علاقه دارد و افغانستان مارکیت کلان نیز ندارد. همیشه ابر قدرت ها تلاش دارند که مسایل خود را بر اساس اقتصاد و تجارت پیش ببرند و اختلافات که با امریکا دارد کوشش می کنند که فایده های خود را بسنجند.
اما من مطیمن نیستم که در مسایل سیاسی در افغانستان چین بیشتر علاقه نشان دهد، زیرا با این اقدام به مشکلات بیشتر روبرو می گردد، چون چین با کشور های دیگر مانند هند مشکلات سرحدی و رقابت های اقتصادی خود را نیز دارد، بناً نمی خواهد بیشتر دخیل مسایل افغانستان شود و از سوی دیگر ما نیز دیپلماسی خوب در این مورد نداشتیم تا بتوانیم تمایل چین را به افغانستان بیشتر جلب نمایم.
