آیا میدان بازی برای دوستان طالبان تغییر می‌کند؟

یک روز پس از آن‌که سفیر چین از طالبان خواست تا به امنیت سفارت و دیپلماتان این کشور در کابل توجه ویژه کنند، اقامتگاه شهروندان این کشور در پایتخت کشور مورد حمله قرار گرفت. بر‌اساس گزارش‌ها، در نتیجه این حمله سه کشته و ۱۸ زخمی به شفاخانه «ایمرجنسی» منتقل شده‌‌اند. نیروهای طالبان پس از سه ساعت درگیری اعلام کردند که این حمله با کشته شدن سه مهاجم، مهار شده و تلفات غیرنظامی در پی ندارد. پیشتر از آن، سفارت‌های پاکستان و روسیه در کابل نیز مورد حمله مسلحانه قرار گرفته‌اند. با این حال رحمت‌الله نبیل، رییس عمومی امنیت ملی پیشین کشور، به این باور است که گروه‌های تروریستی منطقه‌ای فکر می‌کنند طالبان به داعیه مشترک آنان خیانت کرده‌اند. از نظر او «ترویست‌ها در افغانستان به عمق استراتژیک خود رسیده‌اند، نه کشورهای منطقه.»
سه مهاجم مسلح روز گذشته (دوشنبه، ۲۱ عقرب) حوالی ساعت ۲:۳۰ پس از چاشت یکی از مهمان‌خانه‌ها را در منطقه شهرنو کابل مورد حمله قرار دادند. طبق گزارش‌ها، در این مهمان‌خانه شماری از شهروندان چینی اقامت داشتند. شفاخانه ایمرجنسی در کابل با نشر توییتی گفته است که از حمله بر یک هوتل در شهر کابل سه کشته و ۱۸ زخمی به این شفاخانه منتقل شده‌اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، ساعاتی پس از درگیری با نشر توییتی از کشته شدن سه مهاجم خبر داده است. او نگاشته است: «حمله بر یک هوتل در شهرنو کابل با کشته شدن سه حمله‌کننده پایان یافت.» مجاهد افزوده است که مهمانان در این هوتل نجات یافته‌اند و هیچ شهروند خارجی کشته نشده است. به گفته او، دو شهروند خارجی که خود را از «منزل بالا پرتاب» کرده، زخمی شده‌اند.
در نوارهای تصویری که از این حادثه در رسانه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شوند، دیده می‌شود که دود غلیظی از ساختمان مورد هدف بلند می‌شود و صدای تیراندازی‌ پیاپی از داخل آن به گوش می‌رسد. شاهدان عینی تایید می‌کنند که در این رویداد چرخ‌بال‌ها نیز بر فراز این هوتل به پرواز در‌آمده بودند. شماری از شاهدان عینی شدت انفجارها در این حمله را سنگین گزارش داده‌اند. به گفته آنان، پس از وقوع انفجار، تیراندازی در محل حادثه آغاز شد. تصاویری که از خانه‌های نزدیک این درگیری در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده، نشان می‌دهد که بیشتر شیشه‌ها فرو ریخته و ساختمان‌های هم‌جوار آسیب دیده است.
یکی از قربانیان این حمله که شهروند افغانستان بوده و ذبیح‌الله مجاهد به او اشاره‌ای نکرده، جوانی به نام امین است. امین در حمله تروریستی دیروز بر هوتل کابل، جان باخت‌. دوستان امین می‌گویند که او در چین دانشجو بوده، اما پس از سقوط افغانستان به دست طالبان، نتواسته به آن کشور برود، از همین‌ رو در کابل با مهمانان چینی همکاری می‌کرده است.
این در حالی است که وانگ‌ یو، سفیر چین در کابل، روز یک‌شنبه، ۲۰ قوس، در دیدار با شیرمحمد عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت امور خارجه طالبان، نسبت به امنیت سفارت و شهروندان چینی در افغانستان ابراز نگرانی کرده بود. او در این دیدار از طالبان خواسته بود تا به امنیت سفارت این کشور در کابل بیشتر توجه کنند. آژانس خبری باختر زیر اداره طالبان به نقل از مقام‌های طالبان ادعا کرد که سفیر چین در این دیدار، از امنیت در افغانستان ابراز خرسندی کرده است.
با این حال رحمت‌الله نبیل، رییس عمومی امنیت ملی پیشین کشور، می‌گوید: «گروپ‌های تروریستی منطقه‌ای فکر می‌کنند که طالبان به آنان خیانت کرده و داعیه مشترکی که داشتند، از آن عقب‌نشینی کرده‌اند.» آقای نبیل می‌افزاید که این گروه‌ها تلاش خواهند کرد تا زیر یک چتر، اهداف‌شان را در تبانی با داعش یا زیر نام داعش در افغانستان دنبال کنند. او تصریح می‌کند: «این گروه‌ها تلاش دارند تا زیر یک چتر اهداف مورد نظر خود را حتا در بعضی موارد در تبانی با داعش یا به نام داعش، هدف قرار دهند. به نظرم وضعیت برای کشورهای منطقه دشوارتر خواهد شد.»
رییس عمومی امنیت ملی پیشین تاکید می‌کند: «این کشورها [منطقه] به‌زودی به این نتیجه خواهند رسید که این تروریست‌ها بودند که به عمق استراتژیک‌شان در افغانستان رسیدند، نه کشورهای منطقه.»
با این حال سمیرا حمیدی، از مسوولان سازمان عفو بین‌الملل در جنوب آسیا، با اشتراک گذاشتن توییت ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، که گفته هیچ شهروند خارجی در این حمله کشته نشده‌ است، آن را «دل‌جمعی برای خارجی‌ها» دانسته است. او با نشر توییتی نگاشته است: «این‌ توییت سخنگوی ‌طالب تنها دل‌‌جمعی برای خارجی‌ها است. ۲۰ سال مردم را جاسوس غرب گفته قتل‌عام کردند، حال خود نوکر همین خارجی‌هایند. طالب باید خجالت‌ بکشد که مردم را حفاظت نمی‌تواند و‌ این‌که خون ۲۱ نفر که به شفاخانه ایمرجنسی انتقال شدند، اهمیت ندارد. انتحاری همیشه انتحاری می‌ماند.»
حمله بر سفیر پاکستان در کابل
پاکستان از هم‌پیمانان کلیدی طالبان در منطقه و جهان به حساب می‌رود. این کشور متهم به حمایت گسترده از طالبان در طول بیست سال گذشته است و اکثریت رهبران و جنگ‌جویان این گروه در زمان حضور نیروهای خارجی در افغانستان، به این کشور پناه برده بودند و مورد حمایت ارتش پاکستان قرار داشته‌اند. پیش از حمله بر شهروندان چینی در کابل، عبیدالرحمان نظامانی، سفیر پاکستان در کابل، عصر جمعه، ۱۱ قوس، در حال قدم زدن در محوطه این سفارت مورد حمله قرار گرفت. در این حمله به او‌ آسیبی نرسید، اما یک محافظش زخمی شد‌. دولت پاکستان از طالبان خواستار تامین امنیت سفارتش در کابل شدند. محمد‌صادق خان، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان، گفته است که امنیت سفارت آنان در کابل باید بیشتر تامین شود. گروه داعش مسوولیت این حمله را برعهده گرفته است. این گروه روز یک‌شنبه، ۱۳ قوس، با نشر خبرنامه‌ای گفته است که «به سفیر مرتد پاکستان و نگهبانانش» حمله کرده است. اما وزارت خارجه پاکستان اعلام کرد که ادعای داعش را به‌گونه مستقل بررسی می‌کند.
یک روز پس از آن ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در توییتی از بازداشت عامل حمله بر سفارت پاکستان در کابل خبر داد‌. مجاهد ادعا کرد که براساس تحقیقات‌شان این حمله کار مشترک داعش و «بغاوت‌گران» بوده است. او اما هیچ عکس و نامی از عامل سوءقصد بر جان سفیر پاکستان نشر نکرد‌.
حمله بر سفارت روسیه در کابل
روسیه از قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای است که با سقوط کشور به دست طالبان، سفارتش در کابل را فعال نگه‌داشت و با طالبان تعامل کرد. مسکو پیش از سلطه طالبان بر افغانستان بارها از آنان در سطوح هیأت رهبری یک دولت مستقل پذیرایی کرد‌. این کشور دیپلمات‌های طالبان را در سفارت افغانستان در مسکو پذیرفت و این سفارت را به این گروه واگذار کرده است. به رغم همه این خوش‌بینی‌ها و تعامل روسیه با طالبان، سفارت این کشور شاهد یک رویداد مرگ‌بار بود. در حمله‌ای که روز دوشنبه، ۱۴ سنبله، بر این سفارت رخ‌ داد، دو تن از دیپلمات‌های روسی کشته شدند. علاوه بر کشته شدن دو دیپلمات روسی، بیش از ۲۰ شهروند کشور که اکثریت آن‌ها دانشجو و بازرگان بودند، نیز کشته و زخمی شدند. این حمله واکنش‌های گسترده داخلی و خارجی را بر‌انگیخت. کشورهای غربی به شمول ایالات متحده این حمله را نکوهش کرد‌ند.
افزون بر هدف قرار گرفتن سه هم‌پیمان و متحد استراتژیک طالبان، در یک ماه گذشته چندین حمله انتحاری و انفجاری دیگر نیز صورت گرفته است که در نتیجه آن ده‌ها تن کشته و زخمی شده‌اند. براساس گزارشها، تنها در جریان دو ماه گذشته حدود ۱۰۰ در نتیجه این حملات کشته و بیش از ۱۵۰ تن زخمی شده‌اند.
حمله بر دفتر حزب اسلامی
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، روز جمعه، ۱۱ قوس، در جریان ادای نماز جمعه در کابل مورد یک حمله انتحاری قرار گرفت که در نتیجه آن یک نمازگزار کشته و دو تن دیگر زخمی شد‌ند؛ اما به او آسیبی نرسید‌. رهبر حزب اسلامی یک هفته پس از آن، از اعضای حزبش خواست که برای یک «جهاد دیگر» آمده شوند. او اما واضح نساخت که علیه چه کسی «جهاد» می‌کند.
انفجار در مدرسه الجهادیه سمنگان
طالبان نه‌تنها در تامین امنیت شهروندان ناکام بوده‌‌، بلکه در تامین امنیت مدرسه‌های دینی که خاستگاه و پایگاه کلیدی آنان در به قدرت رسیدن‌شان به حساب می‌روند، نیز ناکام بوده‌اند. حدود ۱۰ روز قبل انفجاری مرگ‌بار در مدرسه الجهادیه شهر ایبک، مرکز ولایت سمنگان، ده‌ها قربانی برجای گذاشت. دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد یا یوناما اعلام کرد که در انفجار روز چهارشنبه، ۹ قوس، در مدرسه الجهادیه سمنگان، ۱۹ تن کشته شده و ۲۳ تن دیگر زخم برداشته‌اند. ۲۰ کودک در میان قربانیان این رویداد هستند.
این در حالی است که شماری از سخنرانان در نشست امنیتی هرات که در جریان همین ماه در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، برگزار شد‌، از تداوم وضعیت موجود در افغانستان ابراز نگرانی کردند. فرهاد سلیم، معاون وزارت امور خارجه تاجیکستان، در این نشست از افزایش فعالیت‌های تروریستی در خاک افغانستان ابراز نگرانی کرد و بر تشکیل نظام سیاسی فراگیر در افغانستان تأکید ورزید. افراسیاب ختک، رهبر حزب «عوامی ملی» پاکستان، گفت که افغانستان به میدان رقابت استراتژیک قدرت‌های بزرگ تبدیل شده است. او تاکید کرد که طالبان دوام نمی‌آورند؛ زیرا به گفته او «افراطی و بدوی»‌اند و توانایی دولت‌داری را ندارند.
با این حال چهره‌های سیاسی و شماری از شهروندان کشور به این باورند که طالبان دانش مدیریت و توانایی کنترل کشور را ندارند و عملاً افغانستان را به میدان رقابت‌های استراتژیک و جنگ‌های بزرگ‌تر مبدل می‌کنند. به گفته آن‌ها، کشورهای هم‌پیمان طالبان نیز به این تجربه رسیده‌اند که این گروه نمی‌تواند به تعهدات خویش در قبال آن‌ها عمل کند.