آیا سیاست روسیه تغییر کرده است؟

طالبان پس از توافقات پنهانی و جنجالی دوحه روی کار آمدند. روسیه و سایر کشورهایی که مخالف حضور امریکا در منطقه هستند، با بیرون شدن نیروهای امریکایی از افغانستان، احساس راحتی بیش‌تری کرده و در تلاش تعامل با طالبان شدند. اما برخلاف تصور روسیه، طالبان در تبانی با امریکا اقداماتی را علیه کشورهای همسایه انجام دادند. تنش‌ها با ایران و پاکستان و همچنان ساخت کانال قوش‌تپه که باعث مشکلات آبی برای همسایه‌گان شمالی افغانستان – متحدان روسیه – می‌شود را می‌توان از اقدامات طالبان در این راستا دانست.
تلاش‌های روسیه برای متقاعدکردن طالبان به پذیرش حکومت همه‌شمول در جریان دو سال گذشته نتیجه‌ای نداشت و این گروه هیچ گامی برای برآورده‌کردن خواست‌های مسکو برنداشت. به نظر می‌رسد روسیه درک کرده که طالبان گروه وابسته به امریکاست و به این دلیل می‌تواند برای امنیت آسیای میانه و بقیه متحدان مسکو خطرناک واقع شود. زیرا در حالی که رژیم طالبان از سوی هیچ کشوری به‌رسمیت شناخته نشده است، به ده‌ها گروه تروریستی در خاک افغانستان پناه‌گاه امن فراهم کرده که می‌توانند در آینده خطرات بزرگی را متوجه کشورهای همسایه و حتا جهان کنند. ازاین‌رو، روسیه برای حفظ اقتدار خویش در منطقه و برچیدن نسخه امریکایی طالبان در افغانستان که حضورشان برای منافع مسکو خطرناک‌تر از حضور نیروهای نظامی امریکا در افغانستان است، یک سری اقدامات و سیاست‌هایی را در همکاری با جناح‌های مخالف طالبان روی دست گرفته است و در تلاش ایجاد راهکارهای مناسب با مشوره متحدان جدید خویش (جبهه مقاومت ملی افغانستان) است.
نخستین دیدار رسمی سران جبهه مقاومت و مقام‌های روسیه در ۲۲ جون ۲۰۲۲ انجام شد که این کشور برای ایجاد تفاهم و راهکار ملی، با دعوت از سران طالبان سازوکاری را برای تقسیم قدرت پیشنهاد کرد که از سوی طالبان و سران جبهه مقاومت پذیرفته نشد. این جا بود که دولت روسیه تصمیم گرفت بار دیگر با مخالفان طالبان دیدار رسمی داشته باشد. روس‌ها احمد مسعود را در ۲۲ سپتامبر سال روان به پارلمان کشورشان دعوت کردند و خواست‌های او را به پوتین رساندند. این سرآغاز تغییر در رویکرد روسیه در برابر طالبان بود.
از آنچه در بالا یادآور شدیم می‌توان به این نتیجه رسید که به نظر می‌رسد روسیه برای حفظ اقتدار و امنیت کشورهای متحد خود، پالیسی خویش را از تعامل با نسخه امریکایی طالبان به مخالفت با طالبان و حمایت از گروه‌های مخالف این گروه تغییر داده است. چون تلاش‌های روسیه در بیش از دو سال گذشته برای تعامل با طالبان و کاهش دلبسته‌گی این گروه به امریکا نتیجه‌ نداد. روسیه مجبور است با یک رویکرد واضح سیاسی علیه گروه‌های نیابتی امریکا در افغانستان اقدام کند و دست‌کم وضعیتی را برقرار سازد تا منافع مسکو تامین شود. برای این کار، روسیه گزینه مناسب‌تر از حمایت جبهه مقاومت نیافته است؛ چون این جبهه در سطح بین‌المللی به‌عنوان یک جریان ضدطالبانی شناخته می‌شود. روسیه می‌داند که امید مردم در افغانستان به جبهه مقاومت ملی بسته است.
ناگفته نباید گذاشت که تاجیکستان در ایجاد روابط میان جبهه مقاومت و دولت روسیه نقش مهمی بازی کرده است. گفته می‌شود که رییس جمهور تاجیکستان موضوع مقاومت در افغانستان را با دولت روسیه به اشتراک گذاشته است.